گچبری خانه تاريخی “خادم آستانه” شهرستان انار در استان کرمان که روزگاری در دورههای زنديه و قاجاريه محل زندگی نوادگان ملاصدرای شيرازی بوده، تخريب شد.
خبرگزاری ميراث فرهنگی (CHN) دوشنبه هشتم اسفند ۱۳۹۰ گزارش داد: “تخريبکنندگان قصد سرقت اين گچبری را داشتهاند که پس از تخريب نيمی از اين گچبری، موفق به اين کار نشدهاند و آن را رها کردهاند.”
بنا به اين گزارش مسئولان يگان حفاظت ميراث فرهنگی شهرستان انار از پاسخگويی درباره اين ماجرا خودداری میکنند.
اين گچبری که نيمی از آن باقی مانده، در داخل يکی از اتاقهای اين خانه تاريخی با موضوع “بسمالله الرحمن الرحيم” بوده که به شکل يک پرنده بر “سر دری” جبهه جنوبی اين خانه قرار دارد.
هيأت امنای امامزاده محمد صالح انار برای گسترش طرح جامع و صحنسازی قصد دارد در آينده خانه تاريخی خادم آستانه را که در ضلع غربی اين امامزاده قرار گرفته، خريداری و تخريب کند
خانه “خادم آستانه” که در نزديکی امامزاده محمد صالح انار قرار دارد، اکنون به “ويرانهای” تبديل شده و پنجرههای مشبک چوبی آن نيز که تا حدود چند سال قبل سالم بودند، از بين رفتهاند.
محسن موحدی، معاون سازمان ميراث فرهنگی و گردشگری استان کرمان به CHN گفت: “متأسفانه توسط افراد ناآگاه اينگونه دخل و تصرفها در بناهای تاريخی صورت میگيرد. در استان کرمان هم چون تعداد بناهای تاريخی زياد است، کنترل فيزيکی آنها به تنهايی امکان پذير نيست، مگر اينکه با آگاهی بخشی، مردم نسبت به حفظ اين آثار تاريخی احساس مسئوليت کنند.”
خانه تاريخی “خادم آستانه” محل رفت و آمد ميرزا رضای کرمانی (کسی که ناصرالدين شاه قاجار را به ضرب گلوله کشت) نيز بوده است.
در يک عکس قديمی که در اختيار مالکان اين خانه قرار دارد، ميرزا رضای کرمانی به همراه برادران صدر و ميرزا آقاجان (از نوادگان ملاصدرا) و شمار ديگری از چهرههای روحانی کرمان در دوره قاجاريه مشاهده میشود. اين عکس پيش از صدور دستور قتل ناصرالدين شاه، در خانه خادم آستانه گرفته شده است.
اين خانه در ابتدا متعلق به شيخ محمد خادم آستانه از بزرگان انار در دوره زنديه بوده است. شيخ علیآقا که فرزند شيخ محمد خادم آستانه بوده، با جواهر صدری، دختر ميرزا آقاجان از نوادگان ملاصدرای شيرازی ازدواج میکند.
پس از مرگ شيخ علی آقا خادم، اين خانه به جواهر صدری به ارث رسيده است که پس از مرگ وی نيز اين خانه هماکنون در اختيار نوادگان خاندان خادم آستانه قرار دارد. قبر جواهر صدری و خواهرش بهاره صدری هماکنون در انار قرار دارد.
خانه خادم آستانه در تاريخ ۲۴ اسفند ۱۳۸۳ با شماره ۱۱۶۱۴ در فهرست آثار ملی ايران به ثبت رسيده است. قديمت اين خانه به اواخر دوره زنديه و اوايل قاجار نسبت داده شده است.
خبرگزاری ميراث فرهنگی نوشته است هيأت امنای امامزاده محمد صالح انار برای گسترش طرح جامع و صحنسازی قصد دارد در آينده خانه تاريخی خادم آستانه را که در ضلع غربی اين امامزاده قرار گرفته، خريداری و تخريب کند.