حسن روحانی خروج از برجام را به ضرر ایران ندانست و گفت افکار عمومی جهان در این‌باره با ایران است و این آمریکایی‌ها هستند که در این مسئله دچار «خسران جدی» خواهند شد. او تأکید کرد که هدف اصلی آمریکا کاهش قدرت و نفوذ جمهوری اسلامی در خاورمیانه است.

حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، در میان چند تن از وزرا و سخنگوی دولت در جلسه شورای اداری، توسعه و برگزیدگان استان خراسن رضوی ـ دوشنبه ۱۷ اردیبهشت
حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، در میان چند تن از وزرا و سخنگوی دولت در جلسه شورای اداری، توسعه و برگزیدگان استان خراسن رضوی ـ دوشنبه ۱۷ اردیبهشت

حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی، در دومین روز سفر خود به استان خراسان رضوی، دوشنبه ۱۷ اردیبهشت در جلسه شورای اداری، توسعه و برگزیدگان این استان از جمله به مسائل مربوط به توافق هسته‌ای یا «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) و احتمال خروج آمریکا از آن پرداخت و گفت: «امروز تنها آمریکایی‌ها به دنبال برهم زدن برجام هستند و دیگر کشورها به ایران اعتماد داشته و اصرار به ادامه برجام دارند. (…) آمریکایی‌ها از ابتدا به دنبال این هستند که قدرت ایران کاهش پیدا کند و امروز هم چه در برجام بمانند و چه از برجام خارج شوند، به دنبال دستیابی به این خواسته هستند.»

دونالد ترامپ، رئیس‌ جمهوری آمریکا به سه قدرت اروپایی – بریتانیا، فرانسه و آلمان – تا ۱۲ مه / ۲۲ اردیبهشت فرصت داده که «نواقص وحشتناک» توافق هسته‌ای با ایران را برطرف کنند. چنان‌چه مکمل‌هایی درباره تحدید نفوذ ایران در خاورمیانه و نظارت بر برنامه موشکی سپاه به برجام اضافه نشود یا چنان‌که رئیس‌جمهور فرانسه پیشنهاد داده و آلمان هم تلویحاً از آن پیشنهاد حمایت کرده، مذاکرات تازه‌ای درباره این موارد و همچنین محدودیت دائمی غنی‌سازی اورنیوم در ایران از سال ۲۰۲۵ به بعد (بند غروب) انجام نشود، رئیس‌ جمهوری آمریکا با خروج از برجام، تحریم‌های نفتی علیه ایران را مجدداً برقرار خواهد کرد.

حسن روحانی افزود: «اگر هدف آمریکا این است که کشور ما استقلال و نفوذ در منطقه نداشته و تابع آن‌ها باشد و از قدرت خود دست بکشد مردم ما همانند ۴۰ سال گذشته در برابر آن‌ها ایستادگی می‌کند اما اگر هدف آن‌ها این است که ایران به سلاح هسته‌ای دست پیدا نکند، باید بدانند که ایران براساس دین و احکام اسلام و فتوای بزرگان خود، هرگز آن را دنبال نمی‌کند.»

ایران همواره فتوای دینی مبنی بر منع استفاده از سلاح هسته‌ای را در برابر فشار افکار عمومی درباره برنامه هسته‌ای خود مطرح کرده اما اسناد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشان می‌دهند که جمهوری اسلامی دست‌کم تا سال ۲۰۱۰ پروژه‌ها و آزمایش‌های گوناگونی برای ساخت کلاهک انفجاری هسته‌ای دنبال کرده اما پس از آن با تحریم‌های جهانی علیه ایران و نظارت‌های آژانس برنامه خود را متوقف کرده است.

روحانی با اشاره به این موضوع گفت: «اگر نسبت به دستیابی ایران به بمب هسته‌ای نگران هستید ما این نگرانی را به‌طور کامل در برجام رفع کرده‌ایم و برجام اطمینان کامل می‌دهد که ایران در پی سلاح هسته‌ای نیست.»

اتحادیه اروپا، آلمان، بریتانیا، فرانسه، چین و روسیه، طرف‌های دیگر توافق هسته‌ای با ایران، خواستار حفظ این توافق هستند، با این حال بریتانیا، فرانسه و آلمان معتقدند که برای کاهش نفوذ ایران در منطقه و نظارت بر برنامه موشکی آن باید گفت‌وگوهای تازه‌ای را خارج از برجام باید با ایران آغاز کرد.

رئیس جمهوری ایران درباره شرایط کنونی برجام گفت: «اگر امروز آمریکا گامی بردارد، این تنها اقدام آمریکا به‌شمار می‌رود و حرکتی نیست که شورای امنیت بخواهد مانند گذشته پشتیبان آن باشد.»

او از مردم ایران خواست که نگران تصمیم آمریکا در مورد برجام نباشند: «مردم باید مطمئن باشند که ما تصمیمات لازم را برای صورت‌های مختلف برخورد آمریکا در نظر داریم و آمریکایی‌ها در این مسئله دچار خسران جدی و ضرر خواهند شد.»

به‌گفته او جمهوری اسلامی می‌تواند «به خوبی از این معضل کوتاه‌مدت» عبور کند. او گفت: «این مسئله و معضل هرگز نمی‌تواند بلندمدت باشد و اگر آمریکا خطایی کند، بعدها پشیمان شده و متوجه می‌شود که اشتباهی استراتژیک انجام داده است.»

روحانی بار دیگر تأکید کرد که اگر طرف‌های غیرآمریکایی برجام را حفظ نکنند و آن‌چه مورد نظر ایران در برجام است، تأمین نشود «راه و برنامه خود را خواهیم داشت».

در دو روز اخیر تلاش‌های تازه‌ای برای حفظ برجام انجام شده است. از یک سو مک ثورنبری، رئیس کمیته نیرو‌های مسلح مجلس نمایندگان آمریکا گفته است که ترامپ نباید از برجام خارج شود و چنین کاری یک اشتباه است، و از سوی دیگر دیوید جانسون، وزیر امور خارجه بریتانیا و فرانک والتر اشتاین‌مایر، رئیس جمهوری آلمان بر حفظ برجام تأکید کرده‌اند. با این حال جانسون از رفتارهای ایران در خاورمیانه انتقاد کرد و خواهان مقابله با این رفتارها شد.

در کنار ترامپ دولت‌های اسرائیل و عربستان سعودی قرار دارند که آن‌ها نیز توافق هسته‌ای را ناکافی می‌دانند و خواهان فشارهای بیشتر بر ایران هستند.

حسن روحانی روز گذشته (یکشنبه) نیز در سخنانی در استان خراسان رضوی گفته بود که در مورد احتمال خروج آمریکا از برجام دستورهای لازم به سازمان انرژی اتمی داده و «ایران در باره قدرت دفاعی خود با کسی مذاکره نخواهد کرد و هر مقدار که موشک و سلاح لازم باشد، می‌سازد و انبار می‌کند.»

بیشتر بخوانید: