اکنون سه سال است که بیش از ۱۸ صیاد ایرانی گروگان دزدان دریایی هستند. از این تعداد ۴ تن در دست دزدان دریایی و ۱۴ تن دیگر گروگان گروه اسلام‌گرای افراطی الشباب‌اند.

یک عضو مسلح از دزدان دریایی سومالی/ عکس از afp

الشباب (با نام کامل حرکه الشباب المجاهدین) به عنوان یک گروه اسلام‌گرای افراطی که از سال ۲۰۱۲ با «القاعده» نیز بیعت کرده‌، سال‌ها است در سومالی دست به حملات تروریستی می‌زند.

خبرگزاری مهر در گزارشی اختصاصی به موضوع ماهیگیران اسیر ایرانی پرداخته و نوشته از سال ۸۷ تا کنون، ۵۴ لنج به‌همراه ماهیگیرانشان اسیر دزدان دریایی سومالیایی‌ شدند.

ایرانی‌هایی که این گروه‌ها به گروگان گرفته‌اند صیادان چابهاری و کنارکی هستند که لنج‌هایشان به دست دزدان دریایی افتاده است.

از سال ۱۳۹۴، قطع رابطه ایران با سومالی سبب شده آزادی صیادان ایرانی از طریق تلاش‌های دولتی و رایزنی ناکام بماند.

بنابر گزارش مهر، مالکان لنج‌ها دو مرتبه از طریق پرداخت ۳۰۰ میلیون تومان به واسطه‌هایی در دوبی کوشیده‌اند شرایط آزادی اسرای ایرانی را فراهم کنند. اما واسطه‌ها پس از دریافت پول رابطه خود را با مالکان لنج‌ها قطع کرده‌اند.

خطر حمله دزدان دریایی در سال‌های اخیر بدل به تهدیدی جدی برای صیادان سیستان و بلوچستانی شده. این در حالی است که شناورهای قدیمی ماهیگیران ایران حتی به ساده‌ترین تجهیزات ردیابی، مکالمه رادیویی و دفاعی مجهز نیستند.

«عبدالله نوحانی»، «ابراهیم بلوچ‌نیا»، «محمد شریف پناهنده» و ناخدا «جمال‌الدین دهواری» از جمله صیادانی‌ هستند که از سه سال پیش در دست دزدان دریایی به سر می‌برند.

اما شرایط برای ۱۴ اسیر لنج ناخدا «بشیر» سخت است. موتور لنج آنها اردیبهشت ۹۴ در ۲۰۰ مایلی آب‌های چابهار به سبب نقص فنی و غیراستاندارد بودن از کار افتاد.

گمان می‌رود این لنج ۴۷ روز تا ۲ ماه در آب‌ها سرگردان بوده تا سرانجام وارد آب‎‌‎‌های سومالی شده و به گل نشسته و صیادان از آن زمان زندانی گروه الشباب هستند.

از شهریور ۹۴، یعنی از زمان آخرین تماس آنها بعد از اسارت، تا کنون هیچ خبری از سرنوشت این صیادان منتشر نشده است.

اکثر دزدان دریایی سومالی از مجموعه‌های زیر شاخه گروه تروریستی الشباب (وابسته به القاعده) هستند.

هدایت‌الله میرمرادزهی، مدیرکل شیلات سیستان و بلوچستان به خبرگزاری مهر گفته‌ «این ۱۴ صیاد در بند یک گروه تروریستی هستند که هیچ خواسته مشخصی هم نداشته و ندارند».

به گفته این مقام مسئول وزارت خارجه و اطلاعات ایران تمام تلاش خود برای آزادی این افراد را انجام داده‌اند. اظهار نظری که خانواده صیادان ربوده شده تأیید نمی‌کنند. به ویژه پس از اخبار و تصاویری که از شکنجه و بدرفتاری با ماهیگران ایرانی منتشر شد.

در سال‌ ۱۳۹۵ هشت ماهیگیر ایرانی بر اثر شکنجه دزدان دریایی کشته شدند.

خرداد ماه سال ۹۶ گروهی از خانواده‌های صیادان گرفتار شده با ارسال نامه‌ای برای حسن روحانی، از او خواستند وضعیت ماهیگیران به اسارت گرفته شده را پیگیری کند.

علاوه بر این، صیادان از دولت انتقاد می‌کنند که از این صنف حمایت نمی‌شود.

یکی دیگر از مشکلاتی که در سال‌های اخیر در مناطق آبی جنوب ایران به وجود آمده است، کاهش ذخایر آبزیان آب‌های خلیج فارس است. این مساله باعث شده ماهیگیران ایرانی به دنبال گله‌های ماهی‌ کیلومترها از محل زندگی خود دور شوند.

سومالی، بحران‌های اجتماعی و دزدی دریایی

اما همین موضوع سبب شده که ماهیگیران محلی سومالی نیز از رفت و آمد کشتی‌های ماهیگیری بزرگ در آب‌های سرزمینی سومالی خشمگین‌اند. آن‌ها می‌گویند ماهیگیری غیرقانونی باعث شده که ماهی کمیاب شود و دست آنها خالی بماند. در این میان ماهیگیران ایرانی نیز سهم به سزایی از صید غیرقانونی در آب‌های سومالی داشته‌اند.

در سال‌های گذشته شرکت‌های بزرگ ماهیگیری از سراسر جهان در آب‌های سرزمینی سومالی به ماهیگیری انبوه با شیوه‌های صنعتی روی آورده بودند و به این ترتیب زندگی ماهیگیران محلی به مخاطره افتاده بود. علاوه بر این قیمت ماهی هم در بازارهای محلی افزایش پیدا کرده بود.

اهمیت این موضوع از آن جهت است که شماری از صیادان ایرانی در سال‌های اخیر به دست گارد دریایی سومالی بازداشت شده‌اند.

هفته گذشته ۱۷ ماهیگیر غیر مجاز ایرانی از زندان‌های سومالی آزاد شدند.

سومالی در سال‌های اخیر از خشکسالی رنج می‌برد و بر اساس گزارش سازمان ملل احتمال قحطی هم در این کشور وجود دارد.

دزدی و راهزنی دریایی یکی از پیامدهای این مشکلات اجتماعی و زیست‌محیطی در این نقطه از جهان است.