وزیر امور خارجه ایران در پی دیدار از پکن و مسکو به بروکسل رفته تا درباره نجات برجام با کشورهای امضاکننده توافق هسته‌ای گفت‌وگو کند. ظریف پس از دیدار با فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت این دیدار مفید بوده و «کار را برای رسیدن به تضمین‌ها شروع کردیم».

محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران

محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران صبح سه‌شنبه ۱۵ مه / ۲۵ اردیبهشت با فدریکا موگرینی دیدار کرد و بعد از ظهر این روز نیز با وزرای امور خارجه آلمان، فرانسه و بریتانیا، سه کشور اروپایی امضاکننده برجام ملاقات خواهد کرد.

او پس از دیدار با فدریکا موگرینی گفت: «کار را برای رسیدن به تضمین‌ها شروع کردیم. دیدار خوب و سازنده‌ای بود. ما برای گفت‌وگوهای امروز آماده شدیم و در مسیر درست برای حرکت رو به جلو هستیم. تا اطمینان یابیم که منافع همه اعضای باقیمانده برجام به‌ویژه ایران تضمین شود.»

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا سه‌شنبه ۸ مه / ۱۸ اردیبهشت اعلام کرد که ایالات متحده از توافق هسته‌ای با ایران خارج می‌شود و تحریم‌های نفتی علیه ایران را مجدداً اعمال می‌کند. این اقدام با مخالفت کشورهای اروپایی امضاکننده برجام و همچنین روسیه و چین مواجه شد. کشورهای اروپایی نگران قراردادهای کلان شرکت‌های خود با ایران هستند که در صورت به اجرا در آمدن تحریم‌های آمریکا علیه ایران با مشکلات بزرگی به‌لحاظ مبادلات تجاری با ایران مواجه خواهند شد.

ظریف با بیان این‌که «ارائه تضمین برای بهره‌مندی ایران و سایر طرف‌ها از برجام نظر مشترک دو طرف است»، گفت طرف‌های گفت‌وگو نیز بر سر این مسئله و این‌که به چه روش‌هایی می‌توان این تضمین‌ها را ارائه کرد مذاکره می‌کنند.

به‌گفته وزیر خارجه ایران در طول یکی دو هفته آینده مذاکرات مشترک در سطح سیاسی و کارشناسی ادامه خواهد یافت.

سفر دوره‌ای وزیر امور خارجه ایران از شنبه شب گذشته، ۲۲ اردیبهشت آغاز شد و ظریف در نخستین مرحله در پکن با همتای چینی خود دیدار و گفت‌وگو کرد. او سپس بامداد دوشنبه ۲۴ اردیبهشت به مسکو رفت و در آن‌جا با سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه ملاقات کرد. هم چین و هم روسیه از حفظ برجام حمایت می‌کنند.

محمدجواد ظریف همچنین روز دوشنبه نامه‌ای هم به آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل نوشت و در آن آمریکا را به نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت که در آن با برجام موافقت شده بود، متهم کرد. او از سازمان ملل خواست تا آمریکا را برای عواقب «زیانبار» خروج از برجام مسئول بشناسد.

ایران به کشورهای اروپایی ۶۰ روز مهلت داده تا برجام را تضمین کنند. اروپایی‌ها خواهان افزایش یک ماه بیشتر به این مهلت هستند.

یک منبع دیپلماتیک اروپایی به خبرگزاری فرانسه گفت: «مسئله گفت‌وگوهای طرفین چگونگی حفظ برجام و محافظت از منافع اقتصادی و منافع ایران است.»

انتظار می‌رود که رهبران اتحادیه اروپا پنج‌شنبه آینده در نشستی در صوفیه موضع مشترکی در این‌باره اتخاذ کنند.

یک مقام بلندپایه اروپایی در این‌باره گفت: «پیام [نشست صوفیه] این خواهد بود اگر ایران به تعهدات خود عمل کند اروپا نیز به تعهدات خود عمل خواهد کرد.» این مقام افزود: «ژان کلود یونکر، رئیس کمیسیون اروپا گزینه‌های مختلف برای محافظت از منافع اقتصادی اروپا در تجارت با ایران را ارائه خواهد کرد.»

امانوئل مکرون و ولادیمیر پوتین، رؤسای جمهور فرانسه و روسیه نیز روز سه‌شنبه در یک تماس تلفنی بر تلاش دو کشور برای اجرای برجام تأکید کردند.

اروپایی‌ها می‌خواهند به هر قیمت شده ایران را متقاعد کنند که از برجام خارج نشود و به تعهدات خود عمل کند. از سوی دیگر آن‌ها به دنبال عقب‌نشینی‌های ایران در زمینه نگرانی‌های مطرح‌شده درباره برنامه موشکی بالستیکی این کشور و خطرات بی‌ثبات کردن منطقه خاورمیانه هستند.

یک منبع دیپلماتیک اروپایی به خبرگزاری فرانسه گفته است: «ما نیات ایران را مورد آزمون قرار خواهیم داد و به آن‌ها خواهیم گفت ضروری است که اقداماتی را در مناطق دیگر انجام دهید.» فدریکا موگرینی می‌گوید «این گفت‌وگو باید جدا از توافق هسته‌ای با ایران باشد».

ایران همواره گفته است که برنامه موشکی‌اش ربطی به برجام ندارد و به توسعه آن ادامه خواهد داد. مقام‌های ایرانی همچنین همواره از حضور خود در کشورهای منطقه خاورمیانه دفاع کرده و آن را نشانه قدرت خود در منطقه دانسته‌اند.

بیشتر بخوانید:

ترامپ: تحریم چشمگیر نفت ایران میسر است