دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا ساعت ۱۴ سه‌شنبه ۱۸ اردیبهشت به وقت شرق آمریکا ( ۲۲ و ۳۰ دقیقه به وقت ایران) نظرش درباره برجام را اعلام می‌کند. نیویورک‌تایمز به نقل از یک دیپلمات اروپایی که نام او افشا نشده اما ظاهراً در مذاکرات هسته‌ای شرکت داشته پیش‌بینی کرده که ترامپ خروج آمریکا از برجام را اعلام کند.
در این صورت تحریم‌های اقتصادی در مراحل زیر علیه ایران اعمال می‌گردد:
- ۲۲ اردیبهشت: اجرای ماده ۱۲۴۵ «قانون اختیارات دفاع ملی» در سال ۲۰۱۲ که به موجب آن بانک‌‌های خارجی که با بانک مرکزی ایران معامله کنند تحریم می‌شوند.
- ۲۰ تیر: اجرای قانون آزادی و ضد اشاعه (هسته‌ای) ایران که حوزه‌های انرژی، کشتی و کشتی‌سازی و بیمه نفتکش‌های ایرانی را دربرمی‌گیرد.
- ۲۱ تیر: اجرای قانون تحریم‌های ایران” (آیسا) که به موجب آن هر شرکتی که بیش از ۲۰ میلیون دلار در صنعت نفت و گاز ایران سرمایه‌گذاری کند تحریم می‌شود.
چکیده‌ای از واکنش‌ها سه ساعت پیش از اعلام تصمیم ترامپ درباره برجام:
- سخنرانی روحانی بعد از سخنرانی ترامپ
یک منبع آگاه به خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی اطلاع داده که حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی بعد از سخنرانی ترامپ درباره برجام، در یک برنامه تلویزیونی، مواضع و واکنش جمهوری اسلامی ایران را بیان خواهد کرد. این برنامه به شکل زنده پخش می‌شود.
- نوسانات قیمت نفت و افزایش قیمت دلار
شبکه سی ان ان گزارش داده بود که رئیس جمهور آمریکا در سخنرانی سه‌شنبه ۸ مه/ ۱۸ اردیبهشت خروج آمریکا از برجام را اعلام نمی‌کند. به گزارش رویترز، بعد از انتشار این گزارش قیمت هر بشکه نفت در بازارهای جهانی ۴ درصد کاهش پیدا کرد. در اثر گزارش‌های ضد و نقیض و گمانه‌زنی‌ها درباره برجام بازار سهام هم دستخوش نوسانات بود. قیمت دلار هم ۴,۵ درصد افزایش یافته است.
- گفت‌وگوی تلفنی ترامپ با مرکل و می بعد از اعلام تصمیم درباره توافق
خبرگزاری رویترز گزارش داده که رئیس جمهور آمریکا بعد از اعلام تصمیم‌اش درباره برجام با آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان و ترزا می، نخست‌وزیر بریتانیا تلفنی گفت‌وگو می‌کند.
ترامپ ساعتی پیش از آغاز سخنرانی‌اش با امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه تلفنی صحبت کرده بود.
- محتوای گفت‌وگوی تلفنی ترامپ با مکرون درباره برجام به روایت نیویورک‌تایمز
یک مقام آمریکایی که در جریان جزئیات گفت‌وگوی تلفنی سه‌شنبه ۸ مه / ۱۸اردیبهشت ترامپ با مکرون بوده به نیویورک تایمز گفته است که ترامپ به مکرون اعلام کرده از برجام خارج می‌شود و علاوه بر بازگرداندن تحریم‌های هسته‌ای، تحریم‌های اقتصادی جدیدی نیز علیه تهران وضع می‌کند.
ساعتی بعد از انتشار این خبر در نیویورک‌تایمز، خبرگزاری رویترز گزارش داده که الیزه این خبر را تکذیب کرده است. امانوئل مکرون گفته است که در گفت‌وگوی تلفنی‌اش با ترامپ، رئیس جمهور آمریکا هیچ نشانه‌ای از آنچه که قصد دارد درباره برجام اعلام کند، بروز نداده.
- اتحادیه اروپا همچنان خواهان حفظ برجام است
به گزارش بلومبرگ، مایا کوچی جانچیک، سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرده است که اتحادیه اروپا تلاش خواهد کرد با خروج آمریکا از برجام از منافع شرکت‌های اروپایی طرف قرارداد با ایران حفاظت کند.
ساعاتی پیش از اعلام تصمیم دونالد ترامپ، اتحادیه اروپا با انتشار بیانیه‌ای یک بار دیگر حمایت خود از توافق هسته‌ای با ایران را اعلام کرد. نمایندگان اتحادیه اروپا در بروکسل با عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران و مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای دیدار کرده بودند.
به گزارش خبرگزاری ایرنا عباس عراقچی در بروکسل گفته است:
«ایران به دقت مواضع طرف‌های آمریکایی و اروپایی را تحت نظر داشته و تنها بر اساس مصالح کشور و منطبق با حقوق حقه مردم ایران تصمیم مقتضی را در واکنش به اقدامات آمریکا اتخاذ خواهد کرد.»
- اعلام آمادگی روسیه برای الحاق مکمل‌هایی به برجام
الجزیره سه ساعت قبل از اعلام نظر رئیس جمهور آمریکا درباره برجام از آمادگی روسیه برای الحاق مکمل‌هایی به توافق هسته‌ای با ایران خبر داده. دونالد ترامپ به تروئیکای اروپایی سه ماه وقت داده بود که بر سر افزودن مکمل‌هایی برای کاهش نفوذ منطقه‌ای ایران، نظارت بر برنامه موشکی سپاه و تجدید نظر در بند غروب برجام (غنی‌سازی اورانیوم از ۲۰۲۵) به بعد به توافق برسند.
دیمیتری پسکوف سخنگوی کاخ ریاست‌جمهوری روسیه صبح امروز اعلام کرده بود مواضع «ولادیمیر پوتین با مواضع شرکای اروپایی به لحاظ راهبردی مشابه است و همگی مخالف از بین رفتن برجام هستند»
پسکوف در ادامه این سخنان گفته است، هرگونه تغییر در متن توافق هسته‌ای ایران به ناچار عواقبی فاجعه‌بار خواهد داشت و مسکو حفظ برجام را تنها گزینه واقعی برای حفظ وضعیت موجود می‌داند.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه پنجشنبه ۲۰ اردیبهشت به تهران سفر می‌کند. ریابکوف در این سفر با عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر خارجه که ریاست ستاد برجام در این وزارتخانه را نیز بر عهده دارد، گفت‌وگو خواهد کرد.
- محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران:
«اگر امروز آقای ترامپ این اشتباه را مرتکب شود و این دستاوردی که هم دستاورد ایران و هم دستاورد آنها بوده است را زیر پا بگذارد، هیچگاه نخواهد توانست حتی به چنین قراردادی (برجام) برسد. این یک واقعیت است. چون‌که از نظر آنها، ایران در یک شرایط بسیار بد وارد مذاکرات شد.»
- علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی:
«اگر آمریکا مقابله با ایران را کلید بزند منفعل نخواهیم بود. به نظر می‌رسد ترامپ و دولت آمریکا، در رابطه با برجام سه راهبرد موازی را دنبال می‌کنند. راهبرد حداقلی، فرسایش منافع و بی‌خاصیت کردن برجام برای ایران است. راهبرد دوم، گرفتن امتیازات بیشتر از جمهوری اسلامی ایران از مسیر برجام و راهبرد سوم، تخریب برجام است. اشتباه بزرگ‌تر اروپایی‌ها، همراهی نسبی با راهبرد دوم ترامپ است. این احتمال وجود دارد که ترامپ، دل به این همراهی ببندد و در نطق اعلام نظرش، ظاهراً از راهبرد سوم فاصله بگیرد. اما مسلم است و آنها کم و بیش درک کرده‌اند، که جمهوری اسلامی ایران با قاطعیت تمام در مقابل این راهبرد ایستادگی کرده و دست رد به هر گونه زیاده‌طلبی و امتیاز خواهی جدید از قبل برجام، خواهد زد. این راهبرد قطعاً شکست خواهد خورد و شکست بزرگ‌تر در این مسیر برای اروپایی‌ها خواهد بود.»
- حسین سلامی، جانشین فرمانده کل سپاه ایران:
«آمریکا هیچ برنامه و استراتژی برای جنگ ندارد، اما ایران در دل تحولات منطقه به خوبی می‌تواند منافع خود را تامین کند. امروز ایران دست برتر را در معادلات دارد و دشمنان ما از جمله آمریکا، رژیم صهیونیستی و رژیم‌های دست نشانده آنها در منطقه بدانند که ملت ایران خود را برای خطرناکترین سناریوهای تهدید آماده کرده است.»
- روحانی: ممکن است دو تا سه ماه مشکل داشته باشیم
حسن روحانی صبح سه‌شنبه ۱۸ اردیبهشت پس از بازدید از بیست و سومین نمایشگاه بین المللی نفت، گاز و پالایش و پتروشیمی گفت:
«اساس کار دولت از روز اول تعامل درست، صحیح و سازنده و برنامه ریزی برد – برد بوده است، البته ممکن است شرایط استثنایی در هر زمانی بوجود آید و آدم خاصی در کشوری حاکم شود و شرایطی را بوجود آورد ولی ما از آن عبور خواهیم کرد و ممکن است دو تا سه ماه مشکلاتی داشته باشیم ولی از آن عبور می کنیم.»
- نماینده جمهوری‌خواه کنگره: در برجام بمانیم، اما فشار را بر تهران زیاد کنیم
ساعاتی پیش از اعلام تصمیم ترامپ درباره برجام، اد رویس رئیس کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان ایالات متحده ضمن تاکید بر لزوم افزایش فشارها بر تهران، خواستار ماندن واشنگتن در توافق هسته‌ای با ایران شد:
«آمریکا باید به تلاش برای اصلاح ایرادهای توافق ادامه دهد، اما نباید از آن خارج شود، خارج شدن از برجام تمام تلاش‌های قبل را به عقب برمی‌گرداند.»
همزمان، ۱۲سناتور ارشد دموکرات در نامه‌ای به دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا هشدار داده‌اند که خروج یک‌جانبه از توافق هسته‌ای با ایران یک اشتباه بزرگ «استراتژیک» است.
این خبر تکمیل می‌شود
بیشتر بخوانید:
سرور گرامی حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب
شب گذشته اتفاقی رخ داد که مستقیماً به سرنوشت ما مرتبط می باشد و آن این بود که آقای دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا تصمیمش را برملا کرد و نشان داد که قصد تغییر نظام جمهوری اسلامی را دارد و به عقیده ی من موفق می شود زیرا به تجربه دریافته ایم که پس از جنگ جهانی ی دوم کشور آمریکا ابرقدرت مسلط بر جهان بوده و هر نظامی را که اراده کرده به راحتی تغییر داده است
اما نکته ی مهم شیوه ی تغییر است که بستگی به رهبران آن نظامها دارد، اکثر نظامها با همکاری ی رهبران آنها با مسالمت و جشن و شادی تغییر کرده اند مانند اغلب کشورهای بلوک شرق پس از فروپاشی ی اتحاد جماهیر شوروی و تعدادی هم که رهبرانشان همکاری نکرده اند با خشونت و خونریزی سرنگون شده اند مانند نیکلای چائوشسکو رهبر رومانی، صدام حسین رهبر عراق و معمر قذافی رهبر لیبی
به نظر من، بهترین گزینه این است که این چهار شرطی را که آقای ترامپ معیین کرده با افتخار بپذیرید، با شهامت ثابت کنید که مخالف خونریزی هستید، به سرنوشت کشور و ملت علاقمندید و نامی جاودان از خودتان در تاریخ باقی گذارید:
1- برگرداندن نیروهای نظامی از کشورهای دیگر
2- قطع کمک به دولتها و مخالفین کشورهای دیگر
3- توقف تولید موشکهای بالستیک
4- به رسمیت شناختن حق آزادی بیان مخالفین جمهوری اسلامی
سرور گرامی
شما چه به این پیشنهاد عمل کنید چه نکنید مطمئن باشید که این نامه در تاریخ جاودان خواهد ماند و وجدانم آسوده است زیرا با نوشتن آن دینی را که نسبت به وطنم دارم و وظیفه ای را که به نسل آینده احساس می کنم ادا کرده ام
با تشکر از توجه شما
محمدرضا کیانفر 19 اردیبهشت 1397
.
محمدرضا کیانفر / 10 May 2018