محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران در حاشیه دیدار با مولود چاووش‌اوغلو، همتای ترکیه‌ای خود در اصفهان، در جمع خبرنگاران اعلام کرد که دومین مرحله کاهش سطح تعهدات ایران در برنامه جامع اقدام مشترک ۱۶ تیر آغاز میشود.
شورای عالی امنیت ملی ۱۸ اردیبهشت سال جاری در سالگرد خروج آمریکا از برجام با صدور بیانیه‌ای از کاهش سطح تعهدات ایران در توافق هسته‌ای خبر داده و به کشورهای باقی‌مانده ۶۰ روز مهلت داده بود که تعهدات خود در زمینه‌های بانکی و نفتی را اجرا کنند. اتحادیه اروپا این ضرب‌الاجل را رد کرده بود. توقف تعهدات مربوط به سقف تولید اورانیوم غنی شده به اجرا درآمده و به گفته بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران تا تا ۶ تیر از سقف ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنیشده عبور می‌کند. به گفته محمد جواد ظریف تولید بدون محدودیت آب سنگین در تأسیسات اراک نیز به عنوان دومین اقدام ایران برای کاهش سطح تعهدات خود در برجام ۱۶ تیر آغاز میشود. وزیر امور خارجه ایران جمعه ۳۱ خرداد در حاشیه «نشست مشترک برنامه‌ریزی استراتژیک ایران و ترکیه» که در اصفهان برگزار شد، در جمع خبرنگاران گفت:
«در نامه روحانی به سران و نامه بنده به موگرینی دو مرحله اقدامات درباره برجام اعلام شده، مرحله نخست از ۱۸ اردیبهشت‌ماه آغاز شد و از مرحله دوم نیز از ۱۶ تیر آغاز میشود.»
در برجام حد مجاز ذخایر اورانیوم غنیشده ایران ۲۰۲,۸ کیلوگرم تعیین شده است. براساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ۱۰ خرداد / ۳۱ مه، میزان ذخایر اورانیوم غنیشده ایران در بهمن‌ماه ۱۶۳,۸ کیلوگرم بود که تا ۳۰ اردیبهشت امسال به ۱۷۴,۱ کیلوگرم رسیده است. در برجام میزان تولید آب سنگین نیز ۱۰۰ کیلوگرم تعیین شده است.
فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا سه روز قبل در یک نشست خبری در بروکسل یادآوری کرد ارزیابی اتحادیه اروپا درباره پایبندی ایران به برجام مبتنی بر گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است و نه بیانیه‌ها. یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی جمعه هفته گذشته اعلام کرد که ایران صرفاً سرعت تولید اورانیوم غنیشده خود را افزایش داده است اما معلوم نیست که در چه زمانی به حد محدودیت خود در غنی‌سازی اورانیوم خواهد رسید.
به‌گزارش آسوشیتدپرس، اتحادیه اروپا اعلام کرد که جمعه هفته آینده ۲۸ ژوئن / ۷ تیر با نمایندگان ارشد ایران، چین، روسیه، فرانسه، آلمان و بریتانیا، کشورهایی که هنوز خود را پایبند به توافق هسته‌ای با ایران می‌دانند، نشستی برگزار خواهد کرد. این نشست «با هدف حصول اطمینان از اجرای پیوسته» توافق هسته‌ای با ایران برگزار میشود و با این امید که راهی برای حل «چالش‌های ناشی از خروج آمریکا از برجام و تحریم‌های این کشور علیه ایران» یافت شود. ایران خواهان اجرای تعهدات بانکی و نفتی اتحادیه اروپا از طریق اینستکس است. ترکیه نیز برای پیوستن به اینستکس اعلام آمادگی کرده است.
ایران و ترکیه توافق کرده‌اند که هر دو سال یک بار وزیران خارجه دو کشور نشستی برای تصمیم‌گیری درباره موضوعات راهبردی فی‌مابین برگزار کنند. نخستین نشست وزیران خارجه ایران و ترکیه صبح جمعه در اصفهان برگزار شد. ظریف گفت:
«در همه حوزه‌ها اعم از اقتصادی، سیاسی، منطقه‌ای و بین‌المللی با ترکیه همکاری داریم و در همه این زمینه‌ها صحبت شد.»
بیشتر بخوانید: