فشار بر روزنامهنگاران و اهالی رسانه در ایران در ماههای اخیر شدت گرفته است و تعدادی از روزنامهنگاران در شهرهای مختلف دستگیر یا احضار شدهاند. بازداشت رضا طالشیان جلودارزاده، روزنامهنگار و جامعهشناس ساکن تهران هم یکی از همین موارد اعمال فشار بر روزنامهنگاران است. طالشیان جلودارزاده روز سهشنبه ۱۰ اردیبهشت ماه، هنگامی که از محل کارش، دفتر مجله «نور آزادی» عازم یک جلسه کاری بود، بازداشت و به زندان اوین منتقل شد. او در سکوت خبری و پس از گذشت نزدیک به یک ماه در تاریخ هفتم خرداد با تودیع وثیقه سنگین سه میلیارد ریالی (۳۰۰ میلیون تومان)، آزاد شد.
رضا جلودارزاده، عضو فدراسیون بینالمللی روزنامهنگاران که دبیر بخش سیاسی روزنامه توسعه بوده، سردبیر و رئیس شورای سیاستگذاری «نور آزادی» است که پیشتر با نام «صبح آزادی» فعالیت میکرد. فعالیت این مجله از سال ۱۳۸۹ آغاز شد و پس از انتشار ۱۴ شماره، در تاریخ ۲۷ مهر ماه ۱۳۹۰ در شب افتتاح نمایشگاه مطبوعات و در آستانه انتشار شماره پانزدهم، از سوی معاونت مطبوعات به دلیل «تخلف از حدود مطبوعات و اصرار بر آن»، توقیف شد.
این مجله در سال ۱۳۹۶ دوباره با اخذ مجوز و با نام «نور آزادی» فعالیت خود را از سر گرفت. تاکنون از «نور آزادی» یک پیش شماره و یک شماره در سال ۱۳۹۷ منتشر شده و به دلیل گرانی کاغذ و فقدان حمایت مالی، در حال حاضر منتشر نمیشود.
🔘 رضا جلودارزاده در گفتوگو با زمانه، درباره نحوه بازداشت خود توضیح میدهد:
|
رضا جلودارزاده عصر همان روز بازداشت در خیابان به زندان اوین منتقل و پرونده او به دادگاه انقلاب ارجاع داده میشود. او در طول مدت بازداشت و دادرسی از حق داشتن وکیل برخوردار نبوده و میگوید در زمان بازپرسی، نعمت احمدی را به عنوان وکیل معرفی کرده اما به او گفته شده در زمان بازپرسی نمیتواند وکیل معرفی کند و از او خواسته شده تا در دادگاه انقلاب وکیلش را معرفی کند. اما در دادگاه هم این امکان به او داده نشده و به او گفتهاند بعد از صدور حکم برای درخواست تجدید نظر میتواند وکیل معرفی کند.
جلودارزاده از مجروحان جنگ ایران و عراق است و میگوید روز دستگیریاش مصادف بوده با سی و سومین سالگرد مجروحیت و «جانباز» شدنش در جریان عملیات فکه. او میگوید در جریان این عملیات، روز دهم اردیبهشت ۱۳۶۵ دو گلوله به بدن او اصابت کرده است.
او پیشتر در سال ۱۳۹۰ به اتهام «تبلیغ علیه نظام» از سوی دادگاه انقلاب به یک سال حبس تعزیری با احتساب ایام بازداشت محکوم شده بود. همچنین سال ۱۳۹۳ هنگامی که دبیر بخش سیاسی روزنامه توسعه بود، بار دیگر توسط وزارت اطلاعات بازداشت شد.
این بار هم اتهامهای او شامل «فعالیت تبلیغی علیه نظام» و «تشویش اذهان عمومی در فضای مجازی» است. رضا جلودارزاده درباره اتهامهایش به زمانه میگوید:
«حدود ۹۳ نوشته و مقاله از من در شبکههای اجتماعی منتشر شده بود که همه در پرونده من پرینت شده وجود داشت. مثلا در یکی از نوشتههایم در مورد حجاب اجباری عین این عبارت را به کار برده بودم: “اگرچه حجاب یک فریضه دینی است و بر مسلمانان واجب، اما نظر جامعهشناسی در یک جامعه متکثر، با ادیان و اندیشگان متفاوت، به نظرم هر گونه اجباری اهم حجاب یک کج سلیقگی و یک امر ناثواب و یک زور عریان است.” مثلا این نوشته یکی از اتهامات من بود که میگفتند شما دارید تبلیغ بیحجابی میکنید.»
اسناد بازداشت و وثیقه رضا طالشیان جلودارزاده
رضا جلودارزاده دلیل دیگری را که موجب طرح اتهامها علیه او شده، «دفاع اخلاقی» از مسیح علینژاد و سپیده قلیان و اظهار نظرش در مورد «محسن حججی» در نوشتههایش عنوان میکند.
دستگاه تبلیغاتی جمهوری اسلامی از «محسن حججی» که در سوریه و توسط گروه داعش کشته شد با عنوان «شهید مدافع حرم» یاد میکند.
جلودارزاده میگوید از مسیح علینژاد دفاع اخلاقی کرده و این را وظیفه و رسالت انسانی و دینی خود میداند. او میگوید:
«هنگامی که صداوسیمای جمهوری اسلامی اخبار کذب تجاوز و رابطه نامشروع در مورد یک خانم پخش میکند که با اندیشههایش مشکل دارد، من وظیفه اخلاقی خودم میدانم که از او دفاع کنم، حتی اگر با عقایدش مخالف باشم.»
جلودارزاده همچنین معتقد است افرادی مانند محسن حججی شهید مدافع حرم نیستند، بلکه این افراد قربانیان سیاست حاکم و مدافع حرم بشار اسد هستند.
او در مورد سپیده قلیان هم میگوید خبری به دستش رسیده که خانم قلیان گفته غذاهای زندان بسیار کم و ناچیز است:
«عکس غذای سپیده قلیان را منتشر کردم و نوشتم دستکم وقتی کسی را زندانی میکنید، حداقل غذای کافی، سالم و خوب به او بدهید.»
همین حرف باعث شده است به جلودارزاده اتهام نشر اکاذیب و تشویش اذهان عمومی بزنند.
رضا جلودارزاده به مدت یک ماه در سالن دو اندرزگاه چهار زندان اوین زندانی بوده و در طول بازداشت با شماری از روزنامهنگاران و فعالان صنفی معلمان و کارگران زندانی همچون اسماعیل بخشی، اسماعیل عبدی، محمد حبیبی، محمود بهشتی، حامد آئینهوند، امیر امیرقلی، امیرحسین محمدیفر، آرشام رضایی، کیانوش سلاطینی، رضا ملک و همچنین دوست و همکارش مسعود کاظمی که چند روز پیش از آزادی او به زندان اوین منتقل شد، گفتوگو کرده.
او همچنین تعداد زیادی از زندانیان گمنام را که در جریان اعتراضات دیماه ۱۳۹۶ دستگیر شده و در زندان اوین به سر میبرند، از نزدیک دیده. یکی از آنها مهرداد محمدنژاد، یکی از بازداشتشدگان گمنام اعتراضهای دی ۹۶ است که به هشت سال و نیم زندان محکوم شد.
جلودارزاده دیدارش با اسماعیل بخشی، فعال کارگری و نماینده شورای مستقل کارگری در سندیکای کشت و صنعت نیشکر هفتتپه را که ماه گذشته از زندان اهواز به زندان اوین منتقل شد، اینگونه توصیف میکند:
«معمولا زندانیان را دو سه روز اول به قرنطینه میفرستند. همان روز دهم اردیبهشت هنگامی که به قرنطینه زندان اوین رفتم، اتاقی را به من نشان دادند و وقتی وارد اتاق شدم، چشمم به یک جوانمرد مهربان به نام اسماعیل بخشی افتاد. ما همدیگر را به اسم و به واسطه فعالیتهایمان میشناختیم، اما هیچوقت از نزدیک با هم برخورد نداشتیم. ایشان نشسته بود و ناخودآگاه تا من را دید از جایش بلند شد و من هم سریع شناختمش. ظاهرا او را دو روز قبل از من از زندان اهواز به زندان اوین منتقل کرده بودند. تقریبا سه روز با هم بودیم. شرایط بد نبود و امکانات زندان خوب بود، فقط غذای آنجا زیاد قابل خوردن نبود. کتابخانه و محوطه هواخوری خوبی داشت و محیط در مجموع خوب و تمیز بود. من و اسماعیل بخشی به اتفاق امیر امیرقلی سه روز با هم بودیم. سپس من به بند چهار منتقل شدم اما آقای اسماعیل بخشی را به بند هفت منتقل کردند.»
آخرین جلسه دفاع رضا جلودارزاده در تاریخ ۱۲ خرداد برگزار شد و او اکنون با تودیع وثیقه به صورت موقت آزاد و در انتظار حکم نهایی دادگاه است.
در تازهترین گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز که فروردین ماه ۹۸ منتشر شد، ایران در میان ۱۸۰ کشور، رتبه ۱۷۰ را داراست و به نسبت سال ۲۰۱۸ جایگاهش شش پله سقوط کرده است.
رضا معینی، مسئول میز ایران و افغانستان سازمان گزارشگران بدون مرز درباره وضعیت آزادی رسانهها در ایران به زمانه گفته است:
«در سال گذشته در ایران افزایش دستگیریها، محاکمههای ناعادلانه و حکمهای سنگینی را داشتیم که برای روزنامهنگاران و شهروند خبرنگاران صادر شد و اینها از عوامل اصلی سقوط شش پلهای ایران در جدول ردهبندی آزادی رسانههای گزارشگران بدون مرز هستند.»