توماس ترانسترومر، شاعر سوئدی برنده جايزه نوبل ادبيات سال ۲۰۱۱ شد.
به گزارش تارنمای جايزه نوبل، اين نخستين بار پس از سال ۱۹۹۶ است که جايزه نوبل ادبيات به يک شاعر اهدا میشود.
۱۵ سال پيش جايزه نوبل ادبيات به “ويسلاوا شيمبورسکا”، شاعر لهستانی رسيده بود.
توماس ترانسترومر سال گذشته نيز از شانسهای دريافت جايزه نوبل ادبيات بود اما ١٨ عضو آکادمی، نوبل جايزه ادبی را به ماريو بارگاس يوسا اهدا کردند.
کميته نوبل اعلام کرد “توماس ترانسترومر شاعر سوئدی دسترسی تازهای از واقعيت را به ما هديه کرد.”
مبلغ جايزه نوبل يک ميليون و چهارصد هزار دلار است که به اين شاعر اهدا خواهد شد.
شماری از منتقدان سوئدی معتقدند که ترانسترومربزرگترين شاعر سوئد است.
کميته نوبل اعلام کرد توماس ترانسترومر شاعر سوئدی دسترسی تازهای از واقعيت را به ما هديه کرد
اين شاعر همچنين از ۲۰ سال پيش بهعنوان يکی از مدعيان جايزه ادبی نوبل همواره مطرح بوده است.
گزيدهای از اشعار اين شاعر چند سال پيش در ايران منتشر شده است.
جايزه نوبل ادبيات هرسال از سوی آکادمی نوبل برای تقدير از يک عمر دستاورد ادبی به يک شاعر، نويسنده و يا نمايشنامهنويس اهدا میشود.
جايزه نوبل ادبيات برای اولين بار در سال ١٩٠١ برگزار شد و “سولی پرودوم” فرانسوی نام خود را به عنوان اولين برنده اين جايزه به ثبت رساند.
نويسندگان فرانسوی پيشتاز کسب نوبل ادبيات هستند. ژان ماری گوستاو لوکلزيو آخرين نماينده ادبيات فرانسه بود که موفق به دريافت اين جايزه شد. رومن رولان، آناتول فرانس، آندره ژيد، آلبر کامو، ژان پل سارتر و کلود سيمون از سرشناسترين فرانسویهای اين فهرست هستند.
پس از فرانسه، آمريکا و انگلستان در رتبه دوم قرار دارند. آمريکا برای کسب اولين جايزه نوبل ادبيات سه دهه انتظار کشيد تا سينکلر لوئيس در سال ١٩٣٠ آن را کسب کرد. تونی موريسون نيز ديگر آمريکايی بود که ١٧ سال قبل اين جايزه را به دست آورد.
آلمان ، ايتاليا ، اسپانيا ، لهستان ، ايرلند و شوروی سابق ديگر کشورهايی هستند که جايزه نوبل ادبيات را کسب کردهاند.
جوانترين برنده جايزه نوبل ادبيات طی چند دهه گذشته، روديارد کيپلينگ بريتانيايی است که در سال ١٩٠٧ در حالیکه ۴٢ سال داشت، اين جايزه را به دست آورد. همچنين دوريس لسينگ از بريتانيا در سال ٢٠٠٧ در حالی که ٨٨ ساله بود، نوبل ادبيات را کسب کرد تا پيرترين برنده اين جايزه نام بگيرد.
در تاريخ برگزاری جايزه نوبل ادبيات، شمار کمی از نويسندگان زن اين جايزه را بهدست آوردهاند. در طول ١٠١ سال برگزاری اين جايزه، فقط ١٢ نويسنده زن نوبل ادبيات را کسب کردهاند. سلما لاگرلوف سوئدی اولين زنی بود که در سال ١٩٠٩ موفق به کسب نوبل ادبيات شد.
در تمام دورههای برگزاری جايزه نوبل ادبيات، تنها دو نفر از دريافت اين جايزه خودداری کردهاند.
بوريس پاسترناک، نويسنده کتاب “دکتر ژيواگو” در سال ۱۹۵۸، تحت فشار مقامات شوروی سابق از سفر به استکهلم برای دريافت جايزه خودداری ورزيد. ژان پل سارتر فرانسوی نيز در سال ۱۹۶۴ به علت اينکه به هيچ جايزه و عنوان رسمی اعتقاد نداشت، نوبل ادبيات را نپذيرفت.
۳۱ شعر از توماس ترانسترومر با مترجم خلیل پاک نیا در سایت “باغ در باغ”
کاربر مهمان / 06 October 2011