دفاع روحانی از برجام در برابر مخالفان، انتقاد شدید مرکل از ترامپ

‎همزمان با برگزاری اجلاس سران اتحادیه اروپا در صوفیه برای بررسی راه‌های محافظت از شرکت‌های اروپایی فعال در ایران در برابر تحریم‌های آمریکا علیه ایران، سخنان آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان در بوندستاگ (پارلمان آلمان) و همچنین سخنان حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی در هیئت دولت تحت تأثیر برجام قرار داشت. روحانی و مرکل از برجام دفاع کرده و خروج آمریکا از آن را مورد انتقاد قرار دادند. روحانی تلاش کرد به مخالفان داخلی برجام نیز پاسخ دهد.

چهارشنبه ۱۶ مه / ۲۶ اردیبهشت حسن روحانی در جلسه هیئت دولت، و آنگلا مرکل در جلسه بوندستاگ درباره بودجه آلمان، از برجام دفاع و در همین حال به‌شدت از آمریکا به‌دلیل خروج از توافق هسته‌ای انتقاد کردند.

حسن روحانی ضمن بیان این‌که ایران به تعهدات خود در قبال توافق هسته‌ای پایبند بوده به خروج آمریکا از برجام پرداخت و گفت: «بعد از این‌که برجام اجرایی شد، آمریکا به‌طور یک‌طرفه از آن خارج شد. حالا چه کسی این‌جا متخلف است. دولت ایران یا دولت آمریکا؟ و چه کسی نقض عهد کرده است ما یا آمریکایی‌ها؟»

روحانی وضعیت کنونی با دوران تحریم‌های جهانی علیه ایران را متفاوت خواند و گفت آمریکا در آن زمان بسیاری از کشورهای دنیا را همراه و در کنار خود داشت اما امروز «به جز یکی دو کشور» کسی با آمریکا نیست. او این موضوع را «امتیاز بزرگی» دانست که ایران نباید آن را دست بدهد.

رئیس‌جمهور ایران در سخنان خود به‌شکل تلویحی به انتقادهای این روزهای جناح مخالف دولت در حکومت، نسبت به پیشبرد برجام واکنش نشان داد و از آن‌ها خواست تا در زمینه هسته‌ای اختلاف ایجاد نکنند: «امروز روزی نیست که همدیگر را پای میز سئوال ببریم؛ ممکن است چنین فرصتی بعداً پیش بیاید که از آن استقبال می‌کنیم.»

به‌گفته روحانی در موضوع هسته‌ای عده‌ای تصور می‌کنند که «مسایل جهانی و اموری که به نوعی در مجامع بین‌المللی و شورای امنیت مطرح شده را با سخنرانی، شعار و تحریک احساسات مردم می‌توان حل و فصل کرد» اما «ثابت شده که این مسیرِ درست و دقیقی نیست».

یکشنبه ۲۳ اردیبهشت، ۵ روز پس از اعلام خروج آمریکا از برجام، مجلس خبرگان در بیانیه‌ای خواستار عذرخواهی روحانی از مردم در ارتباط با برجام شد. در این بیانیه گفته شده بود که علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی به اصرار دولت با برجام موافقت کرد و در برجام، خطوط قرمز رهبر رعایت نشده است. بلافاصله بعد از برگزاری اجلاس وزیران خارجه آلمان، فرانسه، بریتانیا و رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا با محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران درباره تضمین منافع ایران در برجام و پیشرفت این مذاکرات، دبیرخانه خبرگان رهبری اعلام کرد که درخواست عذرخواهی از روحانی صرفاً بیانیه احمد جنتی، رئیس مجلس خبرگان بوده که با سربرگ خبرگان رهبری منتشر شده است.

روحانی در سخنان خود در هیئت دولت تأکید کرد که اگر منافع ایران در مذاکره با کشورهای اروپایی تأمین نشود جمهوری اسلامی «چیزی را از دست نمی‌‌دهد» و همه پیش‌بینی‌های لازم شده است: «مردم نگران اداره کشور نباشند، کاملاً می‌دانیم که چه کار انجام می‌دهیم.»

مرکل: در برجام بمانیم بهتر می‌توانیم درباره مسائل دیگر گفت‌وگو کنیم

از سوی دیگر آنگلا مرکل روز چهارشنبه در بوندستاگ از ادامه توافق هسته‌ای با ایران پشتیبانی کرد و اقدام ترامپ مبنی بر خروج آمریکا از برجام را اشتباه خواند و آن را به‌شدت مورد انتقاد قرار داد.

مرکل گفت ایران به تعهدات خود در توافق هسته‌ای عمل کرده و خروج از برجام در چنین شرایطی درست نیست: «این توافق معتبر است حتی اگر مطلوب نباشد و برنامه موشکی ایران تهدیدی برای اسرائیل باشد.»

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرده که ایران پس از توافق هسته‌ای به تعهدات خود پایبند بوده است.

صدراعظم آلمان با این گفته‌ی ترامپ که برنامه موشکی تهران و دخالت‌های جمهوری اسلامی در درگیری‌های خاورمیانه نیاز به گفت‌وگو دارد، موافقت کرد اما گفت این مسائل باید جدا از توافق هسته‌ای موجود مورد توجه قرار گیرد: «ما فکر می‌کنیم که اگر در این توافق باقی بمانیم می‌توانیم بهتر درباره این مسائل گفت‌وگو کنیم.»

هایکو ماس، وزیر امور خارجه آلمان نیز همین موضع مرکل را دارد و می‌گوید: «ما برنامه موشک‌های بالستیکی و نقش واقعاً منفی ایران در سوریه را همچنان نمی‌توانیم بپذیریم.»

این در حالی است که مقام‌های ایرانی بارها گفته‌اند که حاضر نیستند درباره برنامه موشکی و نفوذ ایران در خاورمیانه مذاکره کنند.

سران ۲۸ کشور عضو اتحادیه اروپا امروز چهارشنبه برای بررسی راه‌های محافظت از شرکت‌های اروپایی فعال در ایران در برابر تحریم‌های آمریکا، در صوفیه پایتخت بلغارستان تشکیل جلسه داده‌اند.

فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز گذشته در پایان نشست وزیران خارجه سه قدرت اروپایی با محمدجواد ظریف با انتشار بیانیه‌ای حمایت اروپا از برجام را اعلام کرد. اما فقط تعهد بریتانیا، فرانسه و آلمان به توافق هسته‌ای با ایران کافی نیست. همه کشورهای عضو اتحادیه اروپا می‌بایست بر راه‌حل‌های پیشنهادی در بروکسل برای ادامه معاملات تجاری با ایران بعد از اعمال تحریم‌های نفتی ایران از نوامبر سال جاری به بعد صحه بگذارند. موضوع اصلی در این مذاکرات این است که به ایران برای ادامه صادرات نفت اجازه داده شود و بانک‌های اروپایی مبادلات تجاری آن را ممکن سازند. با این حال اتحادیه اروپا نمی‌تواند تضمین‌های حقوقی و اقتصادی به ایران ارائه دهد.

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی گفته است که به مذاکرات با کشورهای اروپایی برای نجات برجام اعتمادی ندارد.

بیشتر بخوانید:

خبرگان رهبری: درخواست از روحانی برای عذرخواهی صرفاً نظر شخصی احمد جنتی است