محمداشرف غنی، رئیس‌جمهوری افغانستان یکشنبه چهارم شهریور با استعفای روز گذشته سه مقام ارشد امنیتی این کشور، از جمله وزیران دفاع و امور داخله مخالفت کرد. آنها پس از استعفای محمد حنیف اتمر، مشاور امنیت ملی افغانستان خواهان کناررفتن از سمت‌هایشان شدند.
محمد حنیف اتمر شنبه استعفای خود را تقدیم کرد و این استعفا فوراً از سوی غنی پذیرفته شد. پس از کناره‌گیری او، خبرگزاری «رویترز» به نقل از مقام‌هایی داخل ارگ افغانستان خبر استعفای طارق شاه بهرامی، وزیر دفاع، ویس احمد برمک، وزیر داخله، و محمد معصوم استانکزی، رئیس امنیت ملی را منتشر کرد.
به گفته هارون چخانسوری، سخنگوی دولت افغانستان، اشرف غنی از این سه مقام ارشد خواسته تا به کارشان ادامه دهند و «در راستای بهبود وضعیت امنیتی بکوشند».
اکنون حمدالله محب، سفیر افغانستان در آمریکا جایگزین محمد حنیف اتمر در سمت مشاور امنیت ملی شده است.
اتمر در نامه استعفا دلیل این کار را «اختلافات جدی با سیاست‌ها و روش‌های سطح رهبری دولت در عرصه حفظ و تحکیم وحدت و اجماع ملی، تأمین صلح و امنیت، مدیریت سیاسی و امور انتخابات، حکومتداری خوب و تحکیم روابط منطقه‌ای و بین‌المللی» خوانده است.
یک مقام ارشد نزدیک به اتمر اما به خبرگزاری رویترز گفت که مشاور امنیت ملی در حال بررسی شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده و رقابت با اشرف غنی است.
اتمر ۴۹ ساله پس از رسیدن به سمت مشاوره امنیت ملی ریاست‌جمهوری در اواخر ۲۰۱۴، دومین فرد قدرتمند در افغانستان به شمار می‌آمد.
او تا ۲۰۱۰ وزیر داخله دولت حامد کرزای، رئیس‌جمهوری پیشین بود. اما پس از حمله شورشیان طالبان به نشست صلح در ۲۰۱۰ از سمتش برکنار شد.
نزدیکی به روسیه؟
افغانستان در ماه‌های اخیر شاهد افزایش خشونت‌ها و درگیری‌های مکرر بین نیروهای دولتی و شورشیان طالبان بود. این گروه چندی پیش حملات سنگینی به شهر غزنی ترتیب داد و کنترل این شهر را به طور موقت در دست گرفت اما نیروهای دولتی با حمایت آمریکا موفق به بیرون‌راندن طالبان از غزنی شدند.
حمله خونین گروه «دولت اسلامی» (داعش) به مرکز آموزشی موعود در کابل نیز که در آن ده‌ها دانش‌آموز داوطلب ورود به دانشگاه‌ها کشته شدند، اعتراض مردمی به نبود امنیت را برانگیخت. در آخرین حمله به کابل، ارگ ریاست‌جمهوری هدف حمله خمپاره‌ای قرار گرفت.
هنوز دلیل «اختلافات جدی» بین غنی و مشاور امنیت ملی او مشخص نیست. درحالی که برخی از گزارش‌ها دلیل استعفای مقام‌های ارشد امنیتی را انتقاد عمومی از حملات اخیر می‌دانند، مذاکرات با طالبان به میانجیگری روسیه یک دلیل احتمالی دیگر ذکر شده است.
مقام‌های دولت افغانستان هفته گذشته از شرکت در مذاکرات صلح با طالبان به میزبانی روسیه امتناع کرده‌اند. انتظار می‌رود نمایندگان طالبان در این مذاکرات حضور داشته باشند.
به گزارش خبرگزاری «صدای افغان»، وزارت خارجه افغانستان دلیل عدم شرکت در نشست صلح مسکو را در بیانیه‌ای چنین شرح داد:
«متوقع بودیم تا این نشست زمینۀ مذاکرات مستقیم صلح بین دولت جمهوری اسلامی افغانستان و گروه طالبان را مساعد ساخته … اما متاسفانه با وجود حسن نیت حکومت وحدت ملی، گروه طالبان به پیام صلح و مذاکرۀ مستقیم جواب رد دادند. دولت جمهوری اسلامی افغانستان نیز نمی‌تواند در اجلاسی که طالبان تعهد مذاکره نداشته باشد اشتراک نماید.»
اتمر به عنوان یکی از سیاستمداران نزدیک به روسیه شناخته می‌شود. او کار در سمت‌های امنیتی را در در اواخر دهه ۱۹۸۰ و در دولتی آغاز کرد که حمایت اتحاد جماهیر شوروی را با خود داشت.
آغاز به کار سفیر ۳۵ ساله افغانستان در آمریکا به جای او این گمان را تقویت کرده است. صدای افغان نیز در گزارشی درباره نشست صلح مسکو مدعی است که «بی‌میلی افغانستان برای شرکت در نشست مسکو ناشی از دلسردی آن نسبت به نتایج این نشست در زمینه آغاز گفتگوهای صلح میان دولت و طالبان نیست؛ بلکه این موضع، تحت تأثیر سیاست های رسمی ایالات متخده اتخاذ می‌شود.»
طالبان افغانستان در ماه گذشته فعالیت‌های دیپلماتیک خود را در راستای مذاکرات صلح افزایش داده است. نمایندگان این گروه با آمریکا در قطر دیدار کردند و سپس به دیدار مقام‌های ازبکستان و اندونزی شتافتند.
در همین زمینه