فرشاد آریا – اگرچه بیش از نیم قرن است که بشریت به‌طور رسمی و براساس قوانین بین‌المللی و حقوق بشری، با “دوران برده‌داری” بدرود گفته است و این عمل در بسیاری از کشورهای دنیا جرم محسوب می‌شود، اما هنوز “تجارت انسان” به شکل‌های مدرن‌تر، در سطح جهان ادامه دارد. 

میلیون‌ها زن و مرد و کودک، در سراسر جهان قربانی “تجارت انسان” هستند. دراین شکل جدید از برده‌داری، فرد برای مبلغی بسیار ناچیز، یا حتی بدون دستمزد، به کارهای طاقت‌فرسا یا خودفروشی مجبور می‌شود. این در حالی است که بسیاری از این راه و با زیان‌های جانی و مالی‌ای که به دیگر همنوعان خود وارد می‌کنند، صاحب سودهای کلان می‌شوند. بسیاری از گروه‌های حقوق بشری و روزنامه‌نگاران نیز تلاش می‌کنند با گزارش‌های خود دست این قانون‌شکنان را رو کنند و سدی در راه آنان قرار دهند.
 
در نگاه اول شاید برده‌داری را یک دوره تاریخی سپری شده یا امری بشماریم که در زندگی روزمره ما و اطرافیانمان نقشی ندارد، اما شاید با طرح مثالی ملموس‌تر، آن را به زندگی امروز خود یا اطرافیانمان نزدیک‌تر از آن حدی ببینیم که پیش از این تصور می‌کردیم.
 
تابوت لیلا
 
در یکی از جدید‌ترین گزارش‌های ویدیویی که به تازگی در وب‌سایت “گاردین” منتشر شده، به قربانیان تجارت انسان در نپال پرداخته شده است. این گزارش با تصاویر غم انگیزی در فرودگاه کاتماندو، در پایتخت نپال آغاز می‌شود که در آن شاهد دریافت تابوت “لیلا”، یک زن جوان نپالی توسط خانواده‌اش هستیم.
 
لیلا قبل از مرگ به خانه زنگ زده و از خشونت‌های جنسی کارفرما شکایت کرده بود. چند روز پس از تماس با خانواده‌اش، جنازه لیلا در حالیکه از نرده‌های محل کارش آویزان بود، پیدا می‌شود. 
“لیلا” مادر دو دختر بوده است، اما برای کسب درآمد به ناچار به آژانس‌های کار یا واسطه‌هایی روی می‌آورد که به تامین نیروی کار ارزان، به ویژه در کشورهای خاورمیانه مشغول هستند. یک آژانس کار، “لیلا” را برای انجام کارهای خانگی با حقوقی مناسب به لبنان می‌فرستد، اما پس از دوماه جنازه او به وطن برمی‌گردد.
 
یک عضو خانواده لیلا، به خبرنگار “گاردین” می‌گوید: “مجبورش کرده بودند که در دو یا سه خانه مختلف کار کند. حتی کتکش می‌زدند. برای همین لیلا از آژانس واسطه خواست که او را برگردانند، اما آژانس گفت برای این کار باید دوهزار و هشتصد دلار پول بدهیم. ما این پول را نداشتیم، اما به لیلا قول داده بودیم که برای بازگشتش یک بلیت بخریم و بفرستیم. بعد از اینکه تهدیدمان کردند که لیلا را با تابوت برای ما برمی‌گردانند، دو سه روزی از او بی‌خبر بودیم تا الان که ناگهان این خبر را به ما دادند.”
 
این تهدید‌ها از سوی آژانس مربوطه به این دلیل بوده است که آن‌ها معتقد بودند روی انتقال “لیلا” به لبنان سرمایه‌گذاری کرده‌اند و به همن دلیل خود را مالک او می‌دانستند و درواقع درصدد بوده‌اند که وی را به مبلغ دوهزار و هشتصد دلار به خانواده‌اش بازفروش کنند.
 
شغلی به قیمت جان
 
روزانه یک یا دو جنازه از مهاجران کار نپالی به کشورشان بازگردانده می‌شوند. آن‌ها نیز مانند “لیلا”، با دادن جان خود قیمت گزافی پرداخته‌اند تا آرزوی زندگی بهتر برای خود و خانواده‌شان را محقق کنند. بیشتر نپالی‌ها با درآمد روزانه بین یک تا دو دلار، به عنوان یکی از فقیر‌ترین مردم دنیا شناخته می‌شوند. فقر و نابسامانی‌های سیاسی که سال‌هاست سرنوشت کشور نپال را رقم می‌زند، موجب شده است تا روزانه حدود هزارنفر، در جست‌وجوی شرایط کاری و درآمد بهتر، به آژانس‌های کاری بین‌المللی مراجعه کنند تا شاید کاری در کشورهای همسایه یا در خاورمیانه پیدا کنند.
 
یکی از صد‌ها جوان نپالی که روزانه صف‌های مربوط به تقاضای پاسپورت در نپال را تشکیل می‌دهند، در مورد علت تصمیم به خروجش از کشور می‌گوید: “چه کنم برادر من؟ من یک آدم فقیرم. هرچه کار می‌کنم از پس خرج زندگی برنمی‌آیم. دلیل اینکه ما مجبور می‌شویم برای کار از نپال خارج شویم، این است که تعداد افراد خانواده‌مان زیاد است. غذا به همه نمی‌رسد. کار حسابی هم که گیرمان نمی‌‌آید.”
 
فقر از یکسو، و ناامیدی از شرایط نابسامان سیاسی از سوی دیگر موجب می‌شود که با وجود آنکه بسیاری از نپالی‌ها با ریسک زیان‌های مالی و جانی در کشورهای بیگانه روبه‌رو هستند، اما همچنان موج مهاجرت مردم این کشور برای یافتن کار در سرزمین‌های موعود شدت پیدا کند. آن‌ها نمی‌دانند با این کار خود، خواسته یا ناخواسته بازار تجارت انسان در جهان را همچنان گرم نگاه می‌دارند.
 
فایل صوتی را از اینجا بشنوید:
 
 
منبع: گاردین. 
 
تصاویر:
۱ – خواهر لیلا در حال سوگواری، گاردین. 
۲ – تابوت لیلا، گاردین.