زندگی در ترکیه به‌دلیل کاهش ارزش لیر گران‌تر می‌شود. اکنون برات آلبایراک، وزیر دارایی ترکیه و داماد اردوغان اعلام «مبارزه با تورم» کرده است. مبارزه‌ای که به‌نظر ناامیدانه می‌رسد.

لیر ترکیه تقریباً نیمی از ارزش خود را از ابتدای سال در برابر دلار از دست داده است
لیر ترکیه تقریباً نیمی از ارزش خود را از ابتدای سال در برابر دلار از دست داده است

بحران اقتصادی ترکیه از هفته‌ها پیش در حال افزایش است: افزایش نرخ بهره بانکی لیر را موقتاً تثبیت کرده است. لیر ترکیه تقریباً نیمی از ارزش خود را از ابتدای سال در برابر دلار از دست داده است. تورم در ماه سپتامبر به ۲۴,۵ درصد رسیده است. اولین شرکت‌ها باید ورشکستگی خود را اعلام کنند.

برای رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، این‌ها هیچ دلیلی برای اصلاح بنیادین جهت‌گیری‌های او نیستند. اردوغان همچنان مشکلات را به‌عنوان توطئه قدرت‌های خارجی می‌بیند. او روز سه‌شنبه در سفر خود به مجارستان گفت: «اقتصاد ترکیه در ماه‌های اخیر مورد حمله قرار گرفته است (…). این حملات می‌خواهند ترکیه را به تصمیماتی وادار کنند که برخلاف منافع ملی است.»

یگیت بلوت، اقتصاددان و نویسنده روزنامه‌های ترکیه می‌خواهد به‌عنوان مشاور اردوغان علیه «لابی مالی»، که به‌گفته او اقتصاد ترکیه را ویران کرده، وارد کارزار شود. او چند سال پیش ادعا کرده بود که قدرت‌های خارجی از راه دور می‌خواهند اردوغان را به قتل برسانند. برای بسیاری از مردم ترکیه گفته‌های یگیت بلوت سرگرم‌کننده است اما ادعاهای او چندان جدی گرفته نمی‌شود.

با این حال، برای اردوغان، بلوت یک همکار مهم است. او یگیت بلوت را به جمع ۱۰ نفره مشاوران امور اقتصادی منصوب کرده است. بلوت باید کمک کند تا کشور از سخت‌ترین بحران اقتصادی خود از سال ۲۰۰۱ تاکنون خارج شود.

در همین حال، مردم ترکیه به طور فزاینده‌ای بحران را احساس می‌کنند. قیمت مواد غذایی، برق و بنزین افزایش می‌یابند. محصولات خارجی، مانند آیفون، به سختی قابل خرید هستند. فروش روزنامه‌ها متوقف می‌شوند زیرا توانایی خرید کاغذ را ندارند. ۷۰ درصد ساخت‌وسازهای خصوصی متوقف شده و یا کاهش یافته‌اند.

برات آلبایراک، وزیر دارایی ترکیه و داماد اردوغان اکنون همه را به «نبرد با تورم» فراخوانده است. او برنامه‌ای را معرفی کرده که بر اساس آن شرکت‌ها باید ۱۰ درصد قیمت کالاها را کاهش دهند.

آلبایراک می‌گوید: «دولت و مؤسسات نمی‌توانند به تنهایی مبارزه با تثبیت قیمت‌ها را به‌پیش ببرند.»

سرمایه‌گذاران در بازارهای مالی بر این باور نیستند که این برنامه بتواند پیش برده شود.

پس از سخنان آلبایاک، لیره باز هم ارزش خود را از دست داد. در حال حاضر یک دلار ۶,۱۲ لیر شده است.

این نخستین مداخله دولتی نیست که بی‌ثمر می‌ماند. وزارت دارایی صادرکنندگان را مجبور کرده که در شش ماه آینده ۸۰ درصد درآمد خود را به بانک‌های ترکیه به‌عنوان سپرده بسپرند. در آینده، معاملات املاک و مستغلات تنها با لیر صورت خواهند گرفت. اردوغان اعلام کرده که فروشگاه‌ها و مغازه‌هایی که گران‌فروشی کنند، پلیس با آن‌ها برخورد خواهد کرد.

همه این اقدامات در بهترین حالت بحران اقتصادی را کاهش داده‌اند اما متوقف نکرده‌اند.

اردوغان بر این نظر است که می‌تواند بحران را از طریق رهبری اقتدارگرا اداره کند. او اشتباه می‌کند زیرا رهبری اقتدارگرا، خود بخشی از مشکل است.

بیشتر بخوانید:

معاملات املاک در ترکیه فقط با لیر انجام می‌شود