در آستانه انتخابات نهمین دوره انتخابات مجلس، موج جدیدی از دستگیریها و احکام سنگین اعدام در ایران آغاز شده است که شهرهای مختلف ترک‌نشین نیز از این رخداد در امان نمانده اند. دانشگاه‌ها و فعالان دانشجویی متمایل به مشارکت سیاسی، به‌عنوان یکی از پویاترین گروه‌های اجتماعی، بیشترین هزینه را در این میان پرداخت کرده اند.
اگرچه در دوره‌های پیشین انتخابات در ایران، با بازتر شدن فضای سیاسی برای فعالان، به.ویژه در دانشگاه‌ها همراه بود و باوجود اینکه امسال نیز مسوولان کشور خواهان مشارکت حداکثری مردم در انتخابات مجلس هستند تا به افکار عمومی ایران و جهان نشان بدهند که دو سال پس از سرکوب اعتراضات ناشی از تایجه انتخابات ریاست جمهوری، همه چیز در ایران امن و آرام و بر وفق مراد است، اما این انتخابات، با همه دوره‌های پیش‌تر فرق می‌کند.
نفس کشیدن ممنوع!
اما اوضاع سیاسی از نظر فعالیتهای انتخاباتی، غیر انتخاباتی، مدنی، دانشجویی، محیط زیستی و … این روزها و در آستانه انتخابات نهمین دوره مجلس، از همیشه بدتر است.
این گزارش در نظر دارد با برشمردن بازداشتها، احکام و برخورد با فعالان آذربایجان‌نشین، فضای سیاسی این روزهای آذربایجان را برای خوانندگان زمانه توصیف کند.
طی هفته گذشته تعدادی از فعالان دانشجویی دانشگاه تبریز دستگیر شدند. روزبه سعادتی (دانشجوی اقتصاد)، محمد احدی (دانشجوی مهندسی کشاورزی)، افشین شهبازی (دانشجوی مهندسی کشاورزی) و یونس زارعیون (دانشجوی محروم از تحصیل علوم سیاسی) از جمله دانشجویان فعال دانشگاه های تبریز هستند که طی چند روز گذشته دستگیر شده اند.
پیش از این نیز مهرداد کرمی دانشجوی رشته برق در محوطه دانشگاه تبریز بازداشت شده بود. این دانشجویان – به غیر از یونس زارعیون – عضو کانون فرهنگی آذربایجان شناسی دانشگاه تبریز هستند که فعالیت های فرهنگی اعم از برگزاری نمایشگاه کتاب ، برگزاری کلاس های آموزش زبان ترکی ، تاریخ معاصر و اسطوره شناسی برای دانشجویان و با مجوز دانشگاه ، انجام می دادند. مهرداد کرمی دبیر این کانون فرهنگی بود و بقیه از اعضای فعال آن.
تنگ شدن فضای سیاسی در آذربایجان تنها شامل دانشگاه ها نمی‌شود. روزنامه‌ها، بلاگ‌ها و هر صفحه قابل انتشاری، کلا در کنترل است
مهدی حمیدی شفیق عضو دیگر این کانون نیز در جریان اعتراضات به روند خشک شدن دریاچه اورمیه، شهریور ماه دستگیر و پس از ۵ ماه بازداشت موقت در حالیکه با اتهاماتی همچون تجمع و تبانی علیه امنیت ملی، عضویت در گروه‌های مخالف نظام محاکمه شده، به قید وثیقهٔ ۱۰۰ میلیون تومانی به طور موقت آزاد شده است. وی دانشجوی رشتهٔ جامعه‌شناسی است که امسال با ستاره دار شدن از ادامهٔ تحصیل در مقطع کار‌شناسی ارشد محروم شد.
مهدی عباسی و علی پاکباز نیز از دانشجویان دانشگاه اهر هستند که در پی دستگیرهای مذکور بازداشت شدند. همچنین مغازه ی کتابفروشی علی پاکبار پس از دستگیریش پلمپ شده است.
نوشتن از هرچه “غیردستوری” ممنوع!
تنگ شدن فضای سیاسی در آذربایجان تنها شامل دانشگاه ها نمی‌شود. روزنامه‌ها، بلاگ‌ها و هر صفحه قابل انتشاری، کلا در کنترل است.
هفته گذشته ابراهیم رشیدی نیز در تبریز بازداشت شد. این وبلاگ نویس و فعال فرهنگی کلاس هایی در رابطه با آموزش زبان ترکی برگزار می‌کرد و بارها به دلیل فعالیت های فرهنگی اش دستگیر شده است. وی در اعتراض به دستگیری غیر قانونی اش دراعتصاب غذا به سر می‌برد.
در ادامه دستگیری خبرنگاران در ایران ، “پیمان پاک مهر” خبرنگار و مدیر سایت خبری ” تبریز نیوز “، در تبریز دستگیر و به زندان اوین منتقل شده بود که پس از چند روز به قید وثیقه ۲۲۰ میلیونی به طور موقت آزاد شد.
تعدادی از فعالان آذربایجانی طی هفته گذشته برای اجرای حکم زندان دستگیر و یا خود را به زندان معرفی کرده اند. از جمله شاهرخ زمانی و محمد جراحی (فعالین چپ کارگری) و ساسان واهبی وش ( فعال چپ دانشجویی ) که بهارامسال دستگیر و به حبس تعزیری – به ترتیب ۱۱سال، ۵ سال، ۶ ماه- محکوم شده بودند. برای سپری کردن مدت محکومیتشان دستگیر و روانه زندان مرکزی تبریز شدند.
۱۱ بهمن ماه حسن دمیرچی خواننده اهل تبریز به دلیل خواندن ترانه‌ای برای دریاچه اورمیه در دادگاه انقلاب تبریز محاکمه شد. دادگاه خواندن این ترانه را مصداق مشارکت در تبلیغ علیه نظام عنوان کرده است
با وجود گذشت روزها از انتقال شاهرخ زمانی و محمد جراحی به قرنطینه زندان تبریز هنوز به بندعمومی منتقل نشده‌اند در حالیکه طبق روال عادی، هرزندانی تازه وارد پس از ۲الی ۳ روز از بند قرنطینه به بند مختص خود انتقال داده می شود.
یونس سلیمانی (دانشجوی اخراجی دانشگاه همدان)، حمیده فرج‌زاده (فارغ التحصیل دانشگاه علوم پزشکی ایران)، نعیم احمدی خیاوی (دانشجوی دانشگاه تبریز) که سال گذشته دستگیر شده و هریک بیش از ۳ ماه در سلول انفرادی و نزدیک به ۵ ماه در بازداشت موقت به سر برده و با وثیقهٔ سنگین ۲۲۰ میلیونی آزاد شده بودند، طی هفتهٔ گذشته برای سپری کردن مدت محکومیتشان به زندان‌های تبریز، اردبیل و مشکین شهر منتقل شدند.
دادگاه این افراد را به اتهام تبلیغ علیه نظام و تجمع و تبانی علیه نظام به ۶ ماه حبس تعزیری محکوم کرده و از اتهام معاونت در جاسوسی نیز تبرئه کرده بود.
منطقه ممنوعه دریاچه ارومیه
همچنین در یک اقدام غیر قانونی این افراد به زندان های سایر شهرها انتقال داده شده اند. در حالیکه محل وقوع جرم انتسابی ، محل برگزاری دادگاه و نیز بازداشت موقت آنها تبریز بوده ، انتقال آنان به زندان‌های دیگر نوعی تبعید به شمار می آید! همچنین یونس سلیمانی پس از انتقال به زندان اردبیل مورد بازجویی‌های مجدد و شکنجه قرار گرفته به طوری‌که به دلیل وخامت وضع جسمانی اش به بهداری زندان منتقل شده است.
۱۱ بهمن ماه حسن دمیرچی خوانندهٔ اهل تبریز به دلیل خواندن ترانه‌ای برای دریاچهٔ اورمیه در دادگاه انقلاب تبریز محاکمه شد. دادگاه خواندن این ترانه را مصداق مشارکت در تبلیغ علیه نظام عنوان کرده است.
این خواننده ترانهٔ فوق را در یک مراسم عروسی خوانده بود که علیرضا حسین‌زاده (داماد مراسم فوق)، فیلمبرادر و مسئول تالار عروسی نیزبه همین اتهام و در همان دادگاه محاکمه شدند. علیرضا حسین‌زاده یک هفته پس از مراسم عروسی‌اش در مهر ماه امسال دستگیر و پس از ۴ ماه بازداشت موقت به قید وثیقه آزاد شد.
در همین هفته حکم دادگاه سعید نعیمی عضو شورای سیاستگزاری سازمان ادوار دفتر تحکیم وحدت نیز اعلام شد. این عضو ستاد شهروند آزاد مهدی کروبی به اتهام فعالیت تبلیغی علیه نظام و همکاری با دولت متخاصم آمریکا به ۲ سال حبس تعزیری محکوم شده است.
دادگاه وی را از اتهام معاونت در جاسوسی و تجمع و تبانی به قصد ارتکاب جرم علیه امنیت کشور تبرئه کرد. سعید نعیمی اردیبهشت ماه در کرج دستگیر و به اداره اطلاعات تبریز انتقال داده شده بود. وی پس از ۸ ماه بازداشت موقت به قید وثیقهٔ ۷۰ میلیونی از زندان مرکزی تبریز آزاد شد.