روابط ترکیه و آلمان از زمان کودتای نافرجام در ترکیه رو به وخامت رفت و با بازداشت شهروندان آلمانی در این کشور به پایین‌ترین سطح خود رسید. اکنون هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان به ترکیه سفر کرده تا درباره عادی‌سازی روابط و موضوعات مورد اختلاف گفت‌وگو کند. ترکیه نیز که در شرایط دشوار اقتصادی به‌سر‌می‌برد خواهان حفظ روابط خود با بزرگترین شریک اقتصادی‌اش در اروپاست. نمایندگان دو کشور درباره اوضاع سوریه نیز گفت‌وگو کردند.

هایکو ماس (راست) و مولود چاووش‌اوغلو، وزیران امور خارجه آلمان و ترکیه در دیدار آنکارا
هایکو ماس (راست) و مولود چاووش‌اوغلو، وزیران امور خارجه آلمان و ترکیه در دیدار آنکارا

هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان چهارشنبه ۵ سپتامبر / ۱۴ شهریور پس از دیدار با مولود چاووش‌اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه در آنکارا گفت، پنهان نیست که در سال‌های اخیر روابط دو کشور تنش‌آمیز بوده است. او گفت درباره بسیاری از مسائل بین دو کشور با همتای ترکیه‌ای خود صحبت کرده، از جمله بازداشت شهروندان آلمانی به دلایل سیاسی.به گفته ماس در این زمینه دو کشور در ارتباط باقی خواهند ماند.

مولود چاووش‌اوغلو نیز گفت در گذشته روابط دو کشور فراز و فرودهایی داشت اما اکنون نباید به گذشته نگاه کرد بلکه باید روابط را عادی و سپس بازسازی کرد.

دو کشور در حالی تلاش برای عادی‌سازی روابط خود را در پیش گرفته‌اند که آنکارا دیگر مدتی است دولت آلمان را «حکومت نازی‌ها» خطاب نکرده و دستگاه قضائی آن پس از مدت‌ها روزنامه‌نگاران، فعالان حقوق بشر و دیگر شهروندان آلمانی را به دلایل سیاسی بازداشت نکرده است.

از ديدگاه آلمان، بخت برای عادی‌سازی روابط مطلوب به نظر می‌رسد. رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه با پیروزی در همه‌پرسی قانون اساسی و به‌دست آوردن اختیارات بیشتر، و همچنین پیروزی در انتخابات پارلمانی، قدرت سیاسی خود را تثبیت کرد و از آن زمان کمتر زیر فشار است.

با این حال با بروز مشکلات اقتصادی ترکیه، کاهش ارزش لیر تا بیش از ۴۰ درصد و افزایش تورم، این کشور بار دیگر به اروپا و به‌ویژه مهم‌ترین شریک خود آلمان روی آورده است.

هایکو ماس به دیدار اردوغان هم رفت. به‌عنوان نشانه‌ای از وضعیت کنونی می‌توان دریافت که چرا اردوغان شخصاً هایکو ماس را در کاخ خود به‌حضور پذیرفت و مدتی بیش از آن‌چه در برنامه این دیدار تعیین شده بود با او به گفت‌وگو نشست.

هیئت آلمانی از «گفت‌وگویی خوب در فضایی سازنده و باز» سخن گفتند.

ماس، هم با چاووش‌اوغلو و هم اردوغان درباره بحران اقتصادی ترکیه گفت‌وگو کرد. پیش از این وزارت خارجه آلمان گفته بود که این کشور خواهان ثبات اقتصادی در ترکیه است اما هایکو ماس از کمک مستقیم آلمان به اقتصاد ترکیه سخنی نگفت: «من فکر می‌کنم مسئله کنونی این نیست که درباره اقدامات کمکی صحبت کنیم.»

با این حال وزیر خارجه آلمان قرار است با وزیر دارایی ترکیه نیز دیدار کند و همین دیدارها به ثبات اقتصادی در ترکیه یاری می‌رساند.

به‌نظر می‌رسد یکی از دلایل نزدیک شدن دوباره ترکیه به آلمان وضعیت اقتصادی کنونی این کشور است. آنکارا به‌دنبال راهی است تا بر این بحران چیره شود.

در ترکیه بیش از ۷۰۰۰ شرکت آلمانی فعالیت دارند و هایکو ماس قرار است روز پنج‌شنبه با نمایندگان این شرکت‌ها در استانبول دیدار کند.

«حمله به ادلب فقط مسئله ترکیه نیست»

در پیوند با موضوع حمله قریب‌الوقوع نیروهای دولتی سوریه و متحدانش به شهر ادلب، چاووش‌اوغلو در دیدار با هایکو ماس خواهان همکاری مشترک آلمان و اتحادیه اروپا شد.

ترکیه از بیشترین پناهجویان سوری در جهان نگهداری می‌کند و در اروپا آلمان بیشترین پناهندگان سوری را دارد. نگرانی ترکیه از موج تازه فرار مردم ادلب بر اثر حملات گسترده نیروهای دولتی سوریه است. ادلب در نزدیکی مرز ترکیه قرار دارد و در این منطقه در کنار هزاران شورشی حدود سه میلیون نفر غیرنظامی نیز زندگی می‌کنند. با آغاز حملات، هزاران پناهجو به سمت ترکیه خواهند گریخت، در حالی‌که هم‌اکنون سه میلیون پناهنده سوری در این کشور به‌سر می‌برند.

چاووش‌اوغلو درباره همکاری در این زمینه گفت: «مطمئناً همکاری وجود دارد، اما ناکافی است.» به‌گفته او خطر حمله به ادلب نه فقط متوجه ترکیه که کل جهان است.

او همچنین اشاره کرد که یک استراتژی مشترک باید در برابر فرار شورشیان یا «تروریست‌ها» در پیش گرفته شود. او گفت: «آن‌ها می‌توانند به ترکیه یا اروپا بروند و این به هر حال یک مشکل جدی است.»

هایکو ماس کمی پیش از پروازش به ترکیه گفته بود که موضوع سوریه از جمله مسائل مهمی است که درباره آن گفت‌وگو خواهد شد. به‌گفته او ترکیه نقش مهمی در این مسئله که چگونه می‌توان از یک فاجعه انسانی جلوگیری کرد، ایفا می‌کند. آلمان در این زمینه هرگونه کمکی خواهد کرد.

روز جمعه کنفرانس مشترک رؤسای جمهور ایران، روسیه و ترکیه در تهران درباره اوضاع سوریه برگزار خواهد شد.

قرار است رجب طیب اردوغان در پایان ماه سپتامبر به آلمان سفر کند.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

خبرهای مربوط به روابط ترکیه و آلمان را از اینجا بخوانید.