درباز محمد، وزیر مهاجرت عراق وضعیت طوز خورماتو را برای بازگشت کردهای گریخته از شهر به آن «امن» ندانست.
درباز محمد به شبکه خبری «روداو» گفت که «وضعیت از کنترل خارج شده. نیروهای ترکمن غیرقابل کنترل هستند، تا حدی که سطحی از انتقام‌گیری و حتی تهدید جنگ داخلی وجود دارد. البته نه جنگی بین کردها و ترکمن‌ها. شماری از افراد که فکر می‌کنند در گذشته صدماتی به آنها وارد شده، الان در حال انتقام‌گیری هستند.»
وزیر مهاجرت عراق شنبه، ۲۱ اکتبر / ۲۹ مهر از شهر کردنشین کلار بازدید کرد که میزبان ۲۵ هزار پناهنده کرد اهل خورماتو است. او گفت که در حال تلاش برای فراهم‌کردن مسکن موقت برای این آوارگان جنگی است.
طوز خورماتو که خورماتو نیز خوانده می‌شود، در استان صلاح‌الدین قرار دارد. اکثریت ساکنان این شهر چندقومیتی را شیعیان ترکمان تشکیل می‌دهند، اگرچه اقلیت‌های کرد، عرب و ترکمان‌های سنی نیز در آنجا زندگی می‌کنند.
نیروهای عراقی کنترل خورماتو را ۱۶ اکتبر از دست پیشمرگه خارج کردند. پیش از آن نیز گزارش‌هایی از درگیری بین شبه‌نظامیان شیعه موسوم به «حشد الشعبی» (بسیج مردمی) با کردها مخابره شده بود.
به گفته پیشمرگه، گروه عصائب اهل الحق، یک گروه شبه‌نظامی شیعه هفتاد خانواده کرد را از این شهر بیرون رانده بود.
-
بیشتر بخوانید: افزایش تنشها در عراق: اخراج هفتاد خانواده کرد از خورماتو
پس از آن سازمان ملل از دریافت گزارش‌هایی مبنی بر به آتش‌کشیدن ۱۵۰ خانه در این شهر سخن گفت و دیده‌بان حقوق بشر نیز از مرگ پنج غیرنظامی و مجروحیت ۵۱ تن دیگر در درگیری‌های دو طرف خبر داد.
نتیجتاً نیروهای فدرال عراق برای کنترل وضعیت به آنجا اعزام شدند.
اما برخی گروه‌های حقوق بشری ادعا کرده‌اند که نیروهای امنیتی پس از ورود، یک روز کامل برای غارت به برخی ساکنان شهر فرصت داده بودند. این ادعاها تأیید نشده اند.
-
بیشتر بخوانید: نگرانی سازمان ملل از قتل و غارت شهروندان در کرکوک
وزیر مهاجرت عراق اما وضعیت کرکوک را عادی خواند و گفت که کردهای گریخته از شهر می‌توانند به آن بازگردند.
به گفته درباز محمد، ۱۵ درصد جمعیت خانه‌هایشان را در کرکوک ترک کرده بودند.
دوشنبه گذشته ۱۶ اکتبر / ۲۴ مهر ارتش عراق و حشد شعبی کنترل شهر نفت‌خیز کرکوک را به دست گرفتند و در استان نینوا پیشروی کردند. ارتش عراق دو روز بعد اعلام کرد که به اهداف خود برای عقب راندن کردها از مناطق مورد مناقشه دست یافته است.
این اقدامات در پاسخ به همه‌پرسی استقلال کردستان صورت گرفت که ۲۵ سپتامبر / ۳ مهر برگزار شد. ۹۲،۷۳ درصد به جدایی اقلیم از عراق رأی دادند و میزان مشارکت ۷۸ درصد گزارش شد. نخست‌وزیر عراق سه‌شنبه گذشته اعلام کرده بود که همه‌پرسی استقلال کردستان به گذشته تعلق دارد و نتیجه آن دیگر معتبر نیست.
-
بیشتر بخوانید: اقلیم کردستان: برای گفتگوی فوری با بغداد آماده‌ایم
نبرد روابط عمومی
نبردها تا حد زیادی پایان یافته، اما روزنامه نیویورک‌تایمز نیز در گزارشی یکشنبه ادعا کرد که رهبران عراق و اقلیم کردستان در حال «نبرد روابط عمومی» هستند تا پشتیبانی خارجی بیشتری برای خود مهیا کنند.
بنابر این گزارش، هر دو طرف یکدیگر را به شلیک نخستین گلوله‌ها متهم می‌کنند، اگرچه نبردها یک‌سویه بود و پرشماری نیروهای دولت مرکزی و شبه‌نظامیان تحت حمایت ایران، پیشمرگه‌های اقلیم را نهایتاً به عقب‌نشینی فراخواند.
به گفته نیویورک‌تایمز، کردها با تمرکز بر روابط عمومی و سعی در جلب حمایت خارجی می‌خواهند تا کارزار نبرد را متعادل‌تر کنند.
مسعود بارزانی، رئیس حکومت خودمختار اقلیم کردستان شنبه از کردهای ساکن اروپا و آمریکای شمالی و دیگر «شیفتگان آزادی» خواسته بود تا با انجام راهپیمایی‌ها و تجمع‌های صلح‌آمیز اعتراضی توجه جهانیان را به وضعیت کردستان جلب کنند.
او ادعا کرده بود که تنشها به «تزلزل در زندگی شهروندان و کوچ بیش از ۱۵۰ هزار تن» انجامیده. پس از آن مقام‌های اقلیم کردستان شمار آوارگان خشونت‌های اخیر را ۱۶۸,۰۰۰ اعلام کردند.
هنوز منابع رسمی دیگر این آمار را تأیید نکرده اند.