ممنوعیت پشت ممنوعیت برای زنان ایرانی

مریم حسین‌خواه – در هفته‌ای که گذشت، از سویی خودسوزی زنی ۳۲ ساله در اعتراض به ازدواج مجدد شوهرش هشداری برای توجه به آمار بالای خودکشی در زنان متاهل بود و از سوی دیگر صعود پروانه کاظمی به قله اورست و به دست آوردن عنوان نخستین زن جهان که توانسته همزمان به دو قله بالای هشت هزار متر دنیا صعود کند، نویدی برای موفقیت‌های زنان ایرانی است.

 

با این همه اخباری همچون حذف واحد تنظیم خانواده در دانشگاه‌ها، اجازه نداشتن زنان مجرد برای ثبت نام در طرح مسکن ارزان قیمت و ادامه اعمال محدودیت‌ها بر پوشش زنان، زنگ خطری برای لزوم توجه به سیاست‌هایی است که در حوزه زنان بر اساس آن‌ برنامه‌ریزی و عمل می‌شود.

 

 ۹۲ درصد از زنانی که خودکشی می‌کنند، متاهلند

 

خودسوزی یک زن به دلیل ازدواج مجدد همسرش از دیگر رخدادهای حوزه زنان در هفته گذشته بود. به گزارش وب سایت تا قانون خانواده برابر، افسانه علیزاده، زن ۳۲ ساله‌ای که به علت قصد همسرش برای ازدواج مجدد دست به خودسوزی زده بود، روز ۱۶ خرداد جاری در شهر رشت درگذشت.

 

بنابراین گزارش، افسانه که دختری ۱۲ ساله داشت، پس از ازدواج با همسرش از تهران به یکی از روستاهای حومه سیاهکل آمد و به دلیل وضعیت بد اقتصادی‌شان شالیکاری را یاد گرفت و سال‌ها در مزارع مردم کار می‌کرد.

 

چنانکه یک طرح پژوهشی در سال ۱۳۸۲ نشان می‌دهد، ۹۲درصد زنانی که خودکشی می‌کنند متاهل هستند و جامعه زنان به خصوص روستاییان “به شدت” در معرض خودکشی هستند

پس از آنکه در پی بهتر شدن وضعیت مالی‌شان همسرش به دنبال ازدواج مجدد بود، افسانه روز پنجم خردادماه خود را آتش زد و در ‌‌نهایت با دچار شدن به سوختگی ۸۰ درصد پس از ۱۱ روز بستری بودن در بیمارستان درگذشت.

 

خودسوزی افسانه، یک نمونه نادر نیست و چنانکه یک طرح پژوهشی در سال ۱۳۸۲ نشان می‌دهد، ۹۲ درصد زنانی که خودکشی می‌کنند متاهل هستند و جامعه زنان به خصوص روستاییان “به شدت” در معرض خودکشی هستند.

 

دکترفاضلی، جامعه‌شناس نیز در تبیین یافته‌های این پژوهش، چندهمسری را از جمله عوامل خودکشی در میان زنان می‌داند و می‌گوید که ازدواج‌های اجباری، فقر مادی و فرهنگی و تعداد زیاد جمعیت خانواده از عوامل عمده خودکشی در زنان هستند.

 

 

پروانه کاظمی، کوهنورد ایرانی در آخرین روزهای اردیبهشت ماه جاری با فتح قله اورست، عنوان نخستین زن جهان را که توانسته همزمان به دو قله بالای هشت هزار متر دنیا صعود کند از آن خود کرد.

 

 رادیو کوچه روز بیستم خرداد ماه گزارش داد که پروانه کاظمی در یک کوهنوردی ۵۲ روزه، توانست به قله اورست در ارتفاع هشت هزار و ۸۴۸ متری صعود کند و اولین زن هیمالیا‌نورد ایرانی باشد که به طور مستقل اقدام به این صعود کرده است.

 

بنابراین گزارش او هفت روز بعد و با استراحتی چندروزه در ارتفاع بالای هفت هزار متر موفق می‌شود قله هشت هزار و ۵۱۶ ‌متری لوتسه (چهارمین قله مرتفع جهان) را نیز فتح کند و نخستین زن در جهان باشد که توانسته همزمان به دو قلهٔ بالای هشت هزار متر دنیا صعود کند. پیش از او ۲۸ کوهنورد مرد چنین صعودی انجام داده بودند.

 

پروانه کاظمی، ۴۱ ساله که به صورت انفرادی و با هزینه شخصی خود اورست را فتح کرده، سومین زن ایرانی است که اقدام به صعود به اورست کرده‌ است.

 

این موفقیت در حالی است که خبرگزاری زنان و خانواده از مشروط بودن حضور زنان ورزشکار در بازی‌های آسیایی ۲۰۰۶ بر موفقیت‌آمیز بودن رایزنی‌ها در خصوص پوشش زنان ورزشکار خبر می‌دهد.

 

رباب شهریان، رئیس دفتر توسعه ورزش بانوان گفته است که طبق موافقت سازمان تربیت بدنی، زنان ایرانی می‌توانند در ۱۸ رشته ورزشی در بازی‌های آسیایی دوحه قطر ۲۰۰۶شرکت کنند، “به شرط آنکه شرایط اعزام فراهم شود”.

 

مشروط بودن این حضور در رشته‌هایی همچون هاکی، فوتبال، کاراته و بولینگ و بیلیارد است که زنان ایرانی برای اولین بار در آن شرکت می‌کنند و شرط حضور نیز به پوشش زنان برمی‌گردد و اینکه مجامع بین‌المللی با پوشش اسلامی که از سوی ایران برای ورزشکاران زن تعیین می‌شود موافقت کنند.

 

پیش از این در بازی‌های فوتبال، عدم تطبیق پوششی که از سوی ایران برای اعضای تیم ملی زنان تعیین شده بود با استاندارهای بین‌المللی تعیین شده در خصوص لباس ورزشکاران، منجر به حذف تیم ملی فوتبال زنان از رقابت‌ها شده بود.

 

با این همه، مقاومت‌ها در رابطه با ورزش زنان با پوشش اسلامی آن‌ها به صورت کامل حل نمی‌شود و هم‌زمان با آماده‌سازی زنان برای حضور در بازی‌های بین‌المللی، آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی، از مراجع تقلید هشدار داده است: “زن‌ها را باید حفظ کرد و به اسم ورزش نباید آن‌ها را به مراکزی که معرض فساد است آورد. این‌ها مهالک و محل سقوط است حتی کار به جایی رسیده که کسانی که این کار‌ها را می‌کنند مورد تشویق هم قرار می‌گیرند.”

 

 

در ادامه همین هشدار‌ها برای “حفظ زنان”، هفته گذشته وزارت کشور نیز بار دیگر بر خلاء “الگوی اسلامی” برای پوشش زنان تاکید کرد و از ورود این وزارتخانه به “می‌دان” خبر داد.

 

علیرضا افشار، قائم مقام این وزارتخانه به ایسنا گفت با وجود اینکه وظیفه اصلی طرح “حجاب و عفاف” به عهده دستگاه‌هایی همچون آموزش و پرورش، صدا و سیما، وزارت علوم، وزارت ارشاد و سازمان تبلیغات گذاشته شده است، اما وزارت کشور نیز “وارد میدان شده” و حتی برای سایر دستگاه‌ها از جمله وزارت صنعت، معدن و تجارت که مسئولیت کنترل اصناف و بازار را برعهده دارد نیز وظایفی در رابطه با حجاب تعریف شده است.

 

ورود وزارت کشور به حوزه “مد و الگوی اسلامی” برای پوشش زنان البته خبر تازه‌ای نیست و در سال‌های گذشته اخباری از دخالت بسیاری از سازمان‌ها و نهاد‌ها در رابطه با پوشش زنان منتشر شده است، اما نظارت بر رعایت “حجاب اسلامی” از سوی زنان محدود به اینگونه دخالت‌ها نیست و بر اساس آنچه پلیس امنیت اخلاقی در تاریخ ۱۶ خرداد ماه جاری اعلام کرده، از این پس با ارسال فیلم‌های عروسی به شبکه‌های ماهواره‌ای نیز برخورد خواهد شد.

 

به گزارش ایسنا، احمد روزبهانی، رئیس پلیس امنیت اخلاقی با اشاره به اینکه شنیده است عکس‌های و فیلم‌های خصوصی از مراسم‌های عروسی برای شرکت در مسابقه به شبکه‌های ماهواره‌ای ارسال می‌شوند، آن را “غیر قانونی” دانست، اما اصل ماجرا همچنان درباره پوشش زنان است و چنانکه آرش سیفی، قاضی و جرم‌شناس به خبرگزاری مهر گفته است، “ارسال فیلم خانوادگی به ماهواره‌ها از نظر قانون جرم نیست، اما اگر در فیلمی موارد غیر اخلاقی از جمله باز بودن لباس یا مو وجود داشته باشد می‌توان با متخلفان برابر قانون برخورد کرد”.

 

 

اجازه نداشتن زوج‌های جوان برای ارسال عکس و فیلم عروسی خود به شبکه‌های ماهواره‎ای، مطمئناً در زمره مشکلات بزرگ زوج‌ها نیست و بیشتر محدود شدن هرچه بیشتر اعمال اختیار در حوزه شخصی را نشان می‌دهد، اما تصمیم جدید مرکز امور زنان و خانواده برای جایگزینی واحد دانشگاهی “ازدواج و شکوه همسرداری” به جای درس “تنظیم خانواده” می‌تواند در آینده‌ای نه چندان دور مشکل‌ساز باشد و نه تنها زنان، بلکه کل جامعه را گرفتار کند.

 

وعده‌های داده شده مبنی بر حذف واحد تنظیم خانواده که از سال ۱۳۸۹ زمزمه‌های آن شروع شده بود، بالاخره عملی شد و چنانکه زهرا سجادی، معاون امور خانواده مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری به خبرگزاری ایلنا گفته است، در دانشگاه تهران، علامه طباطبایی و برخی واحدهای دانشگاه آزاد درس “شکوه همسرداری” جایگزین آن شده است.

 

زهرا سجادی با بیان اینکه حذف تنظیم خانواده بر اساس “تغییر دید دولت و مسئولان درباره سیاست‌های کنترل جمعیت” انجام شده، اظهار امیدواری کرده است که در سال تحصیلی ۹۲-۹۱ در سرفصل‌های درسی تمام استادان از کتاب “شکوه همسرداری” به جای محتوای کتاب تنظیم خانواده استفاده شود. به گفته وی این کتاب با رویکردی علمی – فرهنگی و اجتماعی و تاکید بر آموزش مهارت‌های ازدواج، سعی در انتقال مفاهیم اخلاقی دارد.

 

این رویکرد “خانواده ‌محور” به مجلس شورای اسلامی نیز تسری پیدا کرده و اخبار رسیده از مجلس نهم حاکی از تبدیل فراکسیون “زنان” به فراکسیون “زنان و خانواده” است.

 

یکی از نمایندگان مردم تهران در مجلس نهم به خبرگزاری زنان و خانواده گفته است این تصمیم در راستای “رویکرد خانواده‌محوری که در حال حاضر در تمام سازمان‌ها و نهاد‌ها لحاظ شده”، گرفته شده است.

 

 

اعمال محدودیت برای زنان منحصر به پوشش زنان و حوزه‌هایی همچون ورزش نیست و به تازگی واگذاری مسکن به زنان نیز به دایره این محدودیت‌ها اضافه شده است.

 

به گزارش ایسنا به نقل از سایت معماری نیوز، هم‌زمان با آغاز ثبت نام مسکن مهر پردیس در تهران در روز ۱۶ خرداد ۱۳۹۱، جدولی که شرایط ثبت‌نام برای این خانه‌ها را مشخص کرده، ثبت نام زنان خود سرپرست جوان برای مسکن مهر ممنوع شده و زنان مجرد، مطلقه و یا بیوه فقط به شرط داشتن حداقل ۳۵ سال سن می‌توانند برای این طرح ثبت نام کنند و ارائه مدارک قانونی در خصوص فوت همسر یا طلاق نیز الزامی است.

 

بر اساس این شرایط، نه تنها زنان جوانی که به تنهایی زندگی می‌کنند از چنین امکاناتی محروم می‌شوند بلکه زنانی که متارکه کرده‌اند اما به دلیل موانع موجود در قانون و طولانی بودن پروسه طلاق در ایران هنوز به صورت قانونی جدا نشده‌اند نیز امکانی برای خانه‌دار شدن از طریق چنین طرح‌هایی را نخواهند داشت.

 

 

اخبار زنان البته فقط خبر‌های مربوط به حجاب و خودکشی و محدودیت نیست و بخشی از آن نیز به حوزه سلامت برمی‌گردد.

 

پروفسور ناصر پارسا عضو انجمن سرطان‌شناسی آمریکا، در سخنرانی درباره وضعیت سرطان در ایران، از کاهش سن ابتلاء به سرطان سینه در ایران خبر داد و گفت که سن سرطان پستان در زنان ایرانی از ۳۰ به ۱۵ سال کاهش یافته است و باید با بررسی آب، هوا، تغذیه و محیط زیست به علت بروز این واقعه پی ببریم.

 

آقای رحمانی، مدیر اجرایی مراسم روز جهانی ام‌اس نیز در برنامه‌ای که به مناسبت این روز برگزار شده بود، میزان ابتلای زنان به این بیماری را در ایران، سه برابر مردان عنوان کرده است.

 

در حوزه سلامت جنسی نیز چنانکه کاظم فروتن، رئیس کلینیک سلامت خانواده به خبرگزاری زنان ایران گفته است، اختلالات جنسی و به ویژه “بی‌میلی جنسی” زنان شایع‌تر از مردان است. به گفته وی، “گروه عمده‌ای از مردانی که به علت بی‌میلی جنسی به کلینیک مراجعه می‌کنند به بیماری‌های جسمی یا روانی دچار نیستند و علت بی‌میلی جنسی در آن‌ها را باید در مسایل دیگری جست‌وجو کرد. بطوریکه وقتی با دقت بیشتری بررسی می‌شوند،‌گاه به اختلال جنسی هم‌زمان دیگری مبتلا هستند”.

 

 رئیس کلینیک سلامت خانواده البته هیچ اشاره‌ای به دلایل بی‌میلی جنسی در زنان نکرده است و تاثیر رفتار جنسی مردان را در ایجاد اختلال برای شریک‌های جنسی‌شان مورد توجه قرار نداده است.