محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران پس از دیدارهای اخیر با مقام‌های اتحادیه اروپا اعلام کرد تاکنون هفت بانک مرکزی کشورهای اروپایی توافق کرده اند که راهکار ویژه مالی برای ارتباط با ایران ایجاد کنند. ایران حفظ توافق هسته‌ای (برجام) را در گرو همکاری اروپایی‌ها می‌داند، اما به باور برخی کارشناسان تسهیلات پیشنهادی اروپا برای دفع اثرات دور تازه تحریم‌های آمریکا کافی نخواهد بود.
به گزارش تسنیم، وزیر خارجه ایران ابراز امیدواری کرد «در آینده نیز این راهکار را به موسسه‌ای تبدیل کنند که بتواند فراتر از ایران نیز فعال باشد. اما ایجاد این موسسه نیازمند زمان طولانی‌تری است.»
محمد جواد ظریف گفته با فعال شدن بانک‌های مرکزی اروپایی اروپا، دیگر کشورها و شرکت‌ها نیز می‌توانند با ایران تعامل مالی داشته باشند، پول‌هایشان را به این حساب واریز کنند و از طریق آن هزینه‌های صادراتشان را هم برداشت کنند.
تهران امیدوار است پس از کنار گذاشتن دلار از معاملاتش، کشورهایی که در ارتباط اقتصادی با ایران قرار دارند مجبور نباشند در معاملاتشان با ایران از دلار استفاده کنند و در معرض تحریم‌های آمریکا قرار بگیرند.
خروج آمریکا از برجام با ایران در ۱۸ اردیبهشت / ۲۱ آوریل سال جاری تحریم‌های جدید این کشور علیه ایران را به‌دنبال داشت. دور اول تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی از ۱۵ مرداد / ۶ اوت آغاز شد و دور دوم که بیشتر تحریم‌های نفتی را شامل می‌شود از ۴ نوامبر / ۱۳ آبان به اجرا در خواهد آمد.
ایران امیدوار است با حمایت کشورهای باقی‌مانده در برجام (۱+۴)، از تأثیر تحریم‌های آمریکا بکاهد و همچنان از منافع اقتصادی برجام منتفع شود. این امیدواری پس از نشست اعضای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در حاشیه برگزاری مجمع عمومی سازمان ملل تقویت شده است.
سه روز پیش، فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پس از برگزاری آخرین نشست ۱+۴ با ایران اعلام کرد که طرح اتحادیه برای تسهیل تبادلات مالی با ایران قبل از نوامبر سال جاری (آبان) اجرایی می‌شود. چهارم نوامبر تحریم نفتی آمریکا علیه ایران به اجرا درمی‌آید.
کشورهای باقی‌مانده در برجام متعهد شده بودند اقدامات مشخص و مؤثری را برای تضمین کانال‌های پرداخت با ایران، و تداوم صادرات نفت و میعانات گازی، محصولات نفتی و پتروشیمی را پیگیری کنند. وعده‌ای که به نظر می‌رسد یکی از نمودهای آن همکاری هفت بانک مرکزی اروپایی با ایران باشد.
در روزهای گذشته ظریف در پیام خاطرنشان کرده بود که جمهوری اسلامی ایران به همکاری با شرکای خود ادامه می‌دهد. حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی نیز در سخنرانی خود در مجموع عمومی سازمان ملل گفته بود روابط با اروپا را خوب جلوه داد و بر پشتیبانی اروپا از برجام تأکید کرد. امیدواری بیشتر مقامات دولت دوازدهم به ادامه همکاری‌‌شان با شرکای اروپایی‌شان در حالی بیان می‌شود که علی خامنه‌ای، رهبر اعلام کرده بود چندان نسبت به طرف‌های غربی برجام خوشبین نیست.
در ماه‌های پس از خروج آمریکا از برجام، شماری از مقامات دولتی و نمایندگان مجلس ایران، بارها در خصوص به تعویق افتادن بسته پیشنهادی اروپا برای نجات توافق هسته‌ای انتقاد کرده بودند.
با وجود این امیدواری تازه و اعلام همکاری هفت بانک مرکزی اروپا با ایران، چند تن از دیپلمات‌های اروپایی که نامشان منتشر نشده به رویترز گفته بودند با به‌اجرا گذاشتن تحریم‌های نفتی از ۴ نوامبر / ۱۳ آبان، دیگر حفظ توافق هسته‌ای با ایران ممکن نخواهد شد.به گفته این دیپلمات‌ها، تلاش‌های مختلف اتحادیه اروپا برای بازگشایی مسیر مبادلات تجاری با ایران را کافی نمی‌دانند، از جمله تلاش برلین، پاریس، لندن و بروکسل برای ایجاد نظام مبادله‌ای به‌منظور انجام تراکنش‌های بانکی بین ایران و اتحادیه اروپا، قطع نظام مالی ایران از نظام دلارمحور جهانی و انجام معامله پایاپای برای حفط روابط اقتصادی فی‌مابین.
در همین زمینه