کنگره «گفتوگوی ملی سوریه» بدون حضور گروههای اصلی مخالفان حکومت بشار اسد، در سوچی نه در دو روز که در یک روز برگزار شد. روسیه و همپیمانانش برگزاری این کنگره را موفقیتآمیز میدانند اما دو گروه از مخالفان در فرودگاه سوچی و در محل کنگره دست به اعتراض زدند و کنگره را مختل کردند.
بهگزارش رویترز، کنگره «گفتوگوی ملی سوریه» در سوچی روسیه روز سهشنبه ۳۰ ژانویه / ۱۰ بهمن با تنشهایی همراه شد.
در زمان گشایش کنگره، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در حالی که پیام ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری این کشور را میخواند با فریادهای مخالفان رژیم سوریه مواجه شد و سخنان خود را قطع کرد. آنها روسیه را به «کشتار غیرنظامیان» متهم میکردند. این صحنه از تلویزیون روسیه بهطور مستقیم پخش شد.
در پیامی که سرگئی لاوروف در مراسم گشایش کنگره بهنقل از پوتین خواند از «ورق خوردن صفحه غمانگیزی از تاریخ سوریه» سخن میگفت که در این لحظه مخالفان حکومت سوریه در اعتراض به بمبارانهای نیروی هوایی روسیه برخاستند.
نمایندگان دیگر حاضر در نشست فوراً از وزیر خارجه روسیه حمایت کردند. سرگئی لاوروف از نمایندگان خواست تا بهوقت خود نظرهای خود را مطرح کنند.
هدف از برگزاری کنگره سوچی تشکیل کمیسیونی با توافق نمایندگان رژیم سوریه و مخالفان برای بحث و بررسی بر سر قانون اساسی جدید، پس از هفت سال جنگ در این کشور است.
اما این کنگره توسط کمیته مذاکرات اپوزیسیون سوریه و کردهای این کشور تحریم شد. آمریکا، بریتانیا و فرانسه نیز در کنگره سوچی شرکت نکردند. آنها این اقدام را در اعتراض به آنچه امتناع دولت سوریه از شرکت صادقانه در مذاکرات صلح میخوانند، انجام دادند.
کشورهای غربی از تلاشهای تحت هدایت سازمان ملل برای برقراری صلح در سوریه حمایت میکنند. نهمین دور این مذاکرات بهتازگی بدون موفقیت در وین به پایان رسید.
مدت زمان کنگره سوچی، که ابتدا قرار بود دو روز دوشنبه و سهشنبه، ۲۹ و ۳۰ ژانویه (۹ و ۱۰ بهمن) باشد، در نهایت به یک روز کاهش یافت. رویترز نوشته است که اکثر نمایندگانی که حضور داشتند از دمشق آمده بودند و با بشار اسد مخالفتی نداشتند.
«به ترکیه بازمیگردیم»
در همین حال یک گروه از مخالفان رژیم سوریه، از جمله مخالفان مسلح که از ترکیه به سوچی آمده بودند بههنگام ورود در فرودگاه دست به اعتراض زده و خواهان بازگشت به ترکیه شدند. آنها حاضر نشدند که فرودگاه را ترک کنند چون نمادهای دولت سوریه حذف نشده بود.
احمد بوری، از نمایندگان مخالفان که در مذاکرات آستانه، پایتخت قزاقستان نیز حضور داشت، گفت: «ما به ترکیه بازمیگردیم. هر اتفاقی هم بیفتد ما وارد سوچی نمیشویم. ما آنها (روسها) را از شرایط خود برای شرکت در کنگره مطلع کردیم. آنها باید تمام نشانها و پرچمهای نمایندگی دولت سوریه را حذف میکردند.»
محمد عدنان، روزنامهنگاری که از اعضای اپوزیسیون مستقر در ترکیه است، اعلام کرد که حدود ۷۰ نفر در فرودگاه و منتظر بازگشت به آنکارا هستند.
آرتیوم کوژینه، یکی از مسئولان وزارت امور خارجه روسیه، از «مشکلات با یک گروه مخالف مسلح (سوریه) از ترکیه، که شرایط جدیدی را برای مشارکت [در کنگره] تعیین کرده بود» سخن گفت.
این مقام مسئول گفت سرگئی لاوروف دو بار تلفنی با مولود چاووشاوغلو، وزیر خارجه ترکیه گفتوگو کرد و او اطمینان داد که همه چیز روبهراه است.
الجزیره درباره کنگره «گفتوگوی ملی سوریه» نوشته است: «اعتقاد مخالفان همواره بر این بوده است که کنگره سوچی، و احتمالاً این کمیسیون (کمیسیون بحث بر سر قانون اساسی)، اساساً منافع مسکو و دمشق را نمایندگی میکند. آنها در آخرین ساعات و روزهای گذشته همراه با ترکیه اعلام کردند که ممکن است با پیشنهادهای کمیسیون موافق باشند اما تنها تا زمانی که محدود و متمرکز بر حفظ رهبری مذاکرات ژنو باشند.»
خبرگزاری تاس روسیه روز سهشنبه بهنقل از کمیته برگزارکننده این کنگره نوشت که یک هزار و ۵۱۱ نماینده از یک هزار و ۶۰۰ نمایندهی دعوتشده، از سوریه، ژنو، قاهره، مسکو و آنکارا خود را به سوچی رساندهاند.
بنا به گفته کمیته برگزارکننده کنگره، ۱۰۷ نفر نمایندگی اپوزیسیون داخل سوریه را برعهده دارند. اکثریت نمایندگان شرکتکننده نیز عرب هستند. با این حال کردها، یزیدیها، آشوریها، ارمنیها، داغستانیها، تركمنها، دُروزها و… نیز در آن حضور دارند.
این کنگره در حالی برگزار میشود که در شمال سوریه ارتش ترکیه از ۱۰ روز پیش به کردها در عفرین حمله کرده و در ادلب نیز بمباران هواپیماهای جنگنده سوریه در دو روز اخیر ۲۹ کشته برجای گذاشته است.
بیشتر بخوانید: