جنگ خیر علیه شر

RtoP چیست؟ مفهوم واژه به واژه آن به معنی “تعهد به پشتیبانی” که آن را در دانش روابط بین‌الملل “مسئولیت پشتیبانی” می‌خوانند. RtoP در سال ۲۰۰۵ شکل نوین به خود گرفت؛ قانونی مترقی برای جهانی مترقی. این اصل با تصویب اکثریت آرای تمامی اعضا در سازمان ملل به تصویب رسید. اصولی که دست شورای امنیت را برای ممانعت از سرکوب حکومت‌گران جبار علیه شهروندان خود باز گذاشت. به این معنی که اگر گروهی در داخل کشوری مورد ظلم و ستم قرار گیرند یا با جنایت سنگین همانند نسل‌کشی و کشتار دسته‌جمعی روبه‌رو شوند، به سود مردم از هر راهی که می‌تواند، از جمله راه نظامی، دخالت کند.

 

پشتیبانی و کمک همه‌جانبه از جامعه جهانی برای پشتیبانی از مردم بی‌دفاع غیر نظامی در پی تعرض نیروهای سرکوبگر، بی شک شاهرگ حکومت‌های دیکتاتوری را مسدود خواهد کرد. 

معمر قذافی نمونه مشخص یک دیکتاتور خونریز در جهان بود که هرسال تلفات انسانی بیشتری به دهکده جهانی وارد می‌ساخت. انفجار هواپیمای پان آمریکن بر فراز روستای لاکربی اسکاتلند و قتل ۲۷۰ نفر نمونه مشهود از توحش سازماندهی دولتی برای انتقام از مردمی بی‌گناه و بی دفاع بود.]۱[ بی‌شک کمترین هزینه‌ای که حکومت‌هایی همچون قذافی در لیبی، بشار اسد در سوریه، جمهوری اسلامی در ایران به مردم تحمیل می‌کنند، فجایعی چون قتل‌عام مردم و یافتن گورهای دسته‌جمعی در حومه بن‌غازی و طرابلس و حمص و گورستان خاوران است. آیا قبل از اعلام منطقه پرواز ممنوع بر فراز خاک لیبی توسط شورای امنیت و ناتو تصور پیروزی مردم لیبی بر سگ دیوانه خاورمیانه در ذهن‌ها خطور می‌کرد؟ حکومت لیبی حکومتی بود که در پی جست‌وجوی خانه به خانه مخالفان و اعدام دسته‌جمعی آنان و سوسک و موش خطاب کردن مخالفان خود از هیچ جنایتی فروگذاری نکرد. راه ساقط کردن چنین حکومت‌های چه می‌توانست باشد؟ تظاهرات پراکنده همراه با ترس دسته‌جمعی که با بمباران جنگنده‌های قذافی پاسخ داده می‌شد آیا جز یک جنگ نابرابر برای کشتار بیشتر انسان‌ها نبود؟

اگرچه شورای انتقالی لیبی بی‌هیچ رودربایستی از ابتدا بر اجرا و تصویب حکومت بر پایه شریعت تاکید داشت و مورد پشتیبانی مردم لیبی نیز قرار گرفت اما اینک، قضاوت در مورد لیبی تنها با یک سخنرانی در مورد قوانین اسلامی کاری عجولانه خواهد بود.

ساختار فرهنگی و اجتماعی در هر کشور از تونس تا لیبی و از لیبی تا مصر و از مصر تا ایران متفاوت است. ۹۸ درصد مردم لیبی مسلمان سنی هستند و نزدیک به ۱۲۰ قبیله در این کشور وجوددارد. در چندسال گذشته گرایش‌های آشکار و فزاینده‌ای از اسلام‌گرایی سنتی در لیبی دیدهشده ‌است.]۲[ ساختار قبیله‌ای و عشیره‌ای بر پایه قوانین اسلامی و تبعیت مطلق از اسلام در لیبی همچنان دست بالا را دارد. بسیاری در لیبی از دیده خشم به قذافی برای معامله و خوشامدگویی پشت پرده او با غرب در پشت شعار‌های پوپولیستی ضد غربی و تفکرات ضد اسلامی‌اش می‌نگریستند و این موضوع را نباید از نظر دور داشت اکثر افرادی که در نیروهای جنگجو علیه قذافی شرکت داشتند، اسلام‌گرا هستند؛ از جمله فرماندار شهر بن‌غازی که مصطفی عبدالجلیل، رئیس شواری انتقالی در نخستین روز بعد از آزادی از شر حکومت قذافی در آن سخنرانی می‌کرد.

جنگ خیر علیه شر، بر پایه اصول قانونی جهانشمول RtoP شیوه نوینی برای برخورد و برچیدن حکومت‌های دیکتاتوری در جهان است که جز زبان زور زبان دیگری قابل درک برای آنان نیست.

درخواست پشتیبانی و کمک همه‌جانبه از جامعه جهانی برای پشتیبانی از مردم بی‌دفاع غیر نظامی در پی تعرض نیروهای سرکوبگر، بی شک شاهرگ حکومت‌های دیکتاتوری را مسدود خواهد کرد. نتیجه‌ای که حتی دولتمردان آمریکایی نیز به اشتباه خود در مورد عدم حمایت از نیروهای آزادی‌خواه در ایران پی برده‌اند. بی جهت نبود که خانم هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا در مصاحبه اخیر خود با شبکه تلویزیونی صدای آمریکا در پشتیبانی از حرکت‌های اعتراضی در ایران گفت: “فکر می‌کنم اگر دوباره این اتفاق بیفتد (تظاهرات اعتراضی)، جنبش سبز یا هر جنبش دیگری درایران هوشمندانه خواهد بود اگر اعلام کند که ما می‌خواهیم همه دنیا از ماحمایت کند. کاری که مخالفان دولت در لیبی کردند.“