بوریس جانسون، وزیر امور خارجه بریتانیا، شنبه ۹ دسامبر/ ۱۸ آذر به تهران سفر می‌کند تا پرونده نازنین زاغری رتکلیف، زندانی سیاسی بریتانیایی ایرانی‌تبار را پیگیری کند. وزارت خارجه ایران این خبر را تایید کرده است.

نازنین زاغری رتکلیف و دخترش

روزنامه «گاردین» ۷ دسامبر/ ۱۶ آذر نوشت که بوریس جانسون قرار است اوایل هفته آینده به ایران برود. گاردین یک ماه پیش خبر داده بود که وزیر خارجه بریتانیا مشغول آماده کردن یک بسته پیشنهادی به ایران برای بهبود روابط فی مابین با ایران است.

با اینکه ماه گذشته «گاردین» نوشته بود که بریتانیا نمی‌خواهد موضوع رایزنی برای آزادی نازنین زاغری با بسته پیشنهادی به ایران پیوند بخورد، این روزنامه اکنون نوشته است که بسته پیشنهادی شامل پرداخت جبران خسارت برای تانک‌های چیفتنی است که ایران پیش از انقلاب ۱۳۵۷از بریتانیا خریده اما محموله نظامی را پس از انقلاب به‌طور کامل به ایران تحویل نداده است.

ایران پرونده اختلاف بر سر این قرارداد نظامی را در دادگاه لاهه پیگیری کرده و دادگاه علیه بریتانیا حکم داده است.

ریچارد رتکلیف٬ همسر نازنین زاغری، سال گذشته این موضوع را تأیید کرده بود که زندانی نگه‌داشتن همسرش در ایران مربوط به اختلاف مالی ایران و بریتانیا بر سر یک قرارداد نظامی و جریمه‌ای است که بریتانیا باید به ایران پرداخت کند.

ارزش تانک‌هایی که تحویل داده نشده‌اند حدود ۴۰۰ میلیون پوند (برابر ۵۴۰ میلیون دلار آمریکایی) است که این مبلغ به ایران تعلق دارد اما به دلیل تحریم‌ها در بریتانیا مسدود شده است.

وزارت خارجه بریتانیا به دنبال راهی خلاقانه برای فرستادن پول به ایران است.

وزارت دفاع بریتانیا به خاطر تحریم‌هایی که بیشتر از هر کشور ایالات‌متحده آمریکا به سیستم بین‌المللی بانکی اعمال کرده، نمی‌تواند از سیستم بانکی بریتانیا برای فرستادن پول به ایران استفاده کند. رایزنی‌ها بر سر میزان این خسارت و اینکه آیا جریمه شامل بهره این پول هم می‌شود، ادامه دارد.

با اینکه نه دولت ایران و نه دولت بریتانیا این موضوع را تأیید نکرده‌اند، «گاردین» نوشته است که حل‌وفصل اختلافات مربوط به این ۴۰۰ میلیون پوند، ممکن است آزادی زاغری را تضمین کند.

وزارت خارجه آمریما در دولت بارک اوباما به دلیل مشکلات مشابه، ۴۰۰ میلیون دلار خسارت مربوط به یک قرارداد نظامی با ایران را با فرستادن اسکناس به ایران جبران کرد. «وال‌استریت ژورنال» کابینه اوباما را متهم کرد که ۴۰۰ میلیون دلار اسکانس را در هواپیمایی بدون نام و نشان به ایران منتقل کرده و از این اقدام به عنوان «باج» برای آزادسازی زندانیان آمریکایی در ایران یاد کرده بود.

دولت ایران در چند سال گذشته چندین زندانی دو تابعیتی را با اتهام‌های واهی و سیاسی در زندان‌های ایران نگه‌داشته و سرنوشت آنها را به شکل غیررسمی منوط به پرداخت خسارت‌هایی کرده که از دو دولت بریتانیا و ایالات متحده آمریکا بدهکار است. از جمله جیسون رضایی، خبرنگار «واشنگتن‌پست» که پس از پرداخت ۴۰۰ میلیون دلار خسارت از طرف دولت اوباما، از زندان اوین آزاد شد.

این نخستین سفر جانسون به ایران در مقام وزیر خارجه است و چالش بزرگ او یافتن راه‌حل برای فرستادن پول به ایران است. مشخص نیست که آیا بوریس جانسون راه‌حلی پیدا خواهد کرد یا نه اما پرداخت پول با استفاده از سیستم بانکی بریتانیا آن هم به وزارت دفاع ایران، در حال حاضر ممکن نیست.

دلیل رسمی سفر جانسون به تهران «گفت‌وگو در مورد مسائل منطقه‌ای» عنوان شده است اما جانسون گفته است که از مقامات ایرانی خواهد خواست که شهروندان ایرانی-بریتانیایی زندانی در ایران آزاد شوند.

به غیر از زاغری، سه شهروند دیگر بریتانیایی-ایرانی در ایران زندانی‌اند و جانسون گفته است که چون ایران دوتابعیتی بودن را به رسمیت نمی‌شناسد، رایزنی برای آزادی این شهروندان دشوار است.

نازنین زاغری کارمند بخش آموزشی و خیریه «بنیاد رویترز» بود که در سفرش به ایران در خردادماه ۱۳۹۵ توسط سپاه پاسداران در فرودگاه خمینی تهران دستگیر و به مکانی نامعلوم در استان کرمان منتقل شد.

قاضی ابوالقاسم صلواتی در دادگاه او را به پنج سال زندان تعزیری محکوم کرد. اکنون دستگاه قضا در ایران علیه زاغری اتهامات امنیتی جدیدی را هم مطرح کرده است که ممکن است طول مدت زندان او از پنج سال افزایش یابد. همراه با سفر جانسون به ایران زاغری باید جمعه آینده ۱۵ دسامبر / ۲۴ آذر برای اتهام‌های جدید به دادگاه برود. «گاردین» نوشته است که ممکن است دادگاه زاغری به دلیل سفر جانسون برگزار نشود.

دختر خردسال زاغری که به همراه مادرش به ایران سفرکرده بود، اکنون در ایران و پیش خانواده زاغری نگهداری می‌شود.

پانویس:

بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه ایران صبح جمعه ۱۷ آذر سفر بوریس جانسون به تهران را در گفت‌وگو با رسانه‌های داخلی تأیید کرد.

وزیر خارجه بریتانیا، شنبه ۱۸ آذر وارد تهران می‌شود.

بهرام قاسمی درباره هدف اصلی سفر وزیر خارجه بریتانیا – آزادی نازنین زاغری در آزادی طلب ایران – سکوت کرد. او گفت:

«در این سفر آخرین وضعیت روابط دو جانبه به خصوص در حوزه همکاری‌های عالی اقتصادی دو کشور، گسترش روابط تجاری، مسائل منطقه‌ای و تحولات بین‌المللی مورد گفت‌وگو و تبادل نظر قرار خواهد گرفت.‌»

در همین زمینه: