واشنگتن پست به نقل از چند مقام آگاه در کاخ سفید گزارش داده چند ساعت بعد از آنکه رئیس جمهور آمریکا در سخنرانیاش در مجمع عمومی سازمان ملل از ایران به عنوان «یک دیکتاتوری فاسد» و یک «رژیم یاغی» یاد کرد، رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا از امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه خواست که زمینههای دیدار حسن روحانی با دونالد ترامپ را فراهم کند. رئیس جمهوری اسلامی اما این درخواست را نپذیرفت.
بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجه ایران، شامگاه یکشنبه گذشته درباره رد درخواست ترامپ برای دیدار با روحانی گفته بود «چنین تمایلی از سوی طرف آمریکایی مطرح شد اما مورد تأیید رئیسجمهور ایران قرار نگرفت.»
سارا هاکبی سندرز، سخنگوی کاخ سفید اما یک روز بعد ایمیلی برای شبکه تلویزیونی انبیسی فرستاد و اعلام کرد که رئیس جمهور آمریکا خواهان ملاقات با روحانی نبوده است.
واشنگتن پست گزارش داده که دونالد ترامپ از ابتدا قصد داشت از فرانسه به عنوان یک میانجی برای از سرگیری گفتوگوهای دوجانبه با ایران استفاده کند. در شامگاه ۱۸ سپتامبر، یک روز پیش از سخنرانی ترامپ در مجمع عمومی سازمان ملل، رئیس جمهور آمریکا و رئیس جمهور فرانسه در یک مهمانی شام شرکت کرده بودند. چند مقام کاخ سفید که در این مهمانی شرکت داشتند به واشنگتنپست گفتهاند ترامپ سر میز شام برای اولین بار درخواست ملاقات با روحانی را با مکرون در میان گذاشت. مکرون هم پاسخ داده بود که قطعاً همه تلاش خود را به کار میبندد.
به گفته مقامات کاخ سفید ترامپ قصد داشت در دیدار با روحانی به او هشدار بدهد:
«هر کاری در این جهان میکنی، باید با دیگران انجام دهی و ما میخواهیم که دست برداری (از سیاستهایت]، اگرنه، بدان که ما روی یک سیاست راهبردی کار میکنیم که شماها را با هر آنچه که کردهاید درگیر میکند.»
کمتر از یک ماه بعد ترامپ در ۱۳ اکتبر تغییر استراتژی آمریکا در قبال ایران را اعلام کرد: ارزیابی توافق هستهای ایران با قدرتهای جهانی را به کنگره آمریکا سپرد و به مجلس نمایندگان آمریکا ۶۰ روز فرصت داد که درباره اعمال تحریمهای اقتصادی علیه ایران در پیش از برجام تصمیم بگیرد. تحریم سپاه و برنامه موشکی ایران هم در دستور کار کنگره قرار گرفت.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی در واکنش به سخنان ۱۳ اکتبر رئیس جمهور آمریکا گفته بود:
«تا طرف مقابل برجام را پاره نکند ما آن را پاره نمیکنیم اما اگر او برجام را پاره کرد ما آن را ریزریز میکنیم.»
این موضع واکنشی را پیشتر حسن روحانی و دیگر مقامات همفکر او و نیز گروهی از اصولگرایان اعلام کرده بودند. بر اساس آن جمهوری اسلامی برجام را همچنان معتبر میداند و نمیخواهد در خروج از این پیمان پیشقدم شود.
واشنگتن پست گزارش داده که رکس تیلرسون وزیر خارجه آمریکا پیشنهاد داده بود که گفتوگو با مقامات جمهوری اسلامی ایران در سطوح مختلف از سر گرفته شود و به یک معنا فقط به هشدار ترامپ به روحانی محدود نماند. تیلرسون قصد داشت در حاشیه مجمع سازمان ملل متحد با محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران دیدار و گفتوگو کند که این دیدار هم دست نداد و گفتوگو میسر نشد.
علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی در سخنانی که به مناسبت ۱۳ آبان (روز دانشآموز) ایراد کرد درباره ضرورت دشمنی با آمریکا گفت: «آمریکا به معنای واقعی کلمه، دشمن خبیث و اصلی است.»
بیشتر بخوانید: