اعتصاب دانشجویان دانشگاه نفت که روز ۲۵ آبان در اعتراض به لغو اولویت استخدام فارغ‌التحصیلان دانشگاه نفت در وزارت نفت و با خواست استعفای جمعی اعضای هیات رئیسه دانشگاه آغاز شده، هنوز ادامه دارد.
روز دوشنبه ششم آذر در یازدهمین روز اعتصاب، ۵۰ دانشجوی نفت در آبادان و اهواز به کمیته انضباطی فراخوانده شدند. دانشجویان می‌گویند مصمم‌تر از پیش به اعتصاب ادامه خواهند داد.
فارغ التحصیلان دانشگاه نفت هم در حمایت از مطالبات دانشجویان فراخوان تجمع داده‌اند.
دور جدید اعتصاب دانشجویان دانشگاه نفت از دانشگاه آبادان شروع شد. دانشجویان دانشگاه نفت اهواز از روز ۲۶ آبان به دانشجویان آبادان پیوستند و به گفته دانشجویان، از روز دوشنبه ۲۸ آبان هیچ کلاسی در دانشگاه نفت برگزار نشده است.
چرا اعتصاب و تحصن؟
دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه نفت داوطلبانی هستند که بر اساس امتیازات ذکر شده در دفترچه کنکور سراسری، این دانشگاه را انتخاب کرده‌اند تا از اولویت استخدام در وزارت نفت برخوردار شوند. همچنین جذب بدون آزمون گروه الف کارشناسی و تمامی کارشناسان ارشد و دکتری، جزو امتیازات این دانشگاه است و وزارت نفت طبق آیین نامه استخدامی سال ۱۳۸۰ موظف به تامین نیروی انسانی خود از دانشگاه صنعت نفت است.
برخی از دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه نفت دارای رتبه‌های برتر کنکور بوده‌اند و به دلیل تضمین استخدام پس از پایان تحصیلات، این دانشگاه را انتخاب کرده‌اند.
به گفته یکی از دانشجویان متحصن، «تا ورودی ۹۴ قانون بر استخدام دانشجویان گروه الف و داشتن امتیاز برای بقیه دانشجویان در آزمون استخدامی است و در شرایطی باید آزمون گرفته شود که تمامی دانشجویان گروه الف استخدام شوند و بعد از آن در صورت داشتن ظرفیت، آزمون گرفته شود.»
دانشگاه نفت اما سال ۹۴ به طور یکطرفه و بدون اطلاع دانشجویان، بورسیه دانشجویی را لغو کرد.
۱۹ خرداد ۹۴ بود که وزارت نفت با صدور ابلاغیه‌ای جذب نیروی انسانی در این وزارتخانه و دستگاه‌های تابعه را ممنوع کرد. همان سال بورسیه دانشجویان لغو و شرایط جدیدی برای آزمون استخدامی وضع شد.
این تصمیم وزارت نفت سبب شد تحصیل‌کردگانی با مدرک دکترای نفت بیکار بمانند و دانشجویانی که با وعده اولویت استخدام، تحصیل در دانشگاه نفت را انتخاب کرده بودند، بدون چشم‌‌انداز شغلی بمانند.
زمستان ۹۴ دانشجویان دانشگاه نفت که متوجه شدند وزارت نفت به طور یکطرفه بورسیه آنها را لغو کرده است، دست به اعتراض زدند و همراه فارغ‌التحصیلان، تحصن و اعتصاب کردند. وزارت نفت اما عقب‌نشینی کرد و با انتشار ابلاغیه‌ای اعلام کرد روند عدم جذب به ورودی‌های ۹۵ به بعد محدود می‌شود.
چرا درخواست استعفای هیات رئیسه دانشگاه؟
اعتصاب و تحصن سال ۹۴ دانشجویان دانشگاه صنعت نفت با وعده‌های هیات رئیسه دانشگاه پایان یافته بود. سخنگوی هیات رئیسه در جمع دانشجویان وعده پیگیری مطالبات آنها را داده و گفته بود در صورت برآورده نشدن مطالبات دانشجویان توسط وزارت نفت، هیات رئیسه دانشگاه به طور دسته جمعی استعفا خواهند کرد.
دانشجویان متحصن حالا با استناد به آن وعده خواهان استعفای هیات رئیسه هستند. دانشجویان در نامه سرگشاده‌ای با عنوان «در دانشگاه صنعت نفت چه می‌گذرد؟» نوشته‌اند:
«حالا دو سال است از قسم‌ها و وعده‌های هیات رئیسه دانشگاه مبنی بر استعفای دسته جمعی در صورت بهبود نیافتن وضعیت استخدامی و مطالبات صنفی می‌گذرد و دانشجویان دانشگاه بار دیگر چند هفته پیش در نامه‌ای به رئیس دانشگاه خواستار پاسخگویی در این رابطه شدند، اما چون جوابی نشنیدند تنها مسیر را بر آن دیدند که بار دیگر به مسئولان دانشگاه و وزارت نفت پیام مطالبه گری خود را برسانند. مسئولانی که با مدیریت ضعیف خود در این مدت وضعیت صنفی و استخدامی را نه تنها بهبود ندادند بلکه به اسفبارترین حالت ممکن در آورده‌اند.»
یک استخدام به ازای سه بازنشسته
زمزمه‌های وجود نیروی مازاد در وزارت نفت و ضرورت مرخص کردن بخشی از کارکنان در اواخر دهه ۸۰ بلند و سال ۹۲ بلندتر شد. استدلال این بود که وزارت نفت کمبود بودجه، کارکنان زیاد و بهره‌وری پایین دارد.
در پی شکایت دانشجویان از وزارت نفت به دیوان عدالت اداری، بخشنامه‌ای علنی شد که طبق آن بورسیه لغو شده دانشجویان دانشگاه نفت، مربوط به سال ۸۹ است.
ریاست دانشگاه در جواب اعتراض دانشجویان پاشخ داد وزارت نفت هنگام ابلاغ بخشنامه گفته است نیازی به اطلاع رسانی این موضوع به دانشجویان نیست.
روز ۲۲ مهر روزنامه قانون در گزارشی در این باره نوشت وزارت نفت بورسیه را برای فارغ‌التحصیلان خود برداشت. مقررات استخدام وزارت نفت تغییر کرده و از این پس در ازای هر سه نفری که بازنشسته می شوند، یک نفر جذب خواهد شد و آن هم از دانشگاه نفت نخواهد بود.
یکی از مسائل مورد اعتراض دانشجویان این است که گرچه از وجود مازاد نیرو در وزارت نفت سخن گفته می‌شد، اما در آستانه انتخابات اعلام شد وزارت نفت برای جذب دو هزار و ۵۰۰ نفر، آزمون ورودی برگزار می‌کند.
در عین حال گفته می شود افرادی بدون داشتن تخصص و تحصیلات مرتبط در سازمان‌های تابعه وزارت نفت استخدام شده‌اند. از جمله بیش از ۳۰ نماینده مجلس در وزارت نفت به موقعیت‌های شغلی منصوب شده‌اند که تحصیلات و تخصص‌شان ارتباطی با این کار ندارد. یکی فقیه است، دیگری فارغ‌التحصیل تاریخ و سومی از اقوام برخی از مسئولان .
به گفته یکی از دانشجویان معترض این روند به شکل دیگری ادامه دارد. او می‌گوید: «دیوان عدالت رای به نفع دانشجویان داد اما وزارت نفت به رای دیوان اعتراض کرد و جلسه بعدی دادگاه به بهمن سال بعد موکول شد. ولی وزیر می خواهد از همین زمان استفاده کند تا آزمون را برگزار و تعدادی نیرو جذب کند که بیشتر آنها هم پیمانی‌های خود وزارت‌اند.»
یکی دیگر از اعتراضات دانشجویان به «شرایط ناعادلانه آزمون استخدام» است. آنها به تصمیم وزارت نفت مبنی بر ایجاد یک پردیس پولی در دانشگاه چمران نیز معترضند و می‌پرسند در حالی که دانشگاه تخصصی نفت وجود دارد، چرا وزارت نفت درصدد است یک پردیس مهندسی نفت و پتروشیمی در دانشگاه چمران اهواز تاسیس کند و دانشگاه را پولی کند؟
اعتراضات پس از سال ۹۴
پس از اعتراض ۱۰ روزه دانشجویان نفت در سال ۹۴، دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه نفت چند اعتصاب و تجمع اعتراضی را پشت سر گذارده‌اند.
۱۷ مرداد سال ۹۵ دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه صنعت نفت در اعتراض به توقف روند جذب‌شان در این وزارتخانه، تجمعی را مقابل مجلس آغاز کردند. روز ۲۴ مرداد در هفتمین روز متوالی تجمع دانشجویان و فارغ‌التحصیلان، ۱۹ نماینده مجلس با امضای نامه‌ای به وزیر نفت تذکر دادند و خواستار پیگیری مطالبات دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه صنعت نفت شدند.
۲۰ مرداد ۹۶ تعدادی از دانشجویان دانشکده صنعت نفت گچساران به نمایندگی از ۱۴۴ دانشجوی دانشکده، مقابل وزارت نفت در تهران تجمع کردند. این افراد قرار بود پس از گذراندن دوره دو ساله آموزشی به استخدام شرکت نفت گچساران دربیایند. آنها به خبرنگاران گفتند: «ما تاکنون ۲۰۰ نامه به بخش‌های مختلف و مسئولان ذی‌ربط ارسال و بارها تماس تلفنی برقرار کرده‌ایم اما هیچ کدام پاسخ ما را نداده اند و حتی ماهیت اینچنین آموزشگاهی را نفی می‌کنند.»
روز ۱۶ مهر دانش‌آموختگان و دانشجویان «گروه الف» دانشگاه صنعت نفت مقابل ساختمان نهاد ریاست جمهوری در خیابان پاستور تجمع کردند. آنها که روز ۱۵ مهر نیز مقابل ساختمان وزارت نفت تجمع کرده بودند، در نامه‌ای به حسن روحانی استدلال بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت را مبنی بر عدم نیاز به جذب نیرو در وزارت نفت به چالش کشیدند.
آنها گفتند: «اکنون که خود وزارت نفت نیز رسماً اعلام نیاز کرده و دیگر بهانه‌ای وجود ندارد، تا زمانی‌که تمامی فارغ‌اتحصیلان گروه الف دانشگاه صنعت نفت دارای الزام استخدام بدون آزمون نباشند، استخدام سایرین منع اخلاقی، شرعی و قانونی خواهد داشت.»
در جریان اعتصاب و تحصن اخیر دانشگاه نفت اما مسئولان دانشگاه تلاش کردند از طریق والدین دانشجویان آنان را برای پایان دادن به تحصن تحت فشار قرار دهند. اقدام معاونت آموزش دانشگاه در تماس با خانواده دانشجویان اعتراض دانشجویان را در پی داشت. دانشجویان دانشکده نفت آبادان روز بعد در اعتراض به این اقدام در ساختمان آموزش دانشکده بست نشستند.
فشار رسانه‌ای مخالفان دولت
برخی رسانه‌های نزدیک به دولت اعتصاب ۱۱روزه دانشجویان دانشگاه صنعت نفت و انعکاس آن در رسانه‌ها را کار «رسانه‌های مخالف دولت» خوانده‌اند.
خبرگزاری برنا روز سه‌شنبه هفتم آذر در مطلبی با عنوان: «وزارت نفت تسلیم فشارهای رسانه‌ای نشد»، تحصن دانشجویان را ناشی از برداشت‌های اشتباه و سوء تفاهمات آنان دانست و انعکاس خبر این اعتصاب را تهییج‌گری «رسانه‌های خاص» نامید.
برنا به نقل از کامران دهقانی، مدیرکل آموزش وزارت نفت نوشت وزارت نفت امسال نیز به روال سال‌های قبل نیرو جذب کرده اما دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه نفت انتظار دارند «خارج از قواعد و مقررات وزارتخانه و بدون طی مراحل استخدامی» به استخدام وزارت نفت درآیند.
دهقانی گفت وزارت نفت از ابتدا به دانشجویان تاکید کرده است مساله «اولویت» استخدام آن‌هاست نه «قطعیت» استخدام.
دهقانی از دانشجویان خواست نگران استخدام نباشند زیرا همه افرادی که وارد این مرحله شده اند در صورتی که استانداردهای مد نظر صنعت نفت را داشته باشند قطعا به کار گرفته خواهند شد: «به همین دلیل ما با مساعدت و موافقت وزیر نفت هر تعداد از دانشجویان دانشگاه صنعت نفت که استانداردهای استخدامی را داشته باشند، جذب خواهیم کرد.»
به گفته دانشجویان اما مشکل همین استانداردهای جدید وزارت نفت است.
یکی از دانشجویان در توضیح «شرایط ناعادلانه آزمون استخدام» گفته است با این قوانین دانشجویان دانشگاه نفت به سختی می‌توانند در آزمون استخدامی شرکت کنند: «آزمون استخدام را به گونه‌ای تدوین کرده اند که بسیاری از دانشجویان این دانشگاه حتی نمی توانند در آزمون شرکت کنند؛ اما برای دانشگاه آزاد در صورتی که معدل دانشجویان بالای ۱۷ باشد می توانند در آزمون استخدامی شرکت کنند، در حالی که دانشجویان صنعت نفت برای استخدام باید رتبه کشوری‌شان زیر چهار هزار و معدل کل دوره کارشناسی‌شان بالای ۱۶ باشد.»
ادامه اعتصاب
رئیس دانشگاه اما روز دوشنبه ششم آذر در جمع دانشجویان حاضر شد و گفت استعفا نخواهد کرد.
۵۰ دانشجو به کمیته انضباطی احضار شده‌اند و به گفته دانشجویان، حتی دانشجویانی که سابقه شرکت در تجمع‌های اعتراضی را هم ندارند تحت فشار روانی قرار گرفته‌اند تا مسئولیت تحصن‌ها را بپذیرند.
اینترنت دانشگاه به صورت مکرر و به علل نامعلوم قطع می‌شود و برای خبرنگارانی که قصد گفت و گو با دانشجویان و پوشش رسانه‌ای تحصن را دارند، اجازه ورود به دانشگاه صادر نشده است.
دانشجویان با صدور بیانیه کوتاهی اعلام کرده اند تجمع سکوت برگزار خواهند کرد. در بیانیه آمده است:
«به اطلاع دانشجویان گرامی می‌رساند به علت اینکه مسئولان دانشگاه به جای همکاری و ایستادن در کنار دانشجویان، تقابل با ایشان را برگزیدند، در اعتراض به احضارهای فله‌ای و بی‌حساب و کتاب دانشجویان مطالبه‌گر به کمیته انضباطی، از ساعت ۱۴ الی ۱۴:۳۰، رو به روی برج ساعت، تجمع سکوت خواهیم داشت.»