روزنامه میامی هرالد در مطلبی افزایش همکاری‌های نزدیک میان آذربایجان و اسرائیل را موجب نگرانی ایران توصیف کرد.

افزایش مناسبات میان آذربایجان و اسرائیل به موضوع جالبی برای خیلی‌ها در خاورمیانه تبدیل شده‌است، اگر نه برای همه، لااقل این موضوع برای ایران به عنوان کشوری که با آذربایجان دارای اشتراکات فرهنگی و جمعیتی بسیاری است، اهمیت دارد.

روابط اقتصادی میان آذربایجان و اسرائیل اکنون به چهار میلیارد دلار در سال می‌رسد، این بالا‌ترین رقم مبادلات تجاری میان اسرائیل با جمهوری‌های استقلال یافته از شوروی سابق است. علاوه بر این، مقامات عالی رتبه دو کشور به‌طور پیوسته از کشورهای یکدیگر دیدار می‌کنند. آویدگور لیبرمن وزیر امور خارجه اسرائیل که همین اواخر دیداری از باکو پایتخت آذربایجان داشت مناسبات دو کشور را “بسیار مستحکم” توصیف کرده بود.

قرار گرفتن آذربایجان در میان ایران و روسیه باعث شده‌است تا این کشور به یک “آشیانه جاسوسی” دیپلماتیک تبدیل شود، جایی که سرویس‌های اطلاعاتی کشورهایی که با یکدیگر در تضاد هستند مثل آمریکا، روسیه، ایران و اسرائیل جمع شوند و علیه یکدیگر فعالیت اطلاعاتی کنند.

یک دیپلمات اسرائیلی که در شکل‌گیری قراردادهای تجاری میان اسرائیل و آذربایجان نقش دارد، می‌گوید که آذربایجان “نقشی عمده در آرمان‌های منطقه‌ای اسرائیل” بازی می‌کند

در ماه فوریه، آذربایجان قراردادی به ارزش یک میلیارد و ششصد میلیون دلار را با اسرائیل منعقد کرد که بر اساس آن دولت تل‌آویو محصولات متنوع نظامی را در اختیار این کشور قرار می‌دهد. سیستم ضددفاعی، هواپیماهای بدون سرنشین و سیستم دفاع ضدموشکی از جمله خریدهای آذربایجان در این قرارداد است. میزان ارزش و حجم این قرارداد زمانی مشخص می‌شود که بدانیم این قرارداد نزدیک به یک چهارم درآمد سالیانه دولت آذربایجان را تشکیل می‌دهد. درآمد دولت باکو سالانه در حدود هفت تا هشت میلیارد دلار است. آذربایجان همچنین ۳۰ درصد از نیاز انرژی اسرائیل را تامین می‌کند.

یک دیپلمات اسرائیلی که در شکل‌گیری قراردادهای تجاری میان اسرائیل و آذربایجان نقش دارد و نمی‌خواهد که از او نامی برده شود، می‌گوید که آذربایجان “نقشی عمده در آرمان‌های منطقه‌ای اسرائیل” بازی می‌کند.

گمانه زنی‌ها بر سر این‌که روابط این دو کشور تا به کجا پیش خواهد رفت همچنان داغ و دامنه‌دار است. اسرائیل بار‌ها قصد خود را برای حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران اعلام کرده‌است. گزارش اخیری که نشریه فارین پالیسی (سیاست خارجی آمریکا) منتشر کرده‌است نشان می‌دهد که علاوه بر روبط تجاری، دولت آذربایجان فرودگاه‌هایی در شمال این کشور در اختیار اسرائیل قرار داده‌است تا در صورت نیاز برای حمله به ایران از آن استفاده کند. گرچه این گزارش را مقامات آذری و اسرائیلی تکذیب کردند.

در برنامه‌ای که اخیرا از کانال دو اسرائیل پخش شد و از مهیا شدن ارتش اسرائیل برای انجام حمله احتمالی به ایران خبر می‌داد، یک مقام اسرائیلی که نام او منتشر نشد گفته بود که “گزینه‌های بهتر و عملی‌تر” به نسبت گزینه فرودگاه‌های آذربایجان نیز وجود دارد. گرچه در این برنامه عنوان نشد که چه گزینه دیگری مدنظر است، اما نشان می‌داد که به رغم تکذیب مقامات دو کشور، گزارش فارین پالیسی چندان هم دور از واقعیت نبوده است.

این گزارش کانال دو اسرائیل نتوانست ایرانی‌ها را نسبت به اتحاد آذری – اسرائیلی‌ها آسوده خاطر کند. روابط میان ایران و آذربایجان به طور پیوسته رو به وخامت گذاشته‌است. اوایل امسال، زمانی که مقامات ایران متوجه فعالیت‌های اطلاعاتی اسرائیل در کنار مرزهای شمالی خود و از طریق خاک آذربایجان شدند، سفیر آذربایجان در تهران را به وزارت امورخارجه فراخواندند.

تحلیل‌گران نظامی در آذربایجان معتقدند که اسرائیل برای ماموریت هواپیماهای جاسوسی بدون سرنشین خود و نه برای یک حمله نظامی، از خاک آذربایجان استفاده می‌کند.

ارسطو عروجلو، افسر سابق ضد جاسوسی آذربایجان می‌گوید که قدرت‌های غربی همواره تمایل داشته‌اند تا برخی از فرودگاه‌های آذربایجان را برای مدت طولانی اجاره کنند و شاید اسرائیل در این زمینه موفق شده‌است. او می‌افزاید که اسرائیل در خارج از شهر باکو یک ناوگان بزرگ از هواپیماهای بدون سرنشین را نگهداری می‌کند.

تحلیل‌گران نظامی در آذربایجان معتقدند که اسرائیل برای ماموریت هواپیماهای جاسوسی بدون سرنشین خود و نه برای یک حمله نظامی، از خاک آذربایجان استفاده می‌کند
آذربایجان از سال ۲۰۰۸ به هواپیماهای بدون سرنشین اسرائیلی مجهز شده است و در یک رژه نظامی آن‌ها را به نمایش گذاشت. ماه سپتامبر گذشته یکی از این هواپیماها در قره‌باغ سقوط کرد. در‌‌ همان ماه دولت آذربایجان اعلام کرد که با اسرائیل به توافق رسیده‌است تا هواپیماهای بدون سرنشین را در این کشور تولید کند. بر اساس‌‌ همان قرارداد حدس زده می‌شود که فوریه گذشته دولت آذربایجان به ۶۰ عدد از این هوایپما‌ها دست یافته باشد.

روشن ابراهیم، یک کار‌شناس سیاسی آذری در گفت‌وگو با تلویزیون آی زد آذربایجان می‌گوید: “دیدار اخیر لیبرمن از باکو، تازه‌ترین جلوه تهدید دیرین اسرائیل علیه ایران و از طریق آذربایجان است.”

او اضافه می‌کند: “ورود وزیر امور خارجه اسرائیل به آذربایجان نوعی تهدید برای ایران محسوب می‌شود. اسرائیل می‌خواهد با این کار نشان بدهد در هر زمان که اراده کند از طریق هم‌پیمانانش می‌تواند به ایران حمله کند.”

وزیر امور خارجه اسرائیل این موضوع را رد می‌کند که سفرش با هدف ارعاب ایران بوده‌است و می‌گوید که جلساتی با تمرکز بر روابط دو جانبه با مقامات عالی‌رتبه آذری و از جمله رئیس جمهور این کشور الهام علی اف داشته است، هر چند دفتر وزیر امور خارجه اسرائیل با صدور بیانیه‌ای گفته بود که موضوع ایران نیز در دستور مذاکرات طرفین بود.