تاریا کرونبرگ، رئیس هیئت روابط پارلمان اروپا با ایران اعلام کرد که وزیران اقتصاد کشورهای اروپایی به‌ویژه بریتانیا، فرانسه و آلمان در حال کار روی ساز و کار ویژه مالی برای دور زدن تحریم‌های آمریکا علیه ایران هستند و جزئیات به‌زودی نهایی می‌شود. هدف از ایجاد این کانال جلوگیری از به کار بردن دلار در مبادلات اقتصادی است و استفاده شرکت‌ها از این کانال مالی نیاز به زمان بیشتری دارد.
تاریا کرونبرگ، رئیس هیئت روابط پارلمان اروپا با ایران روز ۱۳ دسامبر / ۲۲ آذر در اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران حضور یافت و پس از دیدار با غلامحسین شافعی، رئیس این اتاق، درباره ساز و کار ویژه مالی اروپا اظهارنظر کرد.
کرونبرگ گفت: «جزئیات راه‌اندازی کانال ویژه مالی با ایران محرمانه است و وزیران اقتصاد کشورهای اروپایی به‌ویژه بریتانیا، فرانسه و آلمان در حال کار روی این راه حل هستند و جزئیات به‌زودی نهایی می‌شود.»
«ساز و کار ویژه مالی» (SPV) بر پایه مبادله تهاتری (پایاپای) نفت در برابر کالا و خدمات و جایگزینی یورو با دلار در این معاملات قرار دارد. کشورهای اروپایی قول داده‌اند که در سال آینده میلادی این ساز و کار ویژه را به اجرا در آورند اما به دلیل پیامدهای تحریم‌های آمریکا هیچ کشوری حاضر نشده بود که میزبان آن شود. بعد اعلام شد که فرانسه میزبانی آن را به عهده می‌گیرد و آلمان رئیس آن را تعیین می‌کند.
کرونبرگ با بیان این‌که «مسئولان این طرح در اروپا ۲۴ ساعته مشغول کار روی آن هستند و تلاش دارند آن را هرچه زودتر به مرحله اجرا برسانند»، افزود: «اما باید توجه داشته باشیم که این تجربه هم برای ایران و هم اتحادیه اروپا، کاملاً جدید است و همین تازگی باعث شده تا کمی تأخیر در روند کار پیش بیاید.»
به‌گفته رئیس هیئت روابط پارلمان اروپا با ایران، بسیاری از شرکت‌های بزرگ اروپایی از پیامدهای این دوره از تحریم‌های آمریکا «ترسیده‌اند و همین ترس مانع تداوم فعالیت آن‌ها با ایران شده است».
در پی تحریم‌های جدید آمریکا، قطع فعالیت‌های شرکت‌های خارجی در ایران تنها به شرکت‌های اروپایی مربوط نمی‌شود و بسیاری از شرکت‌های خارجی دیگر نیز فعالیت خود در ایران را متوقف کرده‌اند. آخرین نمونه آن شرکت ملی نفت چین (CNPC) است که برای کاهش فشارهای آمریکا در جریان گفت‌و‌گوهای تجاری بین دو کشور، سرمایه‌گذاری خود در میدان گاز پارس جنوبی را متوقف کرد. شرکت ملی نفت چین در پروژه توسعه گاز پارس جنوبی با سهم ۸۰ درصدی جایگزین شرکت فرانسوی توتال شده بود. توتال پیش از این، فعالیت‌های خود در ایران را متوقف کرده بود.
تاریا کرونبرگ ساز و کار ویژه مالی با ایران را، هم برای شرکت‌های ایرانی و هم شرکت‌های اروپایی تازه دانست و گفت دو طرف باید برای استفاده از آن آموزش لازم را ببینند.
رئیس هیئت روابط پارلمان اروپا با ایران ابراز امیدواری کرد که این ساز و کار تا آخر سال جاری نهایی شود. او گفت این نهایی شدن بیشتر به بخش‌های فنی و مسائل تکنیکی آن مربوط است، «اما قطعاً برای این‌که شرکت‌ها بتوانند رسماً از این کانال مالی استفاده کنند به زمان بیشتری نیاز داریم».
کرونبرگ شرکت‌هایی که بیشترین نفع را از این ساز و کار مالی ویژه خواهند برد، شرکت‌های کوچک و متوسط دانست و افزود: «علاوه بر این در تلاشیم تا از این ساز و کار در صنایع غذایی و دارویی که مشمول تحریم‌ها نیستند، استفاده کنیم.»
این کانال مالی در مرحله نخست بر غذا و دارو تمرکز خواهد داشت و در مرحله دوم همه خرید‌های ایران را دربرخواهد گرفت.
فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دوشنبه ۱۰ دسامبر / ۱۹ آذر پس از پایان نشست وزیران امور خارجه کشورهای اروپایی در بروکسل از آماده شدن ساز وکار ویژه مالی اروپا برای همکاری با ایران و اجرای آن در هفته‌های آینده خبر داد.
او گفت قادر به ارائه جزئیات این ساز و کار نیست اما تصریح کرد که وزیران امور خارجه کشورهای اروپا برای حفظ برجام توافق دارند.
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران نیز چهارشنبه ۱۴ آذر از نزدیک‌شدن ثبت ساز و کار مالی اروپا برای ادامه تجارت با ایران خبر داد و گفت کشورهای اروپایی برای این‌که نگذارند آمریکا دخالت کند مرحله نهایی پیشبرد آن را محرمانه انجام می‌دهند.
بیشتر بخوانید: