سارا روشن، لیدا حسینی‌نژاد – در هفته‌های گذشته برخی دانشجویان مقطع دکترا در دانشگاه‌های هلند با نامه‌ای غیر منتظره از اداره مهاجرت این کشور مواجعه شدند. در این نامه آمده است که اداره مهاجرت تا اطلاع ثانوی بررسی درخواست تمدید اقامت یا دریافت اقامت پژوهشگران و مهاجران متخصص از ایران را متوقف می‌کند.
 
در نامه یادشده علت این تصمیم را تحریم‌هایی اعلام کرده‌اند که پارلمان اروپا در تاریخ ۲۳ مارس ۲۰۱۲ علیه دولت ایرانی تصویت کرده است.
 
یکی از این پژوهشگران که در دانشگاه نیمیخن هلند کار می‌کند و با این نامه و عدم بررسی پرونده‌اش مواجعه شده است به زمانه می‌گوید:”من سپتامبر ۲۰۱۰ برای تحصیل در مقطع فوق لیساس به هلند آمدم که نتوانستم این دوره را در یک سال و نیم به پایان برسانم. در‌‌ همان دوره توانستم یک پروژه دکترا در محل کارآموزی‌ام پیدا کنم. قرار شد به محض اتمام فوق لیسانس دوره دکترا را شروع بکنم. تمام کارهای فارغ‌التحصیلی انجام شد و حتی قراردادم را از بیمارستان دریافت کردم و برای اقامت اقدام کردم. قرار بود تا دو هفته به ما خبر بدهند که بالاخره پس از دو ماه تلاش دانشگاه شنیدیم که بررسی پرونده همه ایرانی‌ها متوقف شده. در این شرایط من هیچگونه درآمدی ندارم چراکه که پس از پایان تحصیل کمک هزینه تحصیلی هم قطع شد. قرار بود که حقوق داشته باشم که آن هم الان قطع شده است.“
 
وضعیت نامشخص مهاجران متخصص ایرانی
 
وزیر امور خارجه هلند روز پنجشنبه ۲۵ خرداد (۱۴ ژوئن) طی نامه‌ای به رئیس مجلس هلند اعلام کرد به دلیل تحریم‌ها علیه ایران بررسی درخواست اقامت یا تمدید اقامت پژوهشگران و مهاجران متخصص ایرانی در هلند متوقف شده است.
 
یوری روزنتال، وزیر امور خارجه هلند روز ۱۴ ژوئن طی نامه‌ای به رئیس مجلس هلند اعلام کرد به دلیل تحریم‌ها علیه ایران بررسی درخواست اقامت یا تمدید اقامت پژوهشگران و مهاجران متخصص ایرانی در هلند متوقف شده است.
یوری روزنتال در این نامه اشاره کرده است: “دلیل این تصمیم، یکی از موارد تصویب شده در تاریخ ۲۳ مارس ۲۰۱۲ در اتحادیه اروپاست که بر اساس آن ادامه تحصیل در برخی رشته‌ها را که امکان انتقال دانش آن‌ها به حکومت ایران می‌رود، ممنوع می‌کند.“
 
وزیر امور خارجه هلند در این نامه تأکید کرده است: “این تصمیم شامل دانشجویان مقطع لیساس و فوق لیساس و متقاضیان سفر به هلند نمی‌شود و پرونده آن‌ها به روال گذشته بررسی خواهد شد.“
 
ساندر فان‌ در‌ ایک، سخنگوی وزارت کشور و اداره مهاجرت هلند (IND) به رادیو زمانه گفت: “ما الان داریم به دقت بررسی می‌کنیم که این تنظیم‌های جدید شامل چه رشته‌های تحصیلی و چه مشاغلی می‌شود. بر اساس نتیجه آن درباره تقاضای مهاجران متخصص ایرانی تصمیم می‌گیریم.”
 
نتیجه این تصمیم‌گیری برای بسیاری از دانشجویان مقطع دکترا و مهاجران متخصص تصمیم بسیار مهمی است. یکی از این پژوهشگران که در یکی از دانشکده‌های تی‌او‌دلفت (TUDelft) کار می‌کند به زمانه می‌گوید: “الان این بد‌ترین شرایطی است که می‌تواند برای من پیش بیاید. من الان وسط دوره دکترایم هستم. دو سال آن را گذراندم و اگر اقامتم تمدید نشود باید پروژه دکترایم را پایان بدهم. اینجوری زندگی من کاملاً از بین می‌رود. چراکه تمام وقت و انرژی‌ای که گذاشتم تا بتوانم در این دانشگاه پذیرش بگیرم هدر می‌رود. دو سال این کار طول کشید و الان هم که دو سال از دوره دکترایم می‌گذارد. به این ترتیب چهار، پنج سال از زندگی من از بین می‌رود. من برنامه‌ریزی کرده بودم که پس از درسم، به دنبال موقعیت شغلی در هلند باشم. به این شکل همه برنامه‌ریزی من به‌هم می‌ریزد و من وارد یک مرحله ناپایدار می‌شوم و نمی‌دانم فردایم چه می‌شود؟”
 
برداشت اشتباه از یک مصوبه تحریم
 
به گفته پژوهشگری در دانشگاه نیمخین بسیاری از دانشجویان پس از دریافت نامه از اداره مهاجرت به مجلس هلند نامه داده‌اند: “تا الان پاسخ‌های مثبتی از پارلمان هلند دریافت کردیم. با من تماس گرفته‌اند و جویای شرایط شده‌اند. پارلمان هلند به اتحادیه اروپا نامه داده و از آن‌ها پرسیده این نحوه برخورد یعنی متوقف کردن بررسی پرونده جزو قوانین تصویب شده پارلمان اروپا بوده است یا نه؟”
 
هری فان‌بومل: این خیلی مهم است که دانشجویان شکایت‌های‌شان را با سیاستمداران هلند مطرح کنند. همه حزب‌ها باید از تاثیرات این تنظیم‌های قانونی و تصمیم‌های وزیر دولت مطلع شوند.

 یکی از نمایندگان مجلس، هری فان‌بومل که عضو حزب اس‌.پی، حزب سوسیال است در وبلاگش نوشته است: “دست از سر دانشجویان ایرانی بردارید.”

 
او در گفت‌وگویی با “زمانه” می‌گوید: “این خیلی مهم است که دانشجویان شکایت‌های‌شان را با سیاستمداران مطرح کنند. همه حزب‌ها باید از تاثیرات این تنظیم‌های قانونی و تصمیم‌های وزیر دولت مطلع شوند. دانشجویان دشمن نیستند. اگر دشمنی وجود داشته باشد، آن دولت ایران در تهران است نه دانشجویانی که اینجا برای تحصیل آمده‌اند. به نظر من آن‌ها الان قربانی برداشت اشتباه از یک قانون شده‌اند.”
 
به گفته ساندر فان‌ در‌ ایک، سخنگوی وزارت کشور و اداره مهاجرت هلند (IND) این تنظیم‌ها در همه کشورهای اروپایی باید اجرا شوند. هری فان‌بومل در این زمینه می‌گوید: “به نظر من هلند سخت‌ترین تنظیم‌ها را در نظر گرفته است. این فضا برای دولت‌های عضو پارلمان اروپا وجود دارد که بر اساس قوانین داخلی مصوبات پارلمان اروپا را تعریف کنند و من از وزیر دولت سئوال دارم که چطور برداشت هلند تا این حد با برداشت کشورهای دیگر اروپا متفاوت است.”
 
یک پژوهشگر دانشگاه دلفت درباره تاثیر تحریم‌ها روی پژوهشگران ایرانی در هلند می‌گوید: “به نظر من اجرای چنین قانونی برای افراد عادی اصلاً پذیرفتی نیست. اگر دولت هلند قصد دارد دولت ایران را مجاب کند که جواب سئوالاتی را که اتحادیه اروپا و کشورهای دیگر در مورد دولت ایران و برنامه‌های دولت ایران مطرح می‌کنند، بدهد، باید متوجه باشد که اینگونه تحریم‌هایی که برای مردم عادی دارد اعمال می‌کند جواب معکوس می‌دهد. چون من مطمئنم که غریب به بیش از ۹۹ درصد کسانی که الان هلند هستند برای تغییر رویه زندگی از ایران بیرون آمده‌اند و اگر قرار باشد این تحریم‌ها باعث شود آن‌هایی که قصد بازگشت به ایران را ندارند از این کشور و این سیستم دلزده بشوند، این ضرری است که دولت هلند خواهد دید، چون این سرمایه‌گذاری و این وقتی که دولت و دانشگاه‌های هلند برای دانشجویان ایرانی صرف کرده‌اند به یک کشور دیگر و یک زمینه دیگر منتقل می‌شود.”
 
تلاش مقامات و دانشجویان
 
ساندر فان‌ در‌ ایک، سخنگوی وزارت کشور و اداره مهاجرت هلند (IND) از توقف بررسی ۱۲۵ درخواست اقامت خبر می‌دهد.
 
ساندر فان‌ در‌ ایک، سخنگوی وزارت کشور و اداره مهاجرت هلند: ما الان داریم به دقت بررسی می‌کنیم که این تنظیم‌های جدید شامل چه رشته‌های تحصیلی و چه مشاغلی می‌شود. بر اساس نتیجه آن درباره تقاضای مهاجران متخصص ایرانی تصمیم می‌گیریم.
او می‌گوید: “ما به همه متقاضیان پیشنهاد می‌کنیم به موقع برای درخواست ویزا و یا تمدید اقامت اقدام کنند. اداره مهاجرت تلاش می‌کند در اولین فرصت به این درخواست‌ها رسیدگی بکند و برای آن لازم است وزارت کشور درباره چگونگی اجرای این قوانین تصمیم مشخصی بگیرد.”
هری فان‌بومل در پاسخ به اینکه دانشجویان ایرانی چه انتظاری از حزب سوسیال می‌توانند داشته باشند گفت: “آن‌ها می‌توانند زمانی که وزیر امور خارجه بر اجرای این تنظیم‌ها اصرار کرد روی ما حساب کنند. ما در مجلس طرحی را ارائه می‌کنیم که تحصیل دانشجویان نباید در اثر این تحریم‌ها متوقف شود. تحریم‌ها شامل تخصص‌های خاصی هستند. وزیر دولت الان دارد زندگی را به همه دانشجویان تلخ می‌کند. ما اینبار دیگر این رویکرد را نمی‌پذیریم.” این عضو خزب سوسیال ابراز امیدواری کرد که حزب سبز‌ها و کارگری هم از سوسیال‌ها حمایت کنند.
 
از طرف دیگر جمعی از دانشجویان و متخصصان ایرانی در هلند در جلسه‌ای در روزهای گذشته به بررسی این مشکل پرداختند و در پایان جلسه نیز راهکارهایی را به عنوان نتیجه‌ جلسه پیشنهاد کردند؛ ازجمله ایجاد اتحاد در فعالیت‌ها بین متخصص ایرانی سراسر هلند، جمع‌آوری مدارک، گرفتن مشاوره‌ حقوقی، تماس با احزاب سیاسی، تجمع در مقابل پارلمان و تهیه طومار و جمع‌آوری امضا.
 
یکی از پژوهشگران دانشگاه نیمیخن درباره اقدام‌های شخصی و گروهی که انجام شده است می‌گوید: “من خودم شخصاً با وکیل تماس گرفتم. وکیل گفت شانس برنده شدن خیلی زیاد است ولی سئوال اول این است که هزینه‌های وکیل به چه شکل باید پرداخت شود. وکیل پیشنهاد داد که اگر تعداد شکایت‌کنندگان بیشتر باشد می‌توان هزینه را تقسیم کرد. من الان منتظر نتیجه طوماری هستم که دانشجویان دانشگاه خرونیگن تنظیم کرده‌اند. شاید بتوانند از این طریق قضیه را پیگیری کنند. الان نزدیک چهارهزار امضا جمع‌آوری شده است که بتوانند نشان بدهند ما با این تصمیم‌گیری مخالف هستیم. در کل فعالیت‌های زیادی از جانب بچه‌ها صورت گرفته است؛ چه ایمیل به پارلمان، تماس با وکیل یا افراد فعال ایرانی در هلند و همچنین راه‌اندازی طومار و جمع‌آوری امضا. امیدوارم این‌ها موثر باشند.”