نشست خبری سه‌شنبه ۱۷ بهمن حسن روحانی، رئیس جمهور اسلامی که با حضور شمار زیادی از خبرنگاران در تهران برگزار شد تحت تأثیر دو موضوع قرار داشت: قیمت ارز و علت تظاهرات اعتراضی در دی ۹۶. حسن روحانی می‌گوید عدم تعادل نرخ ارز به دلایل اقتصادی نیست و اعتراضات مردم هم صرفاً به دلایل اقتصادی نبوده، بلکه نارضایتی سیاسی و بحران‌های اجتماعی نیز در شکل‌گیری اعتراضات نقش داشته‌اند. روحانی وعده ایجاد اشتغال را تصحیح کرد.

۱۷ بهمن ۹۶: نشست خبری حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی

نرخ ارز

قیمت یورو از نیمه دی تا نیمه بهمن سال جاری در طی فقط یک ماه ۹۰۰ تومان افزایش یافته و از مرز ۶۰۰۰ تومان عبور کرده و قیمت دلار هم در همین بازه زمانی به ۴۸۰۰ تومان رسیده است. حسن روحانی در نشست خبری سه‌شنبه ۱۷ بهمن خود درباره نوسانات قیمت ارز گفت:

«نرخ ارز را متعادل نمی‌بینیم. اگر نرخ ارز بالاتر از هفته‌های پیش است حتماً نمی‌تواند دلایل تجاری و اقتصادی داشته باشد. زیرا ما در تأمین ارز و همچنین مخارج ارزی ترازمان مثبت است. این موضوع که برخی‌ها می‌گویند خود دولت ارز را گران کرده در صورتی صحیح است که دولت کسری بودجه داشته باشد. ما امسال کسری بودجه نداریم.»

دولت حسن روحانی نرخ سپرده‌های بانکی را کاهش داده است. برخی از کارشناسان مالی اعتقاد دارند که سپرده‌گذاران به بازار ارز روی آورده‌اند و سرمایه‌گذاری آنان در این بازار سبب گرانی یورو و دلار شده است. مسعود کرباسیان، وزیر اقتصاد ساعتی پیش از برگزاری نشست خبری روحانی، به «سوداگران» هشدار داد که زیان خواهند کرد. ولى‌الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی ایران هم در سخنانی بیش و کم مشابه، سه‌شنبه ١٧ بهمن برخی جریان‌های سیاسی را متهم کرده که با تشویق به سوداگری در بازار ارز، در پی دامن زدن به بحران ارزند.

رئیس جمهور اسلامی هم‌صدا با وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی ایران گفت:

 «افزایش نرخ ارز دلیل روانی و تبلیغاتی دارد. تصمیماتی برای کنترل نوسانات ارز گرفته شده که بخشی از آن را رئیس بانک مرکزی اعلام می‌کند.»

روحانی به مردم توصیه کرد که به جای سرمایه‌گذاری در بازار ارز، در پی راه‌های جایگزین باشند.

اعتراضات دی ۹۶

بخش دیگری از سخنان حسن روحانی در نشست خبری ۱۷ بهمن به اعتراضات دی ۹۶ اختصاص داشت. روحانی گفت برخلاف آنچه که مخالفان دولت او می‌‌پندارند مردم فقط به مسائل معیشتی معترض نیستند:

«اعتراض مردم فقط به مسائل اقتصادی نبوده، مسائل سیاسی، اجتماعی و سیاست خارجی هم مورد اعتراض مردم بوده است. گوش ما باید برای شنیدن حرف مردم باز باشد و ببینیم که مردم چه می‌خواهند.»

وزارت کشور در گزارشی که درباره علل اعتراضات سراسری دی ۹۶ به رئیس جمهوری اسلامی ارائه داده، اعلام کرده که اعتماد عمومی [به نظام] در ایران کاهش یافته، سازمان‌ها و نهادهای جمهوری اسلامی کارآمدی خود را از دست داده‌اند و علاوه بر این رقابت‌های سیاسی و وعده‌های انتخاباتی بدون توجه به امکانات کشور، انتظاراتی را در مردم به وجود آورده که نمی‌توان آن را برآورده کرد و در اثر «انباشت» این انتظارات، مردم ناراضی شده‌اند. بر اساس برآورد وزارت کشور شعارهای مطرح شده در اعتراضات ۳۰ درصد اقتصادی و ۷۰ درصد سیاسی بوده است.

روحانی برای بیان این معنا به رشد اقتصادی ایران که متکی به درآمد نفتی‌ست اشاره کرد و از رکود تولید داخلی و ورشکستگی کارخانه‌ها و بیکاری گسترده کارگران غافل ماند:

«رشد اقتصادی ما در سال ۹۱، منهای ۶.۸ درصد بوده و سال گذشته رشد اقتصادی ما دو رقمی شده است که البته معنایش این نیست که همه مشکلات مردم حل شده است.»

 رئیس جمهور اسلامی وعده داد که دولت او به بخش اشتغال توجه می‌کند با این هدف که با «فقر مطلق» مبارزه کند.

مرکز آمار ایران نرخ بیکاری رسمی را نزدیک به ۱۲ درصد اعلام کرده اما کارشناسان مسائل اقتصادی و اجتماعی نرخ بیکاری واقعی را حداقل دو برابر نرخ بیکاری اعلام شده می‌دانند. بر اساس گزارش‌ نهادهای دولتی حداقل یک چهارم خانوارها در ایران فاقد یک فرد شاغل هستند. دولت حسن روحانی پیش‌بینی کرده است که در سال آینده بیش از یک میلیون فرصت شغلی ایجاد کند. محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه اما پنجشنبه ۱۲ بهمن از ایجاد ۸۷۰ هزار فرصت شغلی در سال بعد خبر داد.

روحانی درباره این وعده‌های متناقض گفت:

«پیش‌بینی ما برای افزایش اشتغال بر مبنای تبصره ۱۸ بود که در کمیسیون تلفیق تغییراتی کرده است. قرار بود مقداری را دولت، مقداری را صندوق توسعه و مقداری را بانک‌ها تامین کنند و در اشتغال خرج کنند اما تا اینجا مطابق با پیشنهاد دولت این تبصره پیش نرفته است.»

روحانی که آشکارا از ایجاد توقع در مردم پرهیز داشت، گفت در پایان سال باید موفقیت دولت در ایجاد اشتغال را سنجید. در بهترین حالت ۷۰۰ هزار شغل در چشم‌انداز که بخشی از آن در گرو موفقیت دولت در اشتغال‌زایی با تکیه بر شبکه‌های اجتماعی به رغم مخالفت مخالفانش ا‌ست.

کلید روابط ایران و آمریکا

رئیس جمهوری اسلامی گفت‌وگوهای آتی با ایالات متحده آمریکا را رد نکرد. او گفت «کلید روابط آینده ایران و آمریکا» در دست واشنگتن است. روحانی احتمال افزودن مکمل‌هایی به برجام برای محدود کردن برنامه موشکی ایران را رد کرد و گفت:

«به برجام نه خطی اضافه می‌شود و نه خطی کم می‌شود. مسائل دیگر هم ربطی به این مذاکرات ندارد.»

او رابطه ایران با اتحادیه اروپا را «بهتر از همیشه» توصیف کرد.

بیشتر بخوانید: