نعیمه دوستدار – صبح روز ۳۱ خرداد، ده‌ها نفر از داوطلبان آزمون دکتری سال ۱۳۹۱ در مقابل سازمان سنجش جمع شدند تا به معرفی نشدن تعداد زیادی از افراد مجاز به انتخاب رشته برای مصاحبه اعتراض کنند.امسال دومین سالی است که آزمون نیمه‌متمرکز دکتری برای دانشگاه‌ها در ایران برگزار شده است.
این شیوه پس از اعتراض‌های فراوان به نحوه گزینش دانشجویان مرحله دکتری به شکل مستقیم در هر دانشگاه صورت گرفت. داوطلبان آن زمان به سلیقه‌ای عمل کردن هر دانشگاه و متمرکز نبودن گزینش‌ها اعتراض داشتند.
نمره آزمون نیمه متمرکز، در مجموع صد نمره است که هشتاد نمره آن مربوط به آزمون و بیست درصد مربوط به سوابق تحصیلی شامل معدل مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد است. در مرحله مصاحبه هم دویست نمره برای داوطلب در نظر گرفته می‌شود و در نهایت، انتخاب افراد از میان داوطلبانی که بیشترین نمره را از مجموع سیصد نمره به دست آورده باشند صورت می‌گیرد.
در آزمون دکتری امسال ۳۴ هزار نفر از داوطلبان برای انتخاب رشته مجاز شناخته شدند و بعد از انتخاب رشته و تعیین اولویت داوطلبان و مشخص شدن ظرفیت پذیرش دانشگاه‌ها، در نهایت ۱۶هزار نفر برای مصاحبه به دانشگاه‌ها معرفی شدند.
اعتراض به نحوه گزینش
دومین تجربه آزمون نیمه‌متمرکز دکتری در ایران، گویا برای بسیاری از شرکت‌کنندگان دردسرساز شده است. عده‌ای از داوطلبان، پس از اعلام اسامی معرفی‌شدگان به دانشگاه‌ها برای مصاحبه از میان افراد مجاز به انتخاب رشته، درباره شفاف نبودن فرایند گزینش اولیه و گزینش بعدی، چگونگی اعلام به عنوان مجاز به انتخاب رشته و ظرفیت دانشگاه‌ها در دوره دکتری انتقاداتی را مطرح کردند.
قرار بود سازمان سنجش اسامی پذیرفته‌شدگان مجاز برای شرکت در مصاحبه را به صورت سه برابر ظرفیت اعلام کند، اما اکنون به نظر میرسد تعداد افراد معرفی شده برای هر رشته بسیار کمتر از سه برابر ظرفیت و حتی کمتر از ظرفیت کل دانشگاه‌هاست.
قرار بود سازمان سنجش اسامی پذیرفته‌شدگان مجاز برای شرکت در مصاحبه را به صورت سه برابر ظرفیت اعلام کند، اما اکنون به نظر میرسد تعداد افراد معرفی شده برای هر رشته بسیار کمتر از سه برابر ظرفیت و حتی کمتر از ظرفیت کل دانشگاه‌هاست و مشخص نیست باقی افراد چگونه انتخاب خواهند شد.
بسیاری از داوطلبانی که نام‌شان در فهرست افراد مجاز بوده، برای مصاحبه به هیچ دانشگاهی معرفی نشده‌اند یا تنها به دانشگاه‌های غیر انتفاعی و شبانه معرفی شده‌اند.
پس از مطرح شدن این اعتراض‌ها، حسین توکلی، مشاور عالی سازمان سنجش اعلام کرد هر فردی که در کنکور دکتری به عنوان “معرفی‌شده” به دانشگاه‌ها اعلام شده است، با توجه به نمره و اولویت کدرشته‌های انتخابی معرفی شده است. در واقع، همانند نظام پذیرش در کنکور سراسری و کنکور کارشناسی ارشد، وقتی فردی بالاترین نمره را دارد، اولویت‌های انتخابی‌اش بررسی می‌شود و اگر در اولویت اول خود پذیرفته شود اولویت‌های بعدی او دیگر مورد بررسی قرار نمی‌گیرد و افراد بعدی هم به همین صورت بررسی میشوند.
از سلب مسئولیت تا برکناری
به نظر میرسد قضیه به سادگی توضیحات حسین توکلی نبوده است. پس از تجمع معترضان در مقابل سازمان سنجش، محمد حسین سرورالدین، رئیس این سازمان با خبرگزاری مهر گفت‌و گویی انجام داد که شبهه‌های موجود را بیشتر کرد.
او گفت: “بدون اطلاع من و با همکاری یکی از مشاوران وزارت علوم اسامی معرفی شدگان به دانشگاه‌ها به صورت یک و نیم برابر ظرفیت اعلام شد. من در جریان این موضوع نبودم و نمی‌دانم روی چه اصولی این تصمیم گرفته شده است.“
او در سخنانش تایید کرد که معرفی‌شدگان فعلی یک و نیم برابر ظرفیت دانشگاه‌ها هستند نه سه برابر و برای ده‌هزار ظرفیت، ۱۵ هزار متقاضی به دانشگاه‌ها معرفی شده‌اند.
رئیس سازمان سنجش در این گفت و گو در مورد مسائل پیش آمده از خود سلب مسئولیت کرده و گفته است: “حتی چند روز پیش از اعلام اسامی هم تذکر دادم اما به من گفتند این ظرفیت از سوی وزارت علوم تایید شده است.”
محمدحسین سرورالدین همچنین گفت اعلام این نام‌ها با این ظرفیت، خلاف مصوبات قبلی وزارت علوم و سازمان سنجش و حتی تاییدات قبلی وزیر علوم است. او به معترضان گفت “بهتر است شکایت‌شان در اداره کل بازرسی و شکایات وزارت علوم” بررسی شود.
در حالی که آقای سرورالدین گفته بود این اداره کل همراه با نماینده معترضان و نمایندگان وزارت علوم در حال بررسی این موضوع هستند و نتیجه این بررسی‌ها به آگاهی وزیر علوم خواهد رسید (و اگر وزیر ببیند حق داوطلبان ضایع شده است، حتما آن را برخواهد شمرد)، چند ساعت بعد، سایت تابناک گزارش داد که بر پایه حکم وزیر علوم ایران، کامران دانشجو، “ابراهیم خدایی”، قائم مقام سازمان سنجش آموزش کشور، به عنوان سرپرست این سازمان منصوب شده و محمد حسین سرورالدین از این سازمان رفته است. بنا بر این گزارش، آقای خدایی معاون آماری سازمان سنجش و قائم مقام رئیس این سازمان بوده است.
بی‌بها شدن مصاحبه
یک روز پس از این اتفاق‌ها، حسین نادری منش، معاون آموزشی وزارت علوم به اعتراض داوطلبان آزمون دکتری پاسخ داد.
امسال در هر رشته، علاوه بر سه برابر ظرفیت از میان داوطلبان آزاد، دو برابر نیز دارندگان سهمیه مربیان و ایثارگران به دانشگاه‌ها معرفی شده‌اند و با این حساب در هر رشته محل، پنج برابر ظرفیت تعیین شده معرفی به دانشگاه‌ها صورت گرفته است.
در حالی که معترضان معتقد بودند بر اساس بند یک و دو در بخش الف، مندرج در صفحه یک دفترچه راهنمای انتخاب رشته، گزینش نهایی باید از بین داوطلبان مجاز به انتخاب رشته پس از معرفی به عنوان چند برابر ظرفیت در کدرشته یا کدرشته محل‌های انتخابی (حداکثر تا سه کدرشته محل) با توجه به نتیجه مصاحبه آنان و منحصرا بر اساس اولویت کدرشته محل‌های انتخابی هر داوطلب و ظرفیت اعلام شده انجام شود، اکنون تنها یک سوم آنها که رتبه‌های بالاتری در آزمون علمی داشته‌اند، دعوت به مصاحبه شده‌اند.
این موضوع اعتراض داوطلبان را برانگیخته است. چون آنها بنا بر بند دیگری در دفترچه آزمون گمان می‌کردند پذیرفته شدن نهایی داوطلبان، پس از مصاحبه و اعلام نمرات مصاحبه از طرف دانشگاه‌ها، بر اساس نمره کل نهایی حاصل از یک برابر آزمون علمی (ضریب یک) و دو برابر نمره مصاحبه (ضریب دو) مشخص می‌شود و نمره نهایی داوطلبان شامل ۶۶،۶ درصد متاثر از نمره مصاحبه و رزومه شخص و ۳۳،۳ درصد متاثر از نمره آزمون آن فرد است. معترضان معتقدند در عمل، مصاحبه بر اساس تولیدات علمی داوطلبان تاثیر خود را از دست داده و افرادی که نمره علمی بالاتری داشته‌اند، به دانشگاه‌ها معرفی شده‌اند.
بر اساس گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، حسین نادری‌منش این ادعا را که تنها رتبه‌های بالا دعوت به مصاحبه شده‌اند تایید کرده و در پاسخ به اعتراض‌ها گفته است: “در شرایطی که کل ظرفیت پذیرش آزمون دکتری ما ده‌هزار نفر است نباید توقع داشت که سی هزار نفر برای مصاحبه معرفی شوند. افرادی که پس از اعلام نتایج اولیه و انجام انتخاب رشته آزمون دکتری، برای مصاحبه به دانشگاه‌ها معرفی شده‌اند، دارای بالاترین رتبه‌ها در رشته‌های امتحانی خود هستند و هیچ فردی نیست که بتواند ادعا کند دعوت به مصاحبه نشده است درحالی که رتبه‌های بعد از او برای مصاحبه معرفی شده‌اند.”
او همچنین به مصوبه مجلس ایران برای اختصاص سی‌درصد سهمیه آزمون دکتری به مربیان دانشگاه‌ها و بیست درصد به ایثارگران اشاره کرده و گفته که امسال در هر رشته، علاوه بر سه برابر ظرفیت از میان داوطلبان آزاد، دو برابر نیز دارندگان سهمیه مربیان و ایثارگران به دانشگاه‌ها معرفی شده‌اند و با این حساب در هر رشته محل، پنج برابر ظرفیت تعیین شده معرفی به دانشگاه‌ها صورت گرفته است.
معاون آموزشی وزارت علوم در این گفت و گو اشاره کرده که چون سال گذشته شمار داوطلبان شش تا هفت برابر ظرفیت موجود اعلام شد و مشکلات زیادی ایجاد کرد، امسال تصمیم بر آن شده است که داوطلبان تا سه برابر ظرفیت پذیرش به دانشگاه‌ها معرفی شوند؛ با توجه به شرایط خاص در برخی رشته‌ها و در تعدادی از دانشگاه‌ها تا چهار یا پنج برابر ظرفیت نیز انجام شده و در هیچ رشته‌ای کمتر از سه برابر ظرفیت پذیرش معرفی نشده است.
به گفته آقای نادری‌منش، معرفی به دانشگاه براساس نمره داوطلبان و اولویت‌های انتخابی آنها صورت گرفته است؛ به نحوی که هر فرد حداکثر به چهار دانشگاه معرفی می‌شود و از سوی دیگر معرفی داوطلبان تا سه برابر ظرفیت پذیرش به دانشگاه‌ها خواهد بود. در این میان، همپوشانی‌های بسیاری به وجود می‌آید به این معنا که در قبال ۱۶ هزار نفری که دعوت به مصاحبه شده‌اند، باید حدود چهل تا پنجاه هزار مصاحبه در دانشگاه‌های مختلف انجام شود.
معترضان پشت درهای بسته
بر اساس گفته‌های معاون آموزشی وزارت علوم با توجه به سهمیه پنجاه درصدی مربیان و ایثارگران از آزمون دکتری، از مجموع ۱۶هزارنفری که برای مصاحبه به دانشگاه‌ها معرفی شده‌اند، در نهایت هفت هزار نفر از داوطلبان آزاد پذیرفته خواهند شد.
بر اساس گفته‌های معاون آموزشی وزارت علوم با توجه به سهمیه پنجاه درصدی مربیان و ایثارگران از آزمون دکتری، از مجموع ۱۶هزارنفری که برای مصاحبه به دانشگاه‌ها معرفی شده‌اند، در نهایت هفت هزار نفر از داوطلبان آزاد پذیرفته خواهند شد.
او دلیل اعلام ۳۴ هزار داوطلب به عنوان “افراد مجاز به انتخاب رشته آزمون دکتری” از سوی وزارت علوم و سازمان سنجش را این احتمال دانسته است که دارندگان رتبه‌های بالاتر تمایلی به انتخاب رشته در دانشگاه‌های دورافتاده یا رشته‌های دارای شهریه نداشته باشند. بنابراین برای خالی نماندن ظرفیت‌ها در دانشگاه‌های مختلف، افراد بیشتری به عنوان مجاز به انتخاب رشته معرفی شده‌اند تا درصورت عدم استقبال رتبه‌های بالاتر از برخی کدرشته محل‌ها، به اندازه کافی افرادی برای معرفی وجود داشته باشند.
او مجاز شناخته شدن ۳۴ هزار داوطلب را برای انتخاب رشته، شانس و فرصتی برای این افراد دانسته است. بدین معنا که بر اساس آن ممکن است بتوانند در مرحله تکمیل ظرفیت انتخاب رشته کنند.
هرچند با این گفته‌ها همه چیز به پایان نرسیده است. فرهاد بشیری، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، به سایت فرارو گفته است: “اطلاع خاصی در این‌باره ندارد، اما اگر این موضوع صحت داشته باشد وزیر علوم باید به کمیسیون بیاید و توضیح بدهد.” درواقع نمیتوان چندان به عاقبت این بررسی‌ها امیدوار ماند. گویا مسئولان آموزشی ایران هنوز نتوانسته‌اند به شیوه‌ای جامع و کارآمد برای انتخاب دانشجویان دکتری برسند و همچنان که شیوه غیر متمرکز قبلی مورد اعتراض بوده، آزمون امسال و سال گذشته هم با اعتراض‌های گسترده روبه‌رو بوده است. امسال هم به نظر نمی‌رسد اعتراض داوطلبان به جایی برسد و ناکامان آزمون دکتری امسال، مجبورند یا منتظر مرحله تکمیل ظرفیت بمانند، یا خود را برای آزمون سال آینده آماده کنند.
فساد در همه جا، از سر تا پای سیستم رسوخ کرده. در مورد آمون دکتری هم احتمالا در راستای همین فساد، شماری از صندلی‌ها را برای از ما بهتران گذاشته‌اند. به این ترتیب هم امکان دکترا خواندن برادران و خواهران علاقه‌مند در دانشگاه‌های خوب داخلی فراهم می‌شود و هم ارز کم‌تری توسط این آقازادگان از کشور خارج می‌شود و امکان کنترل شرایط در همین حد اندک در دست دولت می‌ماند. این هم می‌شود مطلحت نظام. غلط هم می‌کند کسی که اعتراض داشته باشد.
کاربر مهمان / 24 June 2012
به همین راحتی درباره این موضوع حرف می زنید….ما یک سال عمرمان را گذاشته ایم… کسی هم پاسخ گو نیست.
رضایی / 24 June 2012
اول اینکه تعداد افرادی که در رشته دکترا وارد میشوند رقمی چشمگیر است و این خود هم جای خوشحالی دارد و هم تامل. تامل از این جهت که به قول سعدی “اگر هر قطره ای که به دریا میریزد به درّ تبدیل میشد که دیگر درّ گرانبها معنی نداشت” اما اینکه 30000نفر در امتحان ورودی شرکت میکنند خوشحال کننده است چه سطح و اشاعه دانش در ایران خیلی افزایش یافته است.
نکته دیگر هم در مورد ایرادهایی است که از روش و سامانه گزینش گرفته شده است. به نظر میرسد که جوابهای مسئولان همه در حیطه منطق و برهان هستند و مسیر انتخاب تقریبا بی غل و غش است. حالا اگر دولت یا سیاست برای عده ای سهمیه گذاشته این را نمیتوان به حساب ناکارایی سیستم گزینش گذاشت. در امریکا هم برای ارتشی ها سهمیه هست هم در دانشگاه و هم در احراز شغل و مقامهای دولتی. به همین منوال هم سیاه پوستان و طیقه محروم در دانشگاه و در گزینش کار اولویت هایی دارند که به اسانی انها را بر مسند کارهای دولتی مینشاند بدون اینکه دانش لازم و کافی را داشته باشند. در همه حال افرادی با دانش بالاتر از گرفتن این شغل ها محروم میشوند چون سهمیه های موجود انها را قبل از همه میربایند.
خوش باشید
کاربر مهمان / 24 June 2012
با سلام دقیقا مون دکتری از نوع سوال دادن معلوم بود که میخواهند توطئه ای انجام بدن 1- اول اینکه ابتدا سوالات تخصصی را بسیار کم و خیلی خیلی پراکنده و حتی بعضی سوالات خارج از منابع اعلام شده دادند2- زبان انگلیسی بسیار بسیار سخت دادند که کسانی که دکترای زبان انگلیسی هم داشتند نمیتوانستند به بعضی از سوالات پاسخ دهند؛ حالا هدف از این آزمون سخت و پر از اشتباه چه بود؟؟؟ هدف این بود که همه را نامید کنند که امتحان را بد داده اند!!!! حالا چرا همه را ناامید کنند؟؟؟ برای اینکه بتوانند در این آشفته بازار نیروهای به قول خودشان ولایی و الله کرمها و ده نمکی ها و کوشکی ها را وارد دانشگاه سازند که دکتر مفتی شوند و چشم بسته پاچه خواری ولایت وقیح کنند و مزدشون هم دکترای مفتی و پول مفتی از جیب ملت!!!! نشانه ها: ظرفیت را بسیار بالا بردند بعد اعلام نتایج 4 خرداد ؛ خوب چی؟ قرار بود هفته سوم خرداد هم دعوت به مصاحبه؛ اما اما این بی شرفها باز دیدن که با این ترفندها ؛ بازهم تعدادی قبول میشن که دمشون وصل به ولایت مفتخوره وقیه نیست؛ پس توطئه شروع می شود ؛ چند ظرفیت محدود اعلام کردن بعد حدود 2000 نفر مجاز اعلام کردن از اون ولایی های خودی!!!!!!!! شکها به یقین تبدیل شد که امتحان دکتری این همه زحمت به پهن ولایت مطلقه وقیح تبدیل شد. ***به شرف هرکس که جز به حقیقت سخن گفته باشد. لعنت بر ما که عمرمون تو این مملکت ویران شده تباه کردیم دو سال برای دکتری خوندم اینجوری حقمو ضایع کردن…****
زخم خورده دکتری با دو سال مداوم خ / 25 June 2012
توجه: کامنت‌های توهین‌آمیز منتشر نمی‌شوند. کامنت‌های حاوی لینک به عنوان "اسپم" شناخته میشوند.
فساد در همه جا، از سر تا پای سیستم رسوخ کرده. در مورد آمون دکتری هم احتمالا در راستای همین فساد، شماری از صندلی‌ها را برای از ما بهتران گذاشته‌اند. به این ترتیب هم امکان دکترا خواندن برادران و خواهران علاقه‌مند در دانشگاه‌های خوب داخلی فراهم می‌شود و هم ارز کم‌تری توسط این آقازادگان از کشور خارج می‌شود و امکان کنترل شرایط در همین حد اندک در دست دولت می‌ماند. این هم می‌شود مطلحت نظام. غلط هم می‌کند کسی که اعتراض داشته باشد.
کاربر مهمان / 24 June 2012
به همین راحتی درباره این موضوع حرف می زنید….ما یک سال عمرمان را گذاشته ایم… کسی هم پاسخ گو نیست.
رضایی / 24 June 2012
اول اینکه تعداد افرادی که در رشته دکترا وارد میشوند رقمی چشمگیر است و این خود هم جای خوشحالی دارد و هم تامل. تامل از این جهت که به قول سعدی “اگر هر قطره ای که به دریا میریزد به درّ تبدیل میشد که دیگر درّ گرانبها معنی نداشت” اما اینکه 30000نفر در امتحان ورودی شرکت میکنند خوشحال کننده است چه سطح و اشاعه دانش در ایران خیلی افزایش یافته است.
نکته دیگر هم در مورد ایرادهایی است که از روش و سامانه گزینش گرفته شده است. به نظر میرسد که جوابهای مسئولان همه در حیطه منطق و برهان هستند و مسیر انتخاب تقریبا بی غل و غش است. حالا اگر دولت یا سیاست برای عده ای سهمیه گذاشته این را نمیتوان به حساب ناکارایی سیستم گزینش گذاشت. در امریکا هم برای ارتشی ها سهمیه هست هم در دانشگاه و هم در احراز شغل و مقامهای دولتی. به همین منوال هم سیاه پوستان و طیقه محروم در دانشگاه و در گزینش کار اولویت هایی دارند که به اسانی انها را بر مسند کارهای دولتی مینشاند بدون اینکه دانش لازم و کافی را داشته باشند. در همه حال افرادی با دانش بالاتر از گرفتن این شغل ها محروم میشوند چون سهمیه های موجود انها را قبل از همه میربایند.
خوش باشید
کاربر مهمان / 24 June 2012
با سلام دقیقا مون دکتری از نوع سوال دادن معلوم بود که میخواهند توطئه ای انجام بدن 1- اول اینکه ابتدا سوالات تخصصی را بسیار کم و خیلی خیلی پراکنده و حتی بعضی سوالات خارج از منابع اعلام شده دادند2- زبان انگلیسی بسیار بسیار سخت دادند که کسانی که دکترای زبان انگلیسی هم داشتند نمیتوانستند به بعضی از سوالات پاسخ دهند؛ حالا هدف از این آزمون سخت و پر از اشتباه چه بود؟؟؟ هدف این بود که همه را نامید کنند که امتحان را بد داده اند!!!! حالا چرا همه را ناامید کنند؟؟؟ برای اینکه بتوانند در این آشفته بازار نیروهای به قول خودشان ولایی و الله کرمها و ده نمکی ها و کوشکی ها را وارد دانشگاه سازند که دکتر مفتی شوند و چشم بسته پاچه خواری ولایت وقیح کنند و مزدشون هم دکترای مفتی و پول مفتی از جیب ملت!!!! نشانه ها: ظرفیت را بسیار بالا بردند بعد اعلام نتایج 4 خرداد ؛ خوب چی؟ قرار بود هفته سوم خرداد هم دعوت به مصاحبه؛ اما اما این بی شرفها باز دیدن که با این ترفندها ؛ بازهم تعدادی قبول میشن که دمشون وصل به ولایت مفتخوره وقیه نیست؛ پس توطئه شروع می شود ؛ چند ظرفیت محدود اعلام کردن بعد حدود 2000 نفر مجاز اعلام کردن از اون ولایی های خودی!!!!!!!! شکها به یقین تبدیل شد که امتحان دکتری این همه زحمت به پهن ولایت مطلقه وقیح تبدیل شد. ***به شرف هرکس که جز به حقیقت سخن گفته باشد. لعنت بر ما که عمرمون تو این مملکت ویران شده تباه کردیم دو سال برای دکتری خوندم اینجوری حقمو ضایع کردن…****
زخم خورده دکتری با دو سال مداوم خ / 25 June 2012