حسن روحانی کنفرانس وحدت اسلامی را با حمله به عربستان و توصیف‌کردن اسرائیل به عنوان «غده سرطانی» آغاز کرد که با واکنش تند نخست‌وزیر آن کشور مواجه شد. اما رئیس جمهوری اسلامی ایران یکشنبه چهارم آذر با لحنی تندتر به آمریکا و عربستان و اسرائیل حمله برد و رهبر جمهوری اسلامی هم‌صدا با او گفت: «آمریکا و اسرائیل غلط می‌کنند ملت ایران را تهدید می‌کنند».
علی خامنه‌ای یکشنبه در دیدار با فرستادگان کشورها به سی‌و‌دومین کنفرانس وحدت اسلامی در تهران و شماری دیگر به مناسبت میلاد پیامبر اسلام، تهدیدهای آمریکا و اسرائیل علیه ایران را «بی‌تأثیر» و «محکوم به شکست» خواند.
رهبر جمهوری اسلامی بار دیگر گفت که «بیداری اسلامی» در منطقه باعث «حساسیت» آمریکا به غرب آسیا شده است و متحدان آمریکا در خاورمیانه را چنین خطاب قرار داد:
«نصحیت ما به شما این است که به ولایت اسلام برگردید و تحت “ولایت الله” قرار گیرید زیرا “ولایت آمریکا و طاغوت” برای شما فایده ای نخواهد داشت… آمریکا بنا بر طبع استکباری خود، این کشورها را تحقیر می کند و همانگونه که همه دیدند، رئیس جمهور یاوه‌گوی آمریکا، حکام سعودی را به «گاو شیرده» تشبیه کرد.»
علی خامنه‌ای در برابر از نمونه «جمهوری اسلامی» دفاع کرد و مدعی شد ایران «یک نسخه پیشرفت برای دنیای اسلام است».
ایران اکنون در بحران اقتصادی به سر می‌برد و روزانه چندین تجمع اعتراضی در نقاط مختلف برای مبارزه با فقر، دستیابی به حقوق اولیه و انتقاد از سیاست‌های اقتصادی جمهوری اسلامی برپا می‌شود.
ایران و عربستان به عنوان دو رقیب منطقه‌ای به تشدید اختلاف‌های فرقه‌ای بین شیعیان و سنی‌ها در خاورمیانه متهم هستند.
تهران در شرایطی کنفرانس وحدت اسلامی را برگزار کرده که از سران کشورهای اسلامی کسی در آن حضور ندارد و بسیاری کشورها نماینده رسمی به این کنفرانس نفرستاده‌اند.
علی‌رغم واکنش اسرائیل، روحانی به لحن تندش ادامه داد
سخنان خامنه‌ای در ادامه سخنان رئیس‌جمهوری بود که شنبه در افتتاحیه این کنفرانس خطاب به عربستان گفته بود ایران حاضر به دفاع از «منافع مردم عربستان در برابر تروریست‌ها و ابرقدرت‌ها»ست: «ما نمی‌خواهیم که ۴۵۰ میلیارد دلار بپردازید و شما را برادر خود می‌خوانیم.»
«غده سرطانی» خواندن اسرائیل از سوی او با اعتراض تند بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل مواجه شد که گفته بود «ما از خودمان در برابر رژیم جنایتکار ایران به خوبی محافظت می‌کنیم».
او حرف‌های روحانی را نشانه‌ای دانسته بود در ضرورت پیوستن دیگر کشورهای جهان، به‌ویژه اروپایی‌ها، به کارزار تحریم‌های آمریکا.
حسن روحانی یکشنبه با لحنی تندتر سخنانش را ادامه داد. رقبای منطقه‌ای ایران، آمریکا و اسرائیل را «نژادپرست» خواند، به آمریکایی‌ها «گاوچران» گفت و به عربستانی‌ها «شترسوار» (که در فارسی به عنوان لقبی تحقیرآمیز و نژادپرستانه علیه عرب‌ها به کار می‌رود):
«امروز افراطیونی که به نام مسیحی، یهودی و مسلمان، خود را در این منطقه پیدا کرده‌اند و با تفکرات نژادپرستانه، رژیمی جعلی را روی کار آورده و روزانه مردم فلسطین را قتل عام و مردم مظلوم یمن را زیر بمباران قرار می‌دهند و سوال اینجاست که اینها چگونه یکدیگر را پیدا کرده و چطور گاوچران‌ها به شترسوارها رسیده‌اند؟»
رئیس جمهوری اسلامی ایران درست پس از این سخنان گفت همسایگان را در منطقه «برادر» می‌داند: «دست دوستی به سمت همه مسلمانان دراز می‌کنیم.»
پس از آنکه ترامپ بیت‌المقدس (اورشلیم) را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت شناخت، کشورهای اسلامی معترض شدند. این اعتراض‌ها اما مانع نزدیکی برخی از آنها، از جمله عربستان و بحرین به اسرائیل و ایالات متحده برای مقابله با ایران نشد.
اسرائیل با کشورهای عربی روابط نزدیک‌تری برقرار کرده و به دنبال «خاورمیانه‌ای جدید» است. آمریکا نیز در حال تشکیل «اتحاد استراتژیک خاورمیانه» (MESA) است و نیرویی نظامی به اسم «ناتوی عربی» تشکیل داده است.