علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی در یادداشتی که در خبرگزاری فارس منتشر کرد، گام دوم کاهش تعهدات ایران در برجام از ۱۶ تیر به بعد را با انهدام پهپاد آمریکایی مقایسه کرد. اولی پاسخ به آمریکا بود، دومی پاسخ به اروپا. این یادداشت همزمان با تحریم خامنه‌ای و هشت تن از فرماندهان ارشد سپاه از سوی آمریکا و نشست امنیتی سه‌جانبه اسرائیل، آمریکا و روسیه درباره حضور ایران در سوریه و در آستانه رایزنی سران تروئیکای اروپایی با رئیس جمهوری آمریکا در اجلاس جی ۲۰ برای تنش‌زدایی از خاورمیانه از یکسو و تلاش وزیر خارجه آمریکا برای ایجاد ائتلاف نظامی علیه ایران از سویی دیگر منتشر شد.
شورای عالی امنیت ملی ۱۸ اردیبهشت سال جاری در سالگرد خروج آمریکا از برجام با صدور بیانیه‌ای از کاهش سطح تعهدات ایران در توافق هسته‌ای خبر داده و به کشورهای باقی‌مانده ۶۰ روز مهلت داده بود که تعهدات خود در زمینه‌های بانکی و نفتی را اجرا کنند. اتحادیه اروپا این ضرب‌الاجل را رد کرده بود. توقف تعهدات مربوط به سقف تولید اورانیوم غنی شده به اجرا درآمده و به گفته بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران تا پنجشنبه ۶ تیر از سقف ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده عبور می‌کند. این امر به تنش ایران و آمریکا دامن زده است.
علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی دو روز پیش از انقضای مهلت ۶۰ روزه ایران به اروپا با انتشار نامه‌ای در خبرگزاری فارس کشورهای اروپایی را به اتخاذ رویکرد دوگانه – به ظاهر حامی توافق هسته‌ای اما در واقع حمایت از سیاست اعمال فشار حداکثری دولت ترامپ – متهم کرد:
«اروپا تاکنون حاضر نشده هیچ هزینه‌ای برای نجات برجام پرداخت نماید و به نظر می‌رسد از تداوم شرایط موجود که ثمره آن، فشار آمریکا به ایران و بهره‌برداری سیاسی و امنیتی اروپا از آن است، احساس رضایت می‌کند.»
نامه شمخانی، نماینده رهبر جمهوری اسلامی در شورای امنیت ملی یک روز بعد از تحریم رهبر جمهوری اسلامی و هشت تن از فرماندهان ارشد سپاه از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا منتشر شده است. شمخانی در این نامه تحریم‌های ایالات متحده را با نامه وزیران خارجه سه کشور اروپایی درباره ضرورت حفظ برجام همسان دانست و یادآوری کرد:
«از ۱۶ تیرماه، گام دوم کاهش تعهدات برجامی ایران در چارچوب بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام با جدیت آغاز خواهد شد تا کشورهایی که از “صبر” جمهوری اسلامی برداشت ضعف و بی‌عملی داشته‌اند، متوجه شوند که پاسخ ایران به تجاوز پهپاد آمریکایی به مرزهای هوایی با واکنش نسبت به تلاش فریبکارانه سیاسی برای محدودسازی حقوق مسلم مردم ایران تفاوتی نخواهد داشت.»
بر اساس مصوبه شورای امنیت ملی ایران گام دوم کاهش سطح تعهدات ایران در برنامه جامع مشترک (برجام) با برداشتن محدودیت از تولید آب سنگین در تأسیسات اراک به اجرا در می‌آید.
نشست امنیتی اورشلیم
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس دو روز قبل از انقضای مهلت ایران به اتحادیه اروپا برای اجرای تعهدات خود در برجام، یک سخنگوی وزارت خارجه فرانسه از میانجیگری این کشور در تنش بین ایران و آمریکا خبر داد. در نشست جی ۲۰ که شنبه آینده در اوزاکای ژاپن برگزار می‌شود، امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه در دیدار و گفت‌وگو با دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا تنش با ایران را به بحث می‌گذارد.
فرانسه درباره پیشنهاد مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا برای تشکیل یک ائتلاف نظامی علیه ایران در سفر اخیرش به عربستان سعودی و امارات متحده عربی سکوت کرده است.
جرمی هانت، وزیر خارجه بریتانیا در سخنانی که سه‌شنبه در پارلمان این کشور ایراد کرد به تأکید اهمیت پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را یادآور شد و در همان حال احتمال آنکه لندن به درخواست واشنگتن وارد جنگ با ایران شود را بسیار اندک دانست.
آمریکا خواهان افزودن مکمل‌هایی به برحام درباره نظارت بر برنامه موشکی ایران و تحدید نفوذ منطقه‌ای جمهوری اسلامی از جمله در سوریه است. حضور نظامی ایران در سوریه نیز موضوع نشست امنیتی اسرائیل، آمریکا و روسیه در بیت‌المقدس بود. نیکولای پاتروشف، دبیر شورای امنیت ملی روسیه در یک نشست خبری سه‌جانبه که سه‌شنبه در اورشلیم (بیت‌المقدس) برگزار شد خواهان تضمین امنیت اسرائیل شد اما در همان حال گفت بدون بی‌اعتنایی به قدرت‌های منطقه‌ای بحران سوریه را نمی‌توان از میان برداشت. جان بولتون، مشاور امنیت ملی ترامپ درباره احتمال حمله نظامی آمریکا به ایران با عبور این کشور از مرز ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده سکوت کرد اما گفت عبور از این مرز و نقض برجام «خطای جبران‌ناپذیری» برای ایران است.
بیشتر بخوانید: