مک ثورنبری، رئیس کمیته نیروهای مسلح مجلس نمایندگان آمریکا در مصاحبهای گفته است که ترامپ نباید از برجام خارج شود. او که از مخالفان برجام در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما بود اکنون میگوید چنین کاری یک اشتباه است. بریتانیا و آلمان ضمن انتقاد به کاستیهای برجام از حفظ آن حمایت کردهاند.
مک ثورنبری، از اعضای پرنفوذ حزب جمهوریخواه در موضوع امنیت ملی آمریکا، یکشنبه ۶ مه / ۱۶ اردیبهشت در گفتوگو با شبکه فاکسنیوز ضمن اعلام اینکه در سال ۲۰۱۵، زمانی که دولت باراک اوباما، رئیس جمهوری پیشین آمریکا توافق هستهای با ایران را امضا کرد با آن مخالف بوده، گفت اکنون خروج از این توافق اهرم واشنگتن علیه تهران را تخریب خواهد کرد.
ثورنبری گفت: «من فکر میکردم که این توافق، توافق بدی بود. اما سوال اصلی این است که اگر آمریکا از آن خارج شود در ادامه چه رخ خواهد داد؟ آیا ایران بازرسان بینالمللی را اخراج میکند و موجب میشود که ما نظارتهایی که داریم را از دست بدهیم؟»
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا به سه قدرت اروپایی – بریتانیا، فرانسه و آلمان – تا ۱۲ مه / ۲۲ اردیبهشت فرصت داده که «نواقص وحشتناک» توافق هستهای با ایران را برطرف کنند. چنانچه مکملهایی درباره تحدید نفوذ ایران در خاورمیانه و نظارت بر برنامه موشکی سپاه به برجام اضافه نشود یا چنانکه رئیسجمهور فرانسه پیشنهاد داده و آلمان هم تلویحاً از آن پیشنهاد حمایت کرده، مذاکرات تازهای درباره این موارد و همچنین محدودیت دائمی غنیسازی اورنیوم در ایران از سال ۲۰۲۵ به بعد (بند غروب) انجام نشود، رئیسجمهور آمریکا با خروج از برجام، تحریمهای نفتی علیه ایران را مجدداً برقرار خواهد کرد.
مک ثورنبری هشدار داد که خروج از برجام یک اشتباه خواهد بود و «من به ترامپ توصیه میکنم که این کار را انجام ندهد».
بهگفته او ترامپ باید با متحدان اروپایی خود همکاری کند تا شکافها در برجام را حل کنند. او گفت خروج از برجام بهدلیل جدایی آمریکا از متحدانش فشار را از ایران برخواهد داشت.
رئیس کمیته نیروهای مسلح مجلس نمایندگان آمریکا گفت: «اروپاییها تحریمهای جدیدی علیه ایران اعمال نخواهند کرد پس این [اقدام] ما و ایران را به کجا خواهد کشاند؟»
بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، صبح دوشنبه ۱۷ اردیبهشت در نشست خبری خود برجام را توافقی چندجانبه و بینالمللی دانست که بهگفته او خروج از آن «به سادگی امکانپذیر نیست».
قاسمی همچون دیگر مسئولان جمهوری اسلامی تکرار کرد که «آمریکا در صورت خروج از برجام باید تاوان سنگینی بپردازد».
سخنگوی وزارت خارجه ایران درباره فشار کنونی بر جمهوری اسلامی بهدلیل نقش آن در منطقه خاورمیانه و در کنار آن مذاکرات ایران با آلمان، فرانسه، ایتالیا و بریتانیا در مورد مسائل منطقه از جمله یمن در رُم گفت در این باره «توافق جدیدی صورت نگرفته و نخواهد گرفت».
قاسمی مذاکرات رُم در ادامه مذاکراتی در حاشیه اجلاس امنیتی مونیخ عنوان کرد و گفت: «در این مذاکرات در مورد مسائل یمن و مشکلاتی که مردم این کشور با آن روبهرو هستند و همچنین انجام کمکهای بشردوستانه به مردم این منطقه بحث و گفتوگو شد.»
در همین حال تلاشهای کشورهای اروپایی برای حفظ برجام نیز همچنان ادامه دارد. بوریس جانسون، وزیر خارجه بریتانیا که به واشنگتن سفر کرده روز گذشته (یکشنبه) ضمن تأکید بر حفظ توافق هستهای با ایران از فعالیتهای منطقهای ایران نیز انتقاد کرد و گفت: «بریتانیا، آمریکا و شرکای اروپایی یکصدا، خواهان مقابله با رفتارهایی از ایران هستند که از امنیت خاورمیانه کاسته است.» فعالیتهای سایبری، حمایت از حزبالله لبنان و برنامههای موشکی ایران و مسلح کردن شیعیان حوثی به این موشکها، از جمله رفتارهای ایران در خاورمیانه هستند که جانسون از آنها یاد کرد.
وزیر خارجه بریتانیا در یادداشتی در روزنامه نیویورکتایمز تأکید کرد که برجام ضعفهایی دارد اما این ضعفها را میتوان برطرف کرد. او نوشت: «من براین نظرم که حفظ محدودیتهای اعمالشده بر ایران در توافق هستهای میتواند بر رفتار پرخاشگرایانه ایران در منطقه نیز تأثیر بگذارد.»
بوریسون جانسون در سفر خود به آمریکا قرار است با دونالد ترامپ، مایک پنس، معاون او و جان بولتون مشاور امنیت ملی نیز گفتوگو کند.
در آلمان نیز فرانک والتر اشتاینمایر، رئیسجمهور آلمان، در یک گفتوگوی تلویزیونی با شبکه «آ.ار.د» آلمان گفت: «باید به این موضوع دقت کرد که اگر توافق هستهای با ایران لغو شود و خاورمیانه بهسوی مسلحشدن پیش برود، چه وقایعی ممکن است رخ دهد».
حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی روز گذشته (یکشنبه) در سبزوار گفت: «اگر آمریکا از برجام خارج شود، بهزودی پشیمان خواهد شد».
روحانی همچنین افزود: «هر تصمیمی که هفته آینده گرفته شود در زندگی ملت تغییری ایجاد نخواهد کرد و هر تصمیمی که ترامپ بگیرد، ایران در برابرش ایستادگی خواهد کرد».
پیش از این برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی گفته بودند که در صورت خروج امریکا از توافق هستهای، ایران غنیسازی اورانیوم را دوباره آغاز خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: