انیس واردا، یکی از مهم‌ترین سینماگران معاصر فرانسه و از کارگردانان اصلی موج نوی سینمای فرانسه که به خاطر آثار فمینیستی‌اش شهرت دارد در ۹۰ سالگی درگذشت. او به همراه آلن رنه و لوئی مال، در سال‌های دهه ۱۹۵۰ شاخه‌ای از موج نو را به وجود آورد. واردا که از نظر سیاسی چپ‌گرا بود از ابداعگران فرم «سینما-مقاله» است.
منتقدان فرانسوی از آنیس واردا به اعتبار نخستین فیلم او، La Pointe courte – «قله کوتاه» (۱۹۵۵ با بازی فیلیپ نوآره) به عنوان مادر هنری آثار گدار، تروفو و شابرول یاد می‌کنند.از گفته‌‌های اوست درباره تصویر، واقعیت و وظیفه سینماگر:
«من به تصویر نیاز دارم. من به سینما برای بیان واقعیت‌ها نیاز دارم. ما باید واقعیت‌ها را بازتاب بدهیم، اما از واقعیت‌ها باید فراتر برویم. این همه کاری‌ست که در همه این سال‌ها سعی کردم انجام دهم.»
در «قله کوتاه» واردا با دوربینی که به فراخور امکانات آن زمان، تحرک زیادی داشت، یک زن و شوهر را در دهکده‌ای دورافتاده همراهی می‌کند. این زن و مرد احساساتشان را با هم در میان می‌گذارند و در همان حال در نماهایی مستند با زندگی ماهیگیران روستا، واهمه‌های آنان و سختی زندگی‌شان آشنا می‌شویم. «قله کوتاه» سرآغاز سینمایی‌ست که به زندگی روزانه مردم و به واقعیت‌های جاری و ساری در زندگی توجه دارد. آنیس واردا درباره این فیلم گفته است:
«آمیختن واقعیت و داستان کار تازه‌ای بود در آن زمان. اما اینکه بعضی‌ها می‌گویند من “مادر هنری” گدار، تروفو و شابرول هستم، قدری اغراق‌آمیز است.»
آنیس واردا اولین بار در ۱۹۶۲ با فیلم «کلئو از ساعت ۵ تا ۷» (با موضوع بارداری) مورد توجه قرار گرفت. این فیلم در بخش مسابقه کن نمایش داده شد. او در زندگی هنری‌اش بیش از ۳۰ فیلم بلند، کوتاه و مستند ساخته است. از میان این آثار فیلم «خانه به دوش» با موضوع «خیانت در زناشویی» مهم‌ترین اثر فمینیستی او به شمار می‌آید.
«یکی آواز می‌خواند، یکی نمی‌خواند»، «خانه به دوش»، «شیر‌های عاشق عشق می‌ورزند… و دروغ می‌گویند»، «استاد کنگ‌فو!»، و «یکصد و یک شب» از دیگر ساخته‌های اوست.
برخی از آثار آنیس واردا
[metaslider id=162301]
واردا در سال ۱۹۶۴ جایزه سینمایی معتبر «لوئی دلوک» را به دست آورد. «سواحل آنیس»، آخرین ساخته اوست که جایزه بهترین فیلم مستند در جوایز سزار را کسب کرد. او همچنین در سال ۲۰۱۱ به خاطر خدماتش به فرهنگ و هنر فرانسه، به مقام لژیون دونور دست یافت. یوزپلنگ طلایی لوکارنو در سال ۲۰۱۴ به آنیس واردا تعلق گرفت. نخل طلای افتخاری شصت و هشتمین دوره جشنواره فیلم کن هم به او اهدا شد. واردا نخستین فیلمساز فرانسوی و اولین فیلمساز زن جهان بود که این جایزه را به دست آورد. او درباره شخصیت‌های فیلم‌هایش گفته است:
«استاندال می‌گوید شخصیت یک رمان مثل آینه‌ای‌ست در برابر نویسنده‌‌اش. شخصیت‌های آثار من هم آینه‌ای هستد در برابر من.»
آنیس واردا فیلم «شادی‌های عشق‌ورزی در ایران» را سه سال پیش از انقلاب در اصفهان ساخته است. در این فیلم یک مرد اصفهانی و دوست دختر فرانسوی‌اش درباره عشق‌شان به سادگی و صمیمیت با هم گفت‌و‌گو می‌کنند. در همان حال نماهایی با جاذبه عرفانی از شهر اصفهان را هم از دریچه چشم یک گردشگر می‌بینیم.
بیشتر بخوانید: