وزیر خارجه ایالات متحده با لحنی هشدارآمیز ایران را از توسعه برنامه هستهایاش برحذر داشت و گفت امیدوار است انجام عملیات نظامی علیه تهران ضرورت پیدا نکند.
مایک پومپئو در گفتوگویی که شنبه دوم تیر از شبکه خبری آمریکایی اماسانبیسی منتشر شد، گفته است که فارغ از سرنوشت توافق هستهای ایران و قدرتهای گروه ۱+۵، تهران نباید به دنبال سلاحهای هستهای باشد: «امیدوارم بفهمند که اگر توسعه برنامه اتمی را آغاز کنند، خشم سرتاسر جهان بر سرشان فروخواهد ریخت.»
او توضیح داد که منظورش از «خشم» عملیات نظامی نیست:
«وفتی میگویم خشم، منظورم رسوایی اخلاقی آنها و قدرت اقتصادی علیه آنها است. از عملیات نظامی حرف نمیزنم. واقعا امیدوارم هرگز نیازی به عملیات نظامی نباشد. چنین چیزی به نفع هیچ کس نیست.»
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالات متحده یک ماه و نیم پیش دستور خروج از «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) و بازگرداندن تحریمها علیه ایران را صادر کرد. دیگر طرفین این توافق در تلاش برای حفظ آن هستند. اروپا وعده داده که به ایران برای مقابله با تحریمهای ایالات متحده کمک کند و چین و روسیه نیز از خروج یکجانبه ترامپ از برجام انتقاد کردهاند.
تهران اما هشدار داده که اگر تضمینهای عملی برای حفظ برجام دریافت نکند، از آن خارج خواهد شد و غنیسازی ۲۰ درصدی اورانیوم را از سر خواهد گرفت. علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی برای باقیماندن در برجام چندین شرط، از جمله تضمین فروش نفت ایران را در برابر اروپا قرار داده است.
خامنهای همچنین دستور داده که سازمان انرژی اتمی مقدمات دستیابی به ۱۹۰ هزار سو غنیسازی اورانیوم را در چارچوب برجام فراهم کند. برای رسیدن به ۱۹۰ هزارسو غنیسازی، ایران به سانتریفیوژهای پیشرفته نیاز دارد. صالحی وعده داد که تا یک ماه آینده تأسیسات لازم برای نصب سانتریفیوژهای پیشرفتهتر در نطنز آماده میشود.
پس از اعلام طرح گسترش نطنز نیز پومپئو هشدار داده بود که «ما گزارشها در خصوص برنامه ایران برای افزایش ظرفیت غنیسازی اش را زیر نظر داریم. اجازه نخواهیم داد ایران سلاح هستهای تولید کند.»
پومپئو در ادامه گفتوگوی شنبه نیز تهدید کرد که اگر ایران به جای چرخاندن چند سانتریفیوژ اضافه، به دنبال سلاح اتمی برود، «سرتاسر جهان از پذیرش این موضوع سر باز خواهد زد و وارد مسیری میشویم که به نظرم به نفع ایران تمام نخواهد شد.»
ایران همواره اتهام قصد دستیابی به سلاحهای هستهای را رد کرده و گفته برنامه هستهایاش صرفاً کارکرد غیرنظامی دارد.
هنوز سرنوشت برجام مشخص نیست. مقامهای وزارت خارجه ایران به تازگی اعلام کردهاند که اروپا تا ۱۰ روز آینده بسته پیشنهادی برای مقابله با تحریمهای آمریکا را ارائه میدهد و فروش نفت ایران را تضمین خواهد کرد.