آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان، امانوئل مکرون، رئیسجمهوری فرانسه و ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه در یک گفتوگوی تلفنی تنش در رابطه بین ایران و آمریکا و کاهش سطح تعهدات ایران در برجام را به بحث گذاشتند و با یکدیگر تبادل نظر کردند.
دفتر صدر اعظم آلمان با انتشار بیانیهای اعلام کرد که سهشنبه ۲۱ مه/ ۳۱ اردیبهشت سران سه کشور آلمان، فرانسه و روسیه در یک گفتوگوی تلفنی به این نتیجه رسیدند که ایران را میبایست مجاب کرد همچنان به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) پایبند بماند.
سازمان انرژی اتمی ایران دوشنبه ۲۰ مه/ ۳۰ اردیبهشت اعلام کرد که ظرفیت اورانیوم غنیشده در تأسیسات هستهای نظنز بدون افزایش تعداد سانتریفیوژها چهار برابر افزایش یافته است. شورای امنیت ملی ایران چهارشنبه دو هفته قبل در سالگرد خروج آمریکا از توافق هستهای اعلام کرد که ایران محدودیتهای مربوط به نگهداری ذخایر غنیشده اورانیوم و آب سنگین را رعایت نخواهد کرد. ایران به کشورهای اروپایی ۶۰ روز مهلت داده به تعهدات خود به ویژه در حوزههای بانکی و نفتی عمل کنند.
برونو لومر، وزیر دارایی فرانسه سهشنبه ۲۱ مه/ ۳۱ اردیبهشت چند ساعت قبل از گفتوگوی تلفنی مکرون، مرکل و پوتین، اعلام کرد که قدرتهای اروپایی برای لغو ساز و کار مالی موسوم به اینستکس تحت فشار آمریکا قرار دارند. لومر گفت:
«بله، آمریکا سخت فشار میآورد. مستقیماً روی همین موضوع [اینستکس] بر مقامات سیاسی، به کابینه و به همه کسانی که با این مسأله سر و کار دارند، فشار میآورد.»
حسن روحانی، رئیسجمهوری اسلامی شامگاه سهشنبه در سخنانی که از سیمای جمهوری اسلامی پخش شد، گفت:
«برنامههای متعددی ریختند که ما را عصبانی کنند تا از برجام خارج شویم و این پیمان هفتجانبه را نقض کنیم و در نهایت موفق نشدند. بعد از آن تلاش کردند که همه شش کشور با هم از برجام خارج شوند و بهویژه روی اروپاییها کار میکردند که با هم از برجام خارج شوند و در این راه تا ماهها تلاش کردند اما نتوانستند کسی را همراه خودشان کنند تا آمریکا ناچار شد خودش آغازگر باشد و خودش این عهد را زیر پا بگذارد و به تنهایی هم این کار را بکند.»
روحانی در بخش دیگری از صحبتهایش به دشواریهای معیشتی مردم اشاره کرد و اظهار امیدواری کرد که در پایان، ایران پیروز شود.
فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به همراه بریتانیا، آلمان و فرانسه، سه کشور اروپایی که در توافق هستهای با ایران باقی ماندهاند با انتشار بیانیهای مهلت ۶۰ روزه ایران در رابطه با برجام را رد کردهاند. در این بیانیه گفته شده:
«ما هر ضربالاجلی را رد میکنیم و پایبندی ایران به تعهدات هستهای خود را ارزیابی خواهیم کرد.»
بر اساس مصوبه شورای امنیت ملی با سر آمدن مهلت ۶۰ روزه، در مرحله بعدی ایران رعایت محدودیتهای مربوط به سطح غنیسازی اورانیوم و اقدامات مربوط به مدرنسازی رآکتور آب سنگین اراک را نیز متوقف خواهد کرد. این به معنای نقض برجام است. بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی اما روز گذشته در جمع خبرنگاران در تأسیسات هستهای نطنز گفت:
«بنا نداریم از برجام بیرون بیاییم و آن را نقض کنیم. در چارچوب برجام عمل میکنیم و قدمهای بعدی نیز در چارچوب برجام است.»
بیشتر بخوانید: