شورای نگهبان سرانجام تفسیر خود بر اصل ۱۱۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران درباره معنای رجل سیاسی و مدیر و مدبر بودن نامزد ریاست جمهوری را اعلام کرد. این شورا در تفسیریه خود، همچنان در خصوص موضوع مناقشه برانگیز جنسیت داوطلبان نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری سکوت اختیار کرده است. در نتیجه بنابر قواعد فقهی و رویه پیشین شورای نگهبان تنها مردان مصداق رجل سیاسی به شمار خواهند آمد.
این خبر را عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای در نشست خود با خبرنگاران اعلام کرد.
در بند سوم این تفسیریه که در جلسه ۲۰ دی ماه شورای نگهبان به تصویب رسیده، «مدیر، شخصی است برخوردار از شایستگی‌های ذاتی و اکتسابی» توصیف شده است. این شورا مشخص نکرده که چطور یک شخصیت میتواند به طور «ذاتی و اکتسابی» از چنین شایستگی برخوردار باشد.
شورای نگهبان فقدان سوابق سوءامنیتی از جمله عدم مشارکت در «فتنه» ۸۸ را هم از شرایط تأیید صلاحیت عنوان کرده است. اعتراضات مردمی به نتایج انتخابات آن سال در گفتار حکومتی جمهوری اسلامی «فتنه» خوانده می‌شود.
بنابر این مصوبه، شورای نگهبان مختار است مجزا از نهادهای امنیتی و قضایی، خود نیز به صورت مستقل درباره داوطلبان نامزدی در انتخابات ریاست‌جمهوری تحقیق کند.
یک سال نیم پیش با دستور علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، شورای نگهبان موظف شده بود شرایط و تعاریف چهار مورد «رجل سیاسی، مذهبی و مدیر و مدبر» را برای کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری تعیین کند.
در یکسال گذشته و به ویژه با نزدیک شدن به دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در سال ۹۶، مجدداً بحث بر سر معنا رجل سیاسی و مدیر و مدبر بود بالا گرفت.
بنابر اصل ۱۱۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: «رئیس جمهور باید از میان رجال مذهبی و سیاسی که واجد این شرایط باشند انتخاب گردد: ایرانیالاصل، تابع ایران، مدیر و مدبر، دارای حسن سابقه و امانت و تقوی، مؤمن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور.»
اکنون شورای نگهبان رجل مذهبی رجلی است که «آگاهی لازم به دین اسلام و مذهب تشیع داشته و تدین و تقیدشان به انجام شعائر و مناسک دینی در زندگی فردی و اجتماعی از برجستگی ویژه‌ای برخوردار باشد به گونه‌ای که در میان مردم به این خصوصیت شناخته و مشهور باشد».
علاوه بر این، رجل سیاسی هم کسی است که «معیارهای اصیل انقلابی در عملکرد آنها» لحاظ شده باشد و «همواره مصالح نظام اسلامی» را رعایت کند.
این شورا ارائه برنامه از سوی نامزدان ریاست جمهوری، معرفی مشاوران، عدم محکومیت قطعی کیفری و سن متناسب با پذیرش مسئولیت را نیز از دیگر شرایط کاندیدای ریاست جمهوری ذکر کرده است.
با این حال، عباسعلی کدخدایی گفته «برخی جزئیات از جمله سن دقیق داوطلبان ریاست جمهوری باید در قانون مصوب مجلس تعیین شود».
کدخدایی درحالی اعلام جزئیات این موضوع را به مجلس واگذاشته است که فروردین ماه امسال زمان علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی ضمن انتقاد از از نحوه تشخیص صلاحیت کاندیداهای ریاست جمهوری از سوی شورای نگهبان و خلأ قانونی در خصوص تفسیر اصل ۱۱۵ گفته بود شورای نگهبان قانون تصویب‌شده مجلس در مورد تشخیص صلاحیت کاندیداهای ریاست‌جمهوری را رد کرده. به گفته لاریجانی، استدلال شورای نگهبان این بود که این موضوع فقهی است و تشخیص آن بر عهده شورای نگهبان.
اوایل اسفندماه ماه امسال، محمدجواد کولیوند، رئیس کمیسیون شوراهای مجلس گفت به‌زودی نشست مشترک مجلس و شورای نگهبان برای نهایی‌کردن مصادیق رجل سیاسی و مذهبی برگزار خواهد شد. به گفته این نماینده، قرار بود شورای نگهبان شاخص‌ها و معیارهای چهار مورد «رجل سیاسی، مذهبی و مدیر و مدبر» را تعیین کند و بعد شرایط عمومی به مجلس محول شود.
با وجود اعلام نظر شورای نگهبان درباره شرایط و تعاریف رجل سیاسی و مذهب، به نظر می‌رسد پاره‌ای از ابهامات، به ویژه بر سر نامزدی زنان در انتخابات ریاست جمهوری همچنان پابرجاست.
در آستانه انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۶، وزیر کشور ایران گفته بود که «رجل سیاسی» شامل خانمها نمی‌شود. آخرین بار شورای نگهبان نیز اعلام کرده بود که رویه قبلی شورای نگهبان در این زمینه همچنان برقرار است.
در جریان در مذاکرات مجلس خبرگان قانون اساسی در سال ۱۳۵۸ شرطی مقرر شده بود که «رئیس‌جمهور باید ایرانی الاصل، تابع ایران، دارای مذهب رسمی، مؤمن و پایبند به مبانی جمهوری اسلامی، مرد و دارای حسن سابقه و تقوا و… باشد.» در آن زمان بعضی گفتند ذکر کلمه «مرد» ضرورتی ندارد و بعضی نیز گفتند که ریاست جمهوری امر ولایی است پس کاندیدا باید حتماً مرد باشد. در رأی‌گیری نهایی اما مفهوم مرد بودن از لغت رجل رأی نیاورد و به رجل سیاسی تبدیل شد؛ به این معنا که رئیس‌جمهوری باید یک شخصیت سیاسی باشد. به این ترتیب کلمه «رجال» جایگزین مرد در قانون اساسی قرار گرفت. بر این اساس هنوز درباره امکان رئیس‌جمهوری شدن زنان نظر صریح حقوقی وجود ندارد.
در دوره‌های مختلف انتخابات ریاست جمهوری در ایران موضوع «رجل سیاسی» همواره مورد مناقشه قرار گرفته و با اینکه زنان از ثبت نام منع نشده‌اند، اما هیچ کدام نتوانسته‌اند از سد شورای نگهبان بگذرند چون مفهوم کلمه «رجال» به معنی «مردان» تفسیر شده است.
در همین زمینه
با سلام از دیروز در اصفهان و تهران که من خبر دارم این پرسش مطرح شده: ای مسلمانان ای کسانیکه هیچ تند بادی شما را بیدار نمی کند از شما پرسشی دارم و آن این است: برای کدام کیفیت این دین هنوز مسلمانید؟؟؟ پسر دایی من که از بسیجیان سابق است برای من این پیام را فرستاده که در فضای مجازی می گردد:
من به همه سلام میکنم و از هممیهنان عزیزی که هنوز مسلمان مانده اند این پرسش هستی شناسانه و فلسفی و حیاتی را مطرح می کنم و آن این است: ای هممیهن مسلمان مانده به من بگویید برای کدام کیفیت، کدام ارزش، کدام مزیت و کدام آینده در این دین مانده اید؟؟؟ باور کنید این پرسش بسیار صادقانه است. شما کدام روحانی و مداح و آیت الله و آخوندی را می شناسید که مفت خور و مفت زی و مفت سکنا و مفت پوش و مفت گا نباشد. برایم بگویید ماجرای عایشه و پیامبر، علی و یهودیان بنی قریضه امام زمان و چاه جمکران و چاه سامراء، امام حسین و علی اصغر سرباز شش ماهه اش و قاسم سرباز یازده ساله اش و ماجرای الگو بودن فاطمه که در ۱۸ سالگی می میرد و چهار شکم زاییده و اگر هر شکم را یک سال هم در نظر بگیریم آیا او فرصت داشته سیزده سال خورشیدی در جامعه بیاموزد و الگو شود و روز زن بنام او باشد؟! او الگوی چه چیزی ست؟ من همه ی این پرسش ها را بسیار صادقانه مطرح میکنم. بگوییدم برای کدام ارزش این دین هنوز مسلمانید شاید با پاسخ شما من دوباره مسلمان شوم و بسیجی و پاسدار چنانکه ۳۳ سال مسلمان بودم و ۱۳ سال بسیجی و پاسدار در جنوب شهر تهران و کرج. من از خوانندگانی که پاسخی دارند خواهش می کنم تا پاسخشان را در فضای مجازی بکذارند. در غیر این صورت لطف کنند و این پرسش را در فضای مجازی مطرح کنند. می توانید حتا کپی کنید: ای مسلمانان برای کدام کیفیت این دین مسلمان مانده اید؟
پرسشی از مسلمان مانده ها / 17 March 2018
اگر این به اصلاح آقایون نتراشیده و نخراشیده چماقدار که سر کارن رجال هستند
من یکی که رجاله (مونث ) نمی خوام خانمها هم بنظر من باید خوشحال باشن رجاله ندارن.
روزبه / 18 March 2018
برای آقای صداق زیباکلام 18 ماه حبس بریدن به جرم تبلیغ علیه نظام !
اینکه در جای دیگری در جهان اساس چنی جرمی هست؟ بماند !
اما ما بارها واژه سوپاپ اطمنان شنبده و خوانده ایم و آقای زیباکلام هم دائم می گوید، منتقدان اپوزیسیون نظامش او را سوپاپ می گویند در حالی نظام دارد او را محاکمه و زندانی می کند!
می گوید ، این چه وضعی است، طرف ضمن انتقادهای مهم و بنیادی و الیته اغلب درست ، دارد مجازت می شود در حالی همیشه مردم را تشویق به شرکت در شوی انتخابات حکومتی و کرده طی 20 سال امید واهی اصلاح طلبی همدوش همقطارنش (مدعیان اصلاح طلبی !) تدوام بخشدیه و جوانان 20 سال پس اکنون به میانسالی رسیدند و مثل بنده جز اه و حسرت و ” احساس سوختگی نسلی ” چیزی برایمان نداشته است، از بیکاری و بی پولی تا تنهایی و بیماری !
حق حیات / 18 March 2018
البته قطعا من برای هیچ منتقد و روشنفکری چنی سرنوشتی مانند زندان و خطر جانی و کوچکترین رنجشی نمی خواهد، در واقع منتقدان روشنفکر خودشان به شدت از همقران انشان موجب رنجش می شوند و به کلمات و نقدهای سوزناک نواخته میوشند که گاه برخی شان دچار تالامات روحی شده و از جمله افسردگی می گیرند!
منتقد بودن در فضای مسموم رسانه ای و مجازی این دوران اصلا هم شغل راحتی نیست و فقط عشق و یا یک عرق ملی یا انسان دوستی می تواند سالها یکی را در این شغل نگه دارد بویژه افراد روشنفکر بی مزد و مواجب که وضع مالی خوب ندارند!
حق حیات / 18 March 2018
سوءتفاهمی است در مقوله تعریف از سوپاپ اطمینان.
از نظر این من ناچیز (ادم معمولی ) منظور سوپاپ اطیمنان، دقیقا مشابه نقشی از سوپاپ در وسایل حرارتی موجب خروج ایمن فشار می شود تا مظروف (این جا نظام و حکومت استبدادی) در امان بماند و نه ترکد و یا نه فروپاشد!
حالا این سوپاپ یا به میل خود این نقش بازی میکند و یا ناآگاه و یا حتی به اجبار!
اما چرا سوپاپ ها در برخی حکومت های استبدادی هستند و در برخی دیگر نیستند . مثلا گویا اصلا در کره شمالی کسی نقش سوپاپ بازی نمی کند ولی در ایران بسیار پر سوپاپ است !
این بر می گردد به ویژگی های هر کشور. مثلا ایران از نظر توع عقاید و اتنکی و مذهبی و فرهنگی و زبانی بسیار بالاست و هم اپوریسیون و شبه اپوزیسیون داخلی و خارج نشین رنگارنگ، این تنوع و شلوغی، موجب فشار عظیمی از مطالبات می شود، حال شما در نظر بگیرید حجم عظیم بحران سازی این نظام- که جزئی از ساز وکار معاش و هویت آن است و انگار ی بدون بحران سازی نمی تواند ممد حیات یابد!- همچنین حجم عظیم فساد مالی و دزدی های حکومتی و ذی نفوذان ، حجم عظیمی از نا کارامدی و بالار فتن هزینه نسبت به فواید حکومت برای مردمان ! خب این همه حجم های خطرناک و در حال انفجار بایست طوری خنثی شود، یکی راهایاش همین وجود سوپاپ ها هستند.
آقای زیباکلام بنظرم ادم بدی نیست و اتفاق نقدها روشنگری زیاید هم کرده، اما بایست بداند بهای این ازادی نسبی (به نوعی رانت منتقد بودن و شهیر شدن !) که به او دادند تا خواسته و ناخواسه نقش سوپاپ بازی کند و مقاطع حساس گرم کن انتخابات شود و ویترین پز دمکراسی کذایی ! ، گاهی رنجش هایی هم از سوی منتقدان تا عوامل حکومتی گریبانش می گیرد.
حق حیات / 18 March 2018