در یک اقدام تاریخی مجلس سنای آمریکا دو قطعنامه را تقدیم رئیس جمهوری کرد: قطعنامه نخست می‌گوید دولت ترامپ می‌بایست به دخالت نظامی آمریکا در جنگ یمن پایان دهد و قطعنامه دوم با صراحت اعلام می‌کند که محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی آمر قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد سعودی است که ۲ اکتبر در کنسولگری عربستان در استانبول تکه تکه‌اش کردند و از جناره‌اش هم اثری به دست نیامد. این دو قطعنامه نمادین است و تا وقتی که به تصویب کنگره آمریکا نرسیده لازم‌الاجرا نیست.

باب کروکر، رئیس کمیته روابط خارجی سنای ایالات متحده آمریکا در جمع خبرنگاران (عکس: آرشیو)

در دو سال گذشته تلفات غیر نظامیان در یمن در اثر بمباران جنگنده‌های ائتلاف عربی به رهبری عربستان سعودی افزایش یافته و سبب ناخشنودی قانون‌گذاران آمریکایی شده است. نمایندگان سنای آمریکا با ۵۶ رأی موافق و ۴۱ رأی مخالف خواهان اتمام حمایت آمریکا از ائتلاف سعودی در جنگ یمن شدند. ۷ نماینده جمهوری‌خواه از حزب خود فاصله گرفتند و به این قطعنامه رأی مثبت دادند.

سناتور جمهوری‌خواه مایک لی از ایالت اوتا شامگاه پنجشنبه ۱۳ دسامبر در جمع خبرنگاران گفت:

«برای ادامه دادن به یک جنگ به چیزهای بیشتری از یک میدان نبرد و چند سرباز تفنگ به دست نیاز است که به طرف هم شلیک کنند و قطعاً در جنگ‌های مدرن می‌توان عملیاتی انجام داد مثل فعالیت‌های سایبری، جمع‌آوری اطلاعات، رهگیری، انتخاب هدف و چیزهایی مثل سوختگیری جنگنده‌ها در هوا.»

وزارت دفاع آمریکا از قانون‌گذاران این کشور خواسته بود امکانات دولت ترامپ در حمایت از ائتلاف عربی به رهبری عربستان در جنگ نیابتی یمن با مشارکت ایران را محدود نکنند. مایک پمپئو، وزیر خارجه و جیمز متیس، وزیر دفاع آمریکا در جلساتی با نمایندگان سنا، پشت درهای بسته تلاش کردند نمایندگان را نسبت به ضرورت حمایت آمریکا از عربستان و امارات متحده عربی قانع کنند و مانع از تصویب این قطعنامه شوند.

سناتورها اما با اشاره به مذاکرات صلح یمن استدلال آوردند که به دلیل آنکه نمایندگان کنگره بر عربستان سعودی برای خاتمه جنگ یمن فشار آوردند، مذاکرات صلح یمن پیشرفت کرد. روز گذشته (پنجشنبه) آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل که برای شرکت در این مذاکرات به سوئد سفر کرده بود، اعلام کرد نمایندگان دولت یمن و نمایندگان حوثی‌ها بر سر آتش‌بس در بندر استراتژیک الحدیده به توافق رسیده‌اند.

قطعنامه دوم را باب کورکر، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا معرفی کرده بود. این قطعنامه محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی را مسئول قتل جمال خاشقجی می‌شناسد. در این قطعنامه که به تصویب نمایندگان رسید، به «رفتارهای نگران‌کننده» حکومت سعودی در زمینه‌های مختلف از جمله جنگ یمن، حبس سعد الحریری، نخست‌وزیر لبنان، تضعیف وحدت شورای همکاری‌های خلیج فارس، اخراج سفیر کانادا و سرکوب مخالفان اشاره شده است.

در سال ۱۹۷۳ در جنگ ویتنام، کنگره آمریکا قانونی را به تصویب رساند که اختیارات رئیس جمهوری وقت، ریچارد نیکسون در اعزام سرباز و ادامه جنگ ویتنام را محدود می‌کرد. چنانچه قطعنامه سنا به تصویب نمایندگان کنگره آمریکا برسد، اختیارات دونالد ترامپ برای اعلام جنگ یا ادامه جنگ محدود خواهد شد. احتمال تصویب این قطعنامه در کنگره اما چندان زیاد نیست.

سازمان ملل به همراه مجموعه‌ای از نهادهای حقوق بشری و کارشناسانی که در امور یمن فعالیت می‌کنند، به طور مشترک گزارشی از گرسنگی در یمن ارائه داده‌اند. بر اساس این گزارش ۱۶ میلیون نفر که عبارت است از نیمی از جمعیت یمن، حتی اگر کمک‌های انسان‌دوستانه جامعه بین‌الملل را دریافت کنند از «ناامنی غذایی» رنج می‌برند.

بیشتر بخوانید: