سازمان عفو بین‌الملل با انتشار بیانیه‌ای از مقامات ایران خواسته است تا روند اجرای حکم اعدام نوجوانی را که در ۱۴ سالگی بازداشت و محکوم به مرگ شده، متوقف کنند. در این بیانیه که روز سه‌شنبه ۱۶ ژانویه/ ۲۶ دی ماه منتشر شده، درباره خطر اعدام ابوالفضل چزانی شراهی هشدار داده شده است.
این فرد که اکنون ۱۹ سال دارد، قرار است روز چهارشنبه (فردا) ۲۷ دی ماه در زندان قم اعدام شود. او متهم است که با وارد آوردن ضربات مهلک چاقو به یک مرد، در جریان یک نزاع و وقتی ۱۴ بیشتر نداشته، او را کشته است.
ابوالفضل چزانی شهریور ماه سال ۹۳ از سوی شعبه یک دادگاه کیفری استان قم به اعدام محکوم شد.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده، از آن زمان تا به حال، دست‌کم سه بار برای اجرای اعدام این نوجوان برنامه‌ریزی شده است که به انجام نرسیده است. این اتفاق که خود مصداق بارز شکنجه است، آخرین بار در سال ۹۵ افتاده و او برای اجرای حکم به سلول انفرادی منتقل شده، اما اعدامش در آخرین لحظات متوقف شده است.
عفو بین‌الملل در بیانیه خود از دلایل اجرا نشدن این حکم در آن مقطع ابراز بیاطلاعی کرده اما از قول مگدلنا مغربی، معاون شمال آفریقا و خاورمیانه عفو بین‌الملل تاکید شده است اجرایی شدن حکم اعدام این فرد، نقض فاحش تعهدات ایران به قوانین بین‌المللی حقوق بشر خواهد بود: «مقامات ایران به خوبی آگاهند که استفاده از مجازات مرگ علیه کسانی که زیر سن ۱۸ سالگی مرتکب جرم می‌شوند، نقض فاحش تعهدات ایران به قوانین بین‌المللی حقوق بشر از جمله کنوانسیون حقوق کودک است.»
این مقام عفو بین‌الملل همچنین گفته است: «مقامات ایران به جای نمایش چنین بی اعتنایی بیرحمانهای نسبت به حقوق کودکان، باید فورا اعدام ابوالفضل چزانی شراحی را متوقف کرده و حکم او را از مجازات مرگ به مجازات زندان تبدیل کنند.»
ابوالفضل چزانی شراهی متولد ۲۶ دی ماه سال ۷۷ است و سن او در زمان وقوع جرم در تاریخ پنجم دی ماه سال ۹۲، مطابق با تقویم خورشیدی ۱۴ سال و ۱۱ ماه و مطابق با تقویم قمری ۱۵ سال و پنج ماه بوده است.
تقویم رسمی ایران تقویم شمسی است اما در برخی از مواد قانون مجازات اسلامی ایران، تقویم قمری مبنا قرار داده شده است.
در جریان رسیدگی به پرونده ابوالفضل چزانی شراهی، دادگاه کیفری استان قم با ارجاع به ماده ۱۴۷ قانون مجازات اسلامی اعلام کرده که متهم از حیث تاریخ قمری «بالغ» بوده و سزاوار مجازات مرگ است.
در ماده ۱۴۷ قانون مجازات اسلامی سن مسئولیت کیفری برای دختران و پسران، به ترتیب ۹ سال تمام و ۱۵ سال تمام قمری تعیین شده است.
به گزارش عفو بین‌الملل دادگاه همچنین به نظریه پزشکی قانونی استناده کرده که در آن اعلام شده ابوالفضل چزانی شراهی از «رشد عقلی» کافی برخوردار بوده است.
حکم دادگاه کیفری استان قم در آذر ماه ۹۳ از سوی شعبه ۲۴ دیوان عالی کشور تایید شده است.
جمهوری اسلامی با وجود تعهدات بین‌المللی خود همچنان کودکان و نوجوانانی را که زیر سن قانونی مرتکب جرایم مشمول مجازات اعدام می‌شوند -پس از ۱۸ ساله شدن‌شان- اعدام می‌کند.
در تازهترین نمونه این ماجرا صبح روز پنجشنبه ۱۴ دی ماه، حکم اعدام امیرحسین پورجعفر که هنگام ارتکاب جرم کمتر از ۱۸ سال داشت اجرا شد. او در پرونده تجاوز، قتل و سوزاندن جسد ستایش قریشی، دختر هفت ساله افغانستانی ساکن ایران، گناهکار شناخته شده بود.
یک روز پیش از اجرا شدن حکم اعدام او، عفو بین‌الملل خواهان تغییر مجازات امیرحسین پورجعفر به زندان شده بود. گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر ایران و گزارشگر ویژه درباره اعدام‌های فراقضایی، شتابزده و خودسرانه نیز در مکاتبه‌ای فوری با مقامات جمهوری اسلامی، خواستار توقف اجرای حکم اعدام امیرحسین پورجعفر شده بودند و اعمال مجازات مرگ در مورد او را مغایر با استانداردهای بین‌المللی دانسته بودند.
عاصمه جهانگیر و آگنس کالامارد در نامه خود نوشتند: «مقامات ایران باید بلافاصله اعدام این مجرم نوجوان را متوقف کرده و حکم اعدام او را مطابق با تعهدات بین‌المللی ایران تغییر دهند. استانداردهای بین‌المللی حقوق بشر صراحتا استفاده از مجازات مرگ را علیه افراد زیر ۱۸ سال ممنوع کرده‌اند.»
این کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل نسبت به ادامه اعدام نوجوانان در ایران با وجود ممنوعیت آن در میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی و کنوانسیون حقوق کودک که ایران در هر دوی آنها عضویت دارد، ابراز نارضایتی و تاسف شدید کردند.
- در همین زمینه