تنها چهار روز بعد از سفر غیرمنتظره وزیر خارجه آمریکا به عراق، محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران در رأس یک هیأت اقتصادی و سیاسی وارد بغداد شد. ظریف در بدو ورود به بغداد از کشورهای منطقه که در روابط بین ایران و عراق «مزاحمت‌هایی ایجاد می‌کنند» خواست که «روی اسب بازنده شرط‌بندی نکنند.» هفته گذشته مایک پمپئو در دیدار و گفت‌وگو با مقامات بلندپایه عراقی اعلام کرده بود که کاخ سفید خواهان رویکرد سختگیرانه‌تر عراق نسبت به جمهوری اسلامی ایران است.
قرار است ظریف در جریان سفر یکشنبه ۲۳ دی/ ۱۳ ژانویه خود به عراق که تا روز پنج‌شنبه به طول می‌انجامد، به تعدادی از شهرهای این کشور از جمله بغداد، اربیل، سلیمانیه، نجف و کربلا سفر کند. هنگام ورود به فرودگاه بغداد، نزار خیرالله معاون وزیر خارجه عراق و ایرج مسجدی، سفیر ایران در این کشور از ظریف استقبال کردند. وزیر خارجه ایران در بدو ورود به بغداد در جمع خبرنگاران گفت:
« بخش خصوصی ما در سال‌های گذشته در بازسازی عراق نقش فعال داشته و روابط قوی تجاری بین عراق و ایران است، البته برخی تلاش کردند این روابط را به هم بزنند اما با درایت مسئولان دو کشور توفیقی در این زمینه نداشتتند.»
مدیران چندین شرکت خصوصی ظریف را در این سفر همراهی می‌کنند. او در این سفر در چندین نشست اقتصادی در سلیمانیه و کربلا شرکت خواهد کرد و با همتای عراقی خود و همچنین نخست‌وزیر و رئیس جمهور عراق دیدار و گفت‌وگو می‌کند. آخرین بار محمد جواد ظریف در مراسم درگذشت جلال طالبانی به عراق رفته بود. این نخستین سفر وزیر خارجه ایران به عراق بعد از خروج آمریکا از برجام است. وزیر خارجه ایران درباره اهداف نخستین سفرش به عراق گفت:
«این سفر برای این است که بخش خصوصی ما امکان همکاری بیشتر با بخش خصوصی عراق داشته باشد و مشکلاتی که در ماه‌های گذشته به ویژه بعد از حمله داعش به عراق ایجاد شده بود که در بخش فنی و مهندسی مشکلاتی بود و مزاحمت‌هایی هم آمریکایی‌ها ایجاد می‌کنند که سعی داریم با همراهی هم رفع کنیم.»
عراق روزانه هزار و ۳۰۰ مگاوات برق و ۲۸ میلیون متر مکعب گاز که آن هم برای تولید برق به مصرف می‌رسد از ایران وارد می‌کند. بعد از خروج آمریکا از برجام، ایالات متحده برای قطع وابستگی عراق به برق و گاز ایران به این کشور ۴۵ روز مهلت داد. این مهلت به مدت سه ماه دیگر تمدید شد. مقامات عراقی اعلام کرده‌اند که نمی‌توانند در مدت کوتاهی به واردات گاز از ایران خاتمه دهند اما در درازمدت تلاش می‌کنند کشورهای دیگری همچون ترکیه، اردن، کویت و عربستان سعودی را جایگزین ایران در واردات برق و انرژی کنند. به گفته رابرت پالادینو، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در سفر مایک پمپئو به عراق، استقلال این کشور در زمینه انرژی از ایران نیز با نخست‌وزیر عراق به بحث گذاشته شد.
ظریف در فرودگاه بغداد با استقبال از مواضع مسئولان عراقی در قبال تحریم‌ها علیه ایران گفت:
«لازم است با همفکری روش‌های عملیاتی کردن این مواضع سیاسی را پیدا کنیم.»
ظریف، شامگاه یکشنبه با عمار حکیم دیدار و گفت‌وگو کرد. عمار حکیم تابستان گذشته عمار حکیم رسماً خروج خود از مجلس اعلای اسلامی عراق را اعلام کرد و از تأسیس یک سازمان سیاسی جدید به نام «حزب ملی الحکمه (حکمت)» خبر داد. در عنوان این جریان جدید، دیگر خبری از پسوند «اسلامی» نیست. این تغییر به بیرون آمدن «از زیر سایه و قیمومیت شیعی و پدرسالارانه تهران» تعبیر شده بود.
بیشتر بخوانید: