روسیه طرح قطعنامه جدیدی را درباره حملات شیمیایی در سوریه ارائه داده و خواهان تمدید شش ماهه مأموریت تحقیقات در این زمینه شده است. از سوی دیگر هم‌اکنون در شورای امنیت سازمان ملل، آمریکا طرح قطعنامه‌ای را دست به‌دست می‌گرداند که براساس آن مأموریت تیم بین‌المللی برای بررسی استفاده رژیم سوریه از سلاح‌های شیمیایی دو سال دیگر تمدید می‌شود. این کشاکش، بخشی از کشاکش بین دو قدرت بزرگ جهانی درباره سرنوشت سیاسی بشار اسد است که در مذاکرات ژنو و سوچی رقم می‌خورد.
گروه مشترکِ کمیسیون تحقیق سازمان ملل متحد و سازمان ممنوعیت سلاح‌های شیمیایی که «مکانیسم تحقیق مشترک» (جی‌آی‌ام) نامیده می‌شود، در سال ۲۰۱۵ توسط ۱۵ عضو شورای امنیت به اتفاق آراء تشکیل و مأموریت آن در سال ۲۰۱۶ به مدت یک سال تمدید شد. این مأموریت در اواسط ماه نوامبر به پایان می‌رسد.
اکنون آمریکا امیدوار است که این مأموریت بار دیگر و این بار به مدت دو سال تمدید شود.
به‌گزارش رویترز، روسیه هفته گذشته مخالفت خود را با چنین اقداماتی اعلام کرده بود.
در پیش‌نویس آمریکا که نسخه‌ای از آن به دست رویترز رسیده، گفته شده است که سوریه دیگر نباید سلاح شیمیایی توسعه و تولید کند.
همچنین گفته شده که همه کشورهای پشتیبان سوریه باید در این زمینه همکاری کنند.
از سوی دیگر، روسیه روز جمعه ۳ نوامبر / ۱۲ آبان طرح قطعنامه‌ای را به شورای امنیت ارائه داد که در آن با تمدید فعالیت «مکانیسم تحقیق مشترک» به مدت شش ماه، با امکان تجدید آن موافقت کرده است.
روسیه همچنین اعزام گروه کارشناسان بین‌المللی به منطقه خان شیخون سوریه برای تحقیق در مورد حمله شیمیایی به این منطقه را پیشنهاد داده است.
بر این اساس کارشناسان همچنین از پایگاه هوایی شعیرات سوریه دیدار خواهند کرد تا ادعای نگهداری گاز سارین به‌کار گرفته شده در حمله شیمیایی خان شیخون در این مرکز نظامی بررسی شود.
«مکانیسم تحقیق مشترک» (جی‌آی‌ام) در گزارشی که روز ۲۷ اکتبر / ۵ آبان به شورای امنیت سازمان ملل ارائه داد تأیید کرد که رژیم بشار اسد در حمله شیمیایی به خان شیخون در استان ادلب سوریه مسئول است.
در حملات شیمیایی ۴ آوریل / ۱۵ فروردین به خان شیخون در استان ادلب در شمال غرب سوریه دست‌کم ۸۰ نفر، از جمله ۳۱ کودک کشته شدند. کشورهای غربی، مسئولیت این حمله را متوجه حکومت سوریه کرده بودند اما سوریه و متحدانش ایران و روسیه گفته بودند که شورشیان مسلح مخالف اسد در انباری سلاح‌های شیمیایی را ذخیره کرده بودند و ارتش سوریه بدون آنکه از این موضوع آگاه باشد این انبار را بمباران کرده است.
پیش از این، کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل در امور سوریه در اوت سال جاری اعلام کرده بود که مسئولیت حمله شیمیایی به خان شیخون با ارتش سوریه است و در ماه اکتبر «مکانیسم تحقیق مشترک» نیز این موضوع را تأیید کرد.
دو روز پس از تأیید «مکانیسم تحقیق مشترک»، روسیه قطعنامه‌ای را که هدف آن تمدید فعالیت این گروه بین‌المللی بود وتو کرد. روسیه سیاست آمریکا در مورد تحقیقات حملات شیمیایی سوریه را برای تلاش‌های دیپلماتیک بین‌المللی «زیانبار» خوانده و گفته بود به‌دلیل رویکرد نادرست واشنگتن این قطعنامه را وتو کرده است.
سخنگوی وزارت دفاع روسیه در یک نشست خبری که پنج‌شنبه ۲ نوامبر / ۱۱ آبان برگزار شد، از گزارش «مکانیسم تحقیق مشترک» درباره حمله شیمیایی به خان شیخون انتقاد کرد و گفت فعالیت کارشناسان از راه دور صورت گرفته، آن‌ها به سوریه نرفته‌اند و تنها به نمونه‌های جمع‌آوری شده از سوی نهادهای اطلاعاتی غرب اکتفا کرده‌اند. وزارت دفاع روسیه این تحقیقات را «سطحی» و «غیرحرفه‌ای» ارزیابی کرد و افزود کارشناسان سازمان ملل، معیارهای لازم برای انجام چنین تحقیقاتی را برآورده نکردند و گزارش فوق تا حدی مبتنی بر گمانه‌زنی است و نه بر اساس حقایق اثبات‌شده.
سخنگوی وزارت دفاع روسیه با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و نمودارهایی این ادعا را در میان آورد که جنگنده شکاری سوخوی ۲۲ ارتش سوریه که متهم به بمباران شیمیایی خان‌شیخون است، از نظر «فیزیکی» در لحظه وقوع بمباران در نزدیکی خان‌شیخون نبوده است.
در ماه سپتامبر سال جاری، در چهاردهمین گزارشی که کارشناسان سازمان ملل از سال ۲۰۱۱ تاکنون ارائه داده‌اند، گفته بودند که ۳۳ حمله شیمیایی را شناسایی کرده‌اند که ۲۷ مورد آن توسط ارتش سوریه انجام گرفته است.
بیشتر بخوانید: