در عراق از صبح جمعه ۱۱ مه / ۲۱ اردیبهشت کارزارهای انتخابات پارلمانی متوقف شد تا مردم برای روز شنبه و رقابت نهایی کاندیداها آماده شوند. شنبه دومین انتخابات پارلمانی در عراق از زمان عقب‌نشینی نیروهای آمریکایی از این کشور در سال ۲۰۱۱، چهارمین انتخابات از زمان سقوط حکومت صدام حسین در سال ۲۰۰۳ و اولین انتخابات پس از اعلام پیروزی بر داعش برگزار می‌شود.

تبلیغات انتخاباتی در عراق ۱۴ آوریل / ۲۵ فروردین آغاز شد و از امروز (جمعه) هیچ حزب و گروهی اجازه برگزاری کارزار انتخاباتی ندارد. در این انتخابات ۷۳۶۷ کاندیدا در ۱۸ استان و فرمانداری شرکت دارند که این تعداد کاندیدا از شمار نامزدهای انتخابات سال ۲۰۱۴ کمتر است. در آن انتخابات بیش از ۹۰۰۰ نفر کاندیدا شده بودند.

۶۰ هزار ناظر بین‌المللی و داخلی بر انتخابات پارلمانی عراق نظارت می‌کنند.

در عراق پارلمان این کشور نخست‌وزیر و رئیس‌جمهور را انتخاب می‌کند. سه گروه دینی و ملی اصلی در این کشور وجود دارد. اکثریت جمعیت آن شیعه هستند. سنی‌ها که در زمان صدام حکومت را دست داشتند در اقلیت‌اند و کردها در شمال این کشور منطقه خودمختار خود را دارند. پست‌های مهم کشوری نیز به‌طور معمول در اختیار این سه گروه قرار می‌گیرد. نخست‌وزیری به شیعیان و پست ریاست جمهوری عراق که تشریفاتی است و ریاست پارلمان به سنی‌ها یا کردها می‌رسد.

این انتخابات نیز در فضای رقابتی بین این سه گروه برگزار می‌شود. رأی شیعیان به‌دلیل رهبران بسیار تقسیم شده در حالی که عرب‌های سنی‌ نیز رأی‌شان پراکنده است اما آن‌ها به این دلیل که از رهبران کمی برخوردارند. سنی‌ها در وضعیت ضعیفی به‌سر می‌برند. میلیون‌ها نفر از آن‌ها بر اثر جنگ با داعش آواره شده‌اند و بسیاری نیز باید خانه و کاشانه خود را در شهرهای ویران‌شده بازسازی کنند. گروهی از آن‌ها نیز متهم به همکاری با داعش‌اند.

سیاستمداران سنی که پست‌هایی در دولت دارند بی‌اعتبار شده‌اند و هیچ رهبری یا ساختار حزب ملی سنی وجود ندارد.

کردهای عراقی نیز رهبران خود را به‌دلیل شکست برگزاری همه‌پرسی استقلال مورد تردید قرار داده‌اند و احتمالاً به احزاب غیرسنتی این منطقه رأی خواهند داد و این ممکن است جبهه کردها در نظام سیاسی عراق را تضعیف کند.

بنابراین بیشتر نگاه‌ها به سوی جبهه شیعیان است که این جبهه نیز دسته‌بندی شده است.

در این انتخابات بیشترین بخت را برای حیدر عبادی، نخست‌وزیر کنونی عراق قائلند، اما پیروزی او آن‌چنان مطمئن نیست. او به‌رغم آن‌که در دوران نخست‌وزیری خود پیروزی بر داعش را اعلام کرد اما با تنش‌هایی در کردستان نیز مواجه بود. همچنین دولت او بارها متهم به فساد مالی شد. شرایط سخت اقتصادی و اقدامات ریاضتی که پس از سقوط قیمت جهانی نفت توسط کابینه عبادی برای کمک به تأمین مالی مبارزه علیه داعش اعمال شد، کشور را با دشواری‌هایی روبه‌رو ساخت.

با این حالی بسیاری او را به‌عنوان نجات‌دهنده کشور از دست داعش می‌دانند. عبادی در ائتلاف «النصر» قرار دارد که کاندیداهای آن در استان‌های اقلیم کردستان نیز حضور دارند. حتی اگر ائتلاف عبادی بیشترین کرسی‌های پارلمان را به‌دست آورد، او باید روند دشوار تشکیل یک دولت ائتلافی را پیش ببرد.

دو گروه اصلی رقیب او در جبهه شیعیان، ائتلاف «دولت قانون» به‌رهبری نوری مالکی، نخست‌وزیر سابق عراق و ائتلاف «الفتح» به‌رهبری هادی عامری، وزیر سابق راه و ترابری عراق و فرمانده سپاه بدر، متشکل از گروه‌های حشد شعبی و مجلس اعلای اسلامی هستند. عامری که زبان فارسی را خوب می‌داند و در دوران جنگ ایران و عراق در تبعید در ایران به سر می‌برد، روابط تنگاتنگی با سپاه قدس و فرمانده آن، قاسم سلیمانی دارد.

چهره عامری مانند عبادی، در پیروزی بر داعش برجسته شده است، هرچند که عامری به‌عنوان یک فرمانده خط مقدم نبرد با داعش توجه بیشتر شیعیان را به خود جلب کرده است. اما مالکی به‌دلیل از دست دادن یک‌سوم خاک کشورش در برابر داعش پس از هشت سال نخست‌وزیری‌اش، چنین تصویری از خود به‌جا نگذاشته و اکنون می‌خواهد به قدرت سیاسی بازگردد.

مالکی که بار دیگر می‌خواهد به‌عنوان قهرمان شیعیان عراق ظاهر شود پیشنهاد حذف مدل غیررسمی تقسیم قدرت میان سه گروه اصلی کشور را دارد. مالکی نیز همچون عامری از پشتیبانی ایران برخوردار است.

قانون اساسی عراق برای تشکیل دولت جدید پس از انتخابات پارلمانی، ۹۰ روز مهلت تعیین کرده است. هر گروهی که در انتخابات شنبه پیروز شود باید پس از چهار سال نبرد با گروه «دولت اسلامی» (داعش) بازسازی عراق را در دست بگیرد.

انتخابات پارلمانی عراق در حالی برگزار می‌شود که دولت این کشور در برابر تنش ایجادشده بین آمریکا و ایران بر سر خروج ایالات متحده از برجام قرار دارد. عراق هم با ایران، کشور همسایه‌اش روابط نزدیکی دارد و هم به آمریکا و کمک‌های نظامی‌اش نیاز دارد.

بیشتر بخوانید:

فرمانده سپاه بدر در مسیر پیروزی در انتخابات پارلمانی عراق