فرهمند علیپور – پس از ماه‌ها ناآرامی سوریه شبی آرام را پشت سر گذاشت. طرح آتش‌بسی که توسط کوفی عنان نماینده ویژه سازمان ملل و اتحادیه عرب در خصوص سوریه تهیه شده بود، از صبح روزگذشته، پنج شنبه ۲۴ فروردین آغاز شد.
گرچه دیروز، تلویزیون دولتی سوریه مخالفان حکومت اسد را به نادیده گرفتن طرح آتش‌بس متهم کرد و در سوی مقابل نیز مخالفان دولت را به پی‌گیری عملیات‌های نظامی خود متهم کردند. مخالفان می‌گویند که روز گذشته نیز سه تن دیگر در سوریه کشته شده‌اند.
کوفی عنان از سوریه خواسته بود که نیروهای ارتش را از شهر‌ها خارج کند، موضوعی که دولت دمشق به آن گردن ننهاد و اعتراض کوفی عنان را در پی داشته است.
دولت چین به عنوان یکی از کلیدی‌ترین حامیان دولت بشار اسد نیز خروج ارتش از شهر‌ها را به اندازه آتش‌بس با اهمیت دانسته است. دولت اسد اما معتقد است که حضور ارتش در مناطق ناآرام برای برقراری امنیت در کشور ضروری است.
“بان کی مون” دبیرکل سازمان ملل گرچه از آتش‌بس و کاهش خشونت‌ها در سوریه استقبال کرده است اما گفت که جهان با دیده تردید نظاره‌گر است، زیرا که دولت سوریه در زیر پا گذاشتن وعده‌ها سابقه دارد.
درخواست برای برگزاری راهپیمایی
معترضان سوریه در یک‌سال اخیر همواره روز جمعه را به روزی برای تشکیل گردهم‌آیی اعتراضی علیه حکومت بشار اسد تبدیل کرده‌اند.
امروز نیز اپوزسیون سوریه از معترضان درخواست کرد تا در خیابان‌ها حضور یابند و اعتراض خود را به نمایش بگذارند. موضوعی که روسیه آن را به نوعی تحریک کردن ارتش سوریه و احتمال شکست آتش‌بس می‌داند. اپوزسیون سوریه امروز را روز “انقلاب برای سراسر سوریه” نام نهادند.
رهبر شورای ملی سوریه، بزرگ‌ترین گروه مخالف حکومت اسد با دعوت مردم به حضور در خیابان‌ها گفت که تظاهرکنندگان رژیم اسد را در مقابل مسئولیت‌های خود قرار خواهند داد و همچنین جامعه بین المللی را به وظایف خود فرامی‌خوانند
“برهان غلیون” رهبر شورای ملی سوریه، بزرگ‌ترین گروه مخالف حکومت اسد با دعوت مردم به حضور در خیابان‌ها گفت که تظاهرکنندگان رژیم اسد را در مقابل مسئولیت‌های خود قرار خواهند داد و همچنین جامعه بین المللی را به وظایف خود فرامی‌خوانند.
براساس طرح پیشنهادی کوفی عنان، پس از برقراری آتش‌بس باید واحدهای ارتش از مناطق مسکونی خارج شوند تا معترضان بتوانند به برگزاری به تظاهرات و ابراز مسالمت آمیز اعتراضات علیه حکومت بپردازند.
ارسال هیات ناظران
شورای امنیت سازمان ملل بعد از ظهر امروزدر نشستی پیش‌نویس قطعنامه‌ای را بررسی خواهد کرد که بر اساس آن دست‌کم ۲۰۰ ناظر را برای نظارت بر چگونگی اجرای آتش‌بس به سوریه ارسال خواهد کرد.
در صورت تصویب این قطعنامه در مرحله اول ۲۰ تا ۳۰ ناظر غیر‌مسلح ظرف روزهای دوشنبه یا سه شنبه هفته آتی به سوریه ارسال خواهند شد.
پیش‌نویس این قطعنامه توسط ایالات متحده تهیه شده است اما روسیه و چین دو متحد اصلی دولت بشار اسد نیز هر دو از چنین قطعنامه‌ای پشتیبانی کرده‌اند و از این رو احتمال به تصویب رسیدن چنین قطعنامه‌ای چندان دور از انتظار نیست.
روزنامه گاردین امروز جمعه، ۲۵فروردین، به نقل از منابع دیپلماتیک از احتمال افزایش تعداد ناظران به ۵۰۰ تن خبر داد و نوشت که احتمالا بخش عمده‌ای از این ناظران در شهرهایی چون حماه، حمص، ادلب و درعا مستقر خواهند شد، مناطقی که در یک‌سال اخیر شاهد بیشترین ناآرامی‌ها بوده است.
از سوی دیگر نیکلا ساراکوزی رئیس جمهوری فرانسه امروز جمعه طی سخنانی گفت که نسبت به برقراری آتش‌بس از سوی دولت اسد بی‌اعتماد است و معتقد است که باید ناظرانی از سوی سازمان ملل برای نظارت بر سوریه به این کشور ارسال شوند.
نیکلا ساراکوزی و باراک اوباما روز پنج شنبه از حکومت سوریه خواسته بودند که برنامه مورد حمایت سازمان ملل برای پایان خشونت‌ها در این کشور را عملی کند.
دست بالای تهران برای مذاکرات امروز؟
یک روز پیش از آغاز آتش‌بس میان ارتش سوریه و گروه‌های مخالف دولت اسد، کوفی عنان از تهران دیدار و با مقامات ایرانی به گفت‌وگو نشست.
عنان جمهوری اسلامی را بخشی از راه حل بحران سوریه توصیف کرد. صالحی وزیر امور خارجه ایران نیز در این دیدار بار دیگر بر حمایت تهران از حکومت اسد تاکید کرد و گفت که اگر هر تغییری بخواهد در سوریه رخ دهد، باید توسط خود دولت سوریه انجام شود.
روزنامه گاردین امروز جمعه، ۲۵فروردین، به نقل از منابع دیپلماتیک از احتمال افزایش تعداد ناظران به ۵۰۰ تن خبر داد و نوشت که احتمالا بخش عمده‌ای از این ناظران در شهرهایی چون حماه، حمص، ادلب و درعا مستقر خواهند شد
صالحی همچنین با اشاره به وعده‌های رئیس جمهوری سوریه برای برخی اصلاحات، گفت باید فرصت لازم به حکومت سوریه داده شود که این تغییرات به طور طبیعی در داخل سوریه و تحت رهبری بشار اسد صورت گیرد.
از سوی دیگر روزنامه اسرائیلی هاآرتص روز گذشته در مطلبی ایران را “نجات دهنده حکومت اسد” معرفی کرد و نوشت که برای آینده‌ای نامشخص اسد همچنان بر کرسی قدرت سوریه باقی خواهد ماند.
ها آرتص دربخشی از مطلب خود نوشته است : گرچه ایهود باراک وزیر دفاع اسرائیل با اعتمادبه‌نفس از سقوط بشار اسد در طی چند هفته خبر داده بود، اما مصاحبه سرلشکر یاری گولن، فرمانده ارتش اسرائیل در شمال کشور (مناطق هم مرز با سوریه و لبنان)، نشان داد که اعتراض‌های یک‌ساله سوریه به شکست رسیده است.
گولن افزود که معتقد است سقوط اسد ماه‌ها به طول خواهد انجامید آن‌هم بر اثر دشواری‌های مالی و اقتصادی و فرسایش رهبری.
گولن نقش حمایتی و مشاوره‌های ایران به حکومت اسد را بسیار بااهمیت برشمرد و با بیان اینکه هنوز ژنرال‌های ارشد ارتش سوریه پشت سر اسد هستند گفت: این ژنرال‌ها عاشق اسد نیستند اما تا زمانی که ایران در کنار اسد بماند این ژنرال‌ها نیز باقی خواهند ماند.
این گزارش همچنین با استناد به گفته‌های طارق هاشمی معاون رئیس جمهوری عراق که اینک در قطر به سر می‌برد نوشت که عراق یک کریدور هوایی برای هواپیماهای باربری ایران به مقصد سوریه باز کرده است و از این طریق ایران تاکنون چهار هواپیمای حامل اسلحه به سوریه ارسال داشته است.
روزنامه هاآرتص: هنوز ژنرال‌های ارشد ارتش سوریه پشت سر اسد هستند. این ژنرال‌ها عاشق اسد نیستند اما تا زمانی که ایران در کنار اسد بماند این ژنرال‌ها نیز باقی خواهند ماند
از سوی دیگر وب‌سایت “دبکا” که وب‌سایتی نزدیک به محافل امنیتی اسرائیل است چندی پیش در مطلبی موفقیت اسد را حاصل تلاش‌های مشاوره‌ای و نظامی ایران و روسیه خوانده بود و نوشت که اگر امروز دولت اسد توانسته است که مخالفان مسلح خود را از شهر‌ها دور کند و به روستا‌ها محدود کند، و اگر امروز تامین سلاح برای ارتش آزاد سوریه دشوار شده است حاصل تلاش‌های ایران و روسیه است.
دبکا می نویسدکه ایران در زمین سوریه مخالفان خود را شکست داده است و اینک با آرام‌تر شدن وضعیت سوریه و تحکیم قدرت اسد در دمشق، ایران با دستی بالا‌تر بر روی میز گفت وگوهای هسته‌ای حضور خواهد یافت.
ایران به عنوان بزرگ‌ترین و مهم‌ترین حامی منطقه‌ای بشار اسد شناخته می‌شود. استانبول همچنین در هفته‌های اخیر به مقر مخالفان اسد تبدیل شده است.