سرانجام طرح ادغام بانک‌های وابسته به نهادهای نظامی اجرایی شد. رئیس کل بانک مرکزی ایران می‌گوید که ادغام این بانک‌ها تغییری در وضعیت سهامداران ایجاد نخواهد کرد.
طرح ادغام بانک‌ها از یکسال قبل آغاز شد؛ همزمان با زمزمه خروج نیروهای نظامی از بنگاهداری و البته گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس از «ورشکستگی بانک‌ها».
این ادغام که از صبح شنبه ۱۱ اسفند به صورت رسمی اجرایی شد، بخشی از طرح موسوم به «اصلاح نظام بانکی» است که با انحلال و یا ادغام موسسه‌های مالی و اعتباری آغاز شده بود.
عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران شامگاه شنبه ۱۱ اسفند در یک برنامه تلویزیونی گفت که با ادغام بانک‌های نظامی در بانک سپه تغییری در وضعیت سهامداران این بانک‌ها به وجود نمی‌آید.
براساس اطلاعیه بانک مرکزی جمهوری اسلامی بانک‌های انصار، مهر اقتصاد ایرانیان، حکمت ایرانیان و قوامین به همراه موسسه مالی و اعتباری کوثر منحل و دارایی و بدهی‌های این بانک‌ها به بانک سپه واگذار می‌شود.
همتی مجموع سپرده موجود در بانک‌های مشمول اجرای طرح ادغام را ۲۱۴ هزار میلیارد تومان اعلام کرد اما از بیان میزان بدهی این بانک‌ها خودداری کرد.
او از سپرده‌گذاران خواست که «نگران نباشند»، اما در عین حال تائید کرد که در میان بانک‌های ادغام شده «خوب و بد وجود دارد» و گفت که بانک‌ها «باید مبالغ و دارایی‌هایی را منتقل کنند که [میان بدهی و دارایی‌ها] توازان ایجاد شود».
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی پیشتر در گزارشی تائید کرده بود که بخشی از نظام بانکی ایران بدون دریافت تسهیلات و استقراض از بانک مرکزی امکان ادامه فعالیت ندارد.
رئیس کل بانک مرکزی هم بدون بیان جزئیات این موضوع را تائید کرد و گفت که «برخی از این بانک‌ها از بانک مرکزی اضافه برداشت دارند».
در میان بانک‌های وابسته به نظامیان، دو بانک حکمت ایرانیان و قوامین که به ترتیب متعلق به ارتش و نیروی انتظامی هستند، وضعیت مناسبی ندارند.
خرداد امسال گزارش‌هایی مبنی بر «ورشکستگی» بانک قوامین منتشر شد. گزارش مالی سالانه این بانک در شهریور امسال نیز بیانگر زیان انباشته ۸,۳ میلیارد تومانی قوامین در سال ۱۳۹۵ است.
با این حال غلامحسین تقی نتاج مدیرعامل این بانک با تائید وجود مشکلات مالی، «ادغام» را راهکار مناسبی برای نجات بانک‌ها ندانست و از بانک مرکزی خواست که «برای کاهش هزینه‌ها و افزایش بازدهی سیاست‌گذاری کند».
گزارش مالی بانک قوامین هم بیانگر زیان این بانک در سال مالی ۹۵ و پس از آن بود. اما مسئولان این بانک نیز هرگونه ورشکستگی را تکذیب کردند و مدعی کاهش حاشیه سود شدند.
وضعیت در بانک‌های وابسته به سپاه پاسداران (مهر اقتصاد، انصار و موسسه مالی و اعتباری کوثر) اما در گزارش‌های مالی مناسب ارزیابی شده است.
بانک سپه «غول» می‌شود
آنگونه که رئیس کل بانک مرکزی گفت؛ تا ۴ ماه آینده نشانی از تابلو و نام بانک‌های وابسته به نهادی نظامی نخواهد بود.
به گفته همتی تمامی شعب این بانک‌ها به بانک سپه واگذار خواهد شد. اتفاقی که چنانچه رخ دهد، بانک سپه را به پرشعبه ترین بانک ایران تبدیل خواهد کرد.
بانک سپه در حال حاضر حدود یک هزار و ۶۰۰ شعبه در سراسر ایران دارد. همتی شمار شعب متعلق به این پنج بانک و موسسه مالی و اعتباری را حدود ۲۵۰۰ شعبه اعلام کرد. براساس این اظهارات شمار شعب بانک سپه حداقل ۴۱۰۰ شعبه خواهد بود.
علاوه بر این به گفته همتی، بانک سپه کلیه کارکنان بانک‌های ادغام شده را نیز می‌پذیرد که به معنای افزایش کارکنان این بانک خواهد بود.
نظامیان سهامدار باقی می‌مانند
ادغام بانک‌های نظامیان آنگونه که رئیس کل بانک مرکزی گفت؛ به معنای خروج نظامیان از بانکداری نیست. آنها پس از بازبینی صورت‌های مالی «سهم» خود در بانک سپه را حفظ خواهند کرد.
این در حالی است که ادغام بانک‌های نظامیان یکی از توصیه‌های الزامی گروه ویژه اقدام مالی به جمهوری اسلامی برای عدم بازگشت به لیست سیاه است.
دو لایحه پیوستن ایران به کنوانسیون‌های منع پولشویی و عدم حمایت مالی از تروریسم پس از رفت و آمد میان شورای نگهبان و مجلس، به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع داده شده است.
این مجمع نیز تصمیم‌گیری در باره این لوایح را به سال آینده موکول کرده است. پیش از تعیین تکلیف این دو لایحه اما بانک مرکزی ودولت که موافق پیوستن به کنوانسیون‌های مالی هستند، طرح ادغام را اجرایی کرد.
رئیس کل بانک مرکزی این طرح را «مصوبه شورای عالی پول و اعتبار» و «تصمیم سران قوا» دانست که «باید اجرایی شود».
او در باره وضعیت سهامداران جزء این بانک‌ها هم گفت که «نگران نباشند» و «فقط چهار ماه منتظر بمانند تا سهام تعیین قیمت شود».
بانک مرکزی جمهوری اسلامی در اطلاعیه‌ای که شنبه منتشر شد، ادغام بانک‌ها را بخشی از «طرح ساماندهی نظام بانکی و بازار پولی» برای «متمرکز کردن توانمندی و ظریف» نظام بانکی و بازار پولی خواند.
در همین زمینه:
مخالفت بانک‌های نظامی با «طرح ادغام بانک‌ها»
طرح ادغام نظام بانکی: راه نجات یا پنهان کردن واقعیت