حسن روحانی و رجب طیب اردوغان پس از مذاکرات هیئت‌های دو طرف در تهران اعلام کردند که در برابر همه‌پرسی استقلال کردستان در کنار دولت مرکزی عراق قرار دارند و سرسختانه در مقابل اقلیم کردستان خواهند ایستاد.
حسن روحانی و رجب طیب اردوغان، رؤسای جمهور ایران و ترکیه چهارشنبه ۱۲ مهر در یک نشست رسانه‌ای مشترک شرکت کردند و درباره مسائلی که درباره آن‌ها مذاکره کرده بودند سخن گفتند.
اردوغان صبح چهارشنبه به‌منظور گسترش مناسبات بین دو کشور، گفت‌وگو درباره سوریه و همچنین اقلیم کردستان عراق وارد تهران شد و مورد استقبال حسن روحانی قرار گرفت. پس از آن روحانی و اردوغان به‌همراه هیئت‌های دو طرف مذاکرات خود را آغاز کردند.
رجب طیب اردوغان در نشست خبری مشترک گفت از جمله مسائلی که در مورد آن گفت‌وگو کردند تحولات منطقه، به‌ویژه عراق و همه‌پرسی استقلال کردستان بود. او و روحانی هر دو تأکید کردند که ایران و عراق همه‌پرسی اقلیم کردستان عراق را به‌رسمیت نمی‌شناسند.
اردوغان با اشاره به اینکه «در سطح جهانی به جز اسرائیل هیچ کشوری از استقلال اقلیم کردستان حمایت نمی‌کند»، گفت: «به نظر ما تصمیمی که با نشستن بر سر میز با موساد گرفته شود نامشروع و پذیرفتنی نیست و ایران و ترکیه در این مورد موضع قاطع خود را اعلام کرده‌اند، چرا که در عراق مخاطب خود را دولت مرکزی دانسته و همه‌پرسی کردستان عراق را نامشروع می‌دانند.»
رئیس جمهوری ترکیه تأکید کرد که «درباره برگزاری همه‌پرسی اقلیم کردستان اقداماتی را انجام داده‌ایم و سه کشور ایران، ترکیه و عراق در قبال اقلیم کردستان اقدامات شدیدتری انجام خواهند داد.»
همه‌پرسی استقلال کردستان ۲۵ سپتامبر / ۳ مهر برگزار شد و در آن ۹۲.۷ درصد کردهای عراق به جدایی اقلیم کردستان از عراق رأی دادند. ایران، ترکیه، آمریکا و برخی از کشورهای اروپایی و همچنین سازمان ملل با این همه‌پرسی مخالفت کردند.
حسن روحانی نیز ضمن اشاره به «مذاکرات مفصل» دو طرف درباره اقلیم کردستان گفت دو کشور «مسئله تجزیه‌طلبی در منطقه را به هیچ عنوان نمی‌پذیرند».
روحانی افزود: «ما نمی‌خواهیم فشاری را به مردم کردستان عراق وارد کنیم، اما تصمیم‌های اشتباهی که برخی از سران این اقلیم اتخاذ کردند باید آن را جبران کنند، بنابراین سه کشور ایران، ترکیه و عراق ناچار هستند با اقدامات جدی و ضروری خودشان اهداف راهبردی را در منطقه تأمین کنند.»
نه روحانی و نه اردوغان جزئیات بیشتری از اقدامات «جدی» و «شدیدتر» در برابر اقلیم کردستان ارائه ندادند.
ایران و ترکیه پس از برگزاری همه‌پرسی استقلال کردستان حتی تهدید نظامی و تهدید به بستن مرزهای خود به روی کردستان کردند. ایران پس از همه‌پرسی مرزهای هوایی خود با اقلیم کردستان را بست.
مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه نیز هفته گذشته از آمادگی کشورش برای انجام عملیات نظامی مشترک در صورت درخواست حکومت مرکزی عراق علیه اقلیم کردستان عراق خبر داد.
برخی از رسانه‌های ترکیه نیز پس از همه‌پرسی استقلال کردستان از احتمال قطع انتقال نفت کردستان از خاک ترکیه، بستن مرز و توقف پروازها به سلیمانیه و اربیل از طرف ترکیه خبر دادند.
در مذاکرات دوشنبه ۱۰ مهر بین خلوصی آکار، رئیس ستاد ارتش ترکیه و محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران در تهران نیز همین مواضع دو کشور در مورد اقلیم کردستان بیان شد. این دو اعلام کردند که از این پس نیروهای مسلح دو کشور «همکاری‌های گسترده‌ای» خواهند داشت.
گسترش روابط اقتصادی دو کشور
رؤسای جمهور ایران و ترکیه همچنین مذاکراتی در زمینه‌های اقتصادی، انرژی، حمل و نقل زمینی و گردشگری داشتند.
آن‌ها در سال ۲۰۱۳ خواهان رساندن سطح مناسبات اقتصادی دو کشور به ۳۰ میلیارد دلار در سال شده بودند. اما در سال‌های گذشته این هدف میسر نشد و در طی پنج سال گذشته میزان تجارت بین دو کشور نوسان داشت. در سال گذشته میلادی مبادله تجاری سالانه ایران و ترکیه به رقم ۹.۶ میلیارد دلار رسید.
اردوغان ضمن اشاره به عدم دستیابی به سطح ۳۰ میلیارد دلار مبادله تجاری سالانه بین ایران و ترکیه، اعلام کرد که در چهارمین نشست همکاری راهبردی دو کشور «هدف‌مان رسیدن به حجم مبادلات ۳۰ میلیارد دلاری است».
به‌گفته اردوغان در مذاکرات چهارشنبه تصمیم گرفته شد با همکاری بانک‌های مرکزی دو کشور و دیگر بانک‌ها تأمین مالی برنامه‌ها و اهداف صورت گیرد. همچنین تصمیم گرفته شد مبادلات با پول‌های ملی دو کشور انجام شود.
بر این اساس، مسئولان بانک‌های مرکزی دو کشور هفته آینده تشکیل جلسه داده و قرارداد همکاری را نهایی خواهند کرد و در جهت بازگشایی شعبه‌های بانک‌های ایرانی در ترکیه و ترکیه‌ای در ایران اقدام خواهد شد.
حسن روحانی نیز از فعالیت ۲۴ساعته سه نقطه مرزی ایران و ترکیه خبر داد.
او همچنین گفت در زمینه روابط نفت و گاز تصمیم بر این شد که طرف ترکیه گاز بیشتری از ایران برداشت کند و طرف ایرانی اعلام کرد که از سرمایه‌گذاران ترکیه در بخش گاز استقبال می‌کند.
همچنین قرار شد تا همکاری‌های وزرای گردشگری و فرهنگی کشور بیشتر شود و ترکیه تجارب گردشگری خود را در اختیار ایران قرار دهد.
در ۲۴ و ۲۵ اکتبر (دوم و سوم آبان‌ماه) نشست همکاری اقتصادی بین دو کشور برگزار خواهد شد.
بیشتر بخوانید:
مذاکرات هیئت‌های ایرانی و ترک در تهران!
———————
بریا چندمین من و دیگران به این نحوۀ قید ملیت افراد و شخثستهای حقوقی کشورها اعتراض میکینم و رسانه های مهمی مثل رادیوزمانه رعایت نمیکنند. گرامیان و کاربران محترم، در زبان فارسی معیار، بدیهیات دستوری و زبان شناسی است.
اتباع (شهروندان) یک کشور به مثابه ملت است. ملت اسم واحد جمع مردمها/مردمان یک کشور است. ما حالت ظاهر اسم مفرد بر جمع در فارسی داریم. این را میتوان در کتابها و مقلات استادان زبان فراسی به بیند درباره اسم واحد جمع. ملت اسم واحد بر جمع مردمها هستند اعم اتنیکها/قومها، گروههای دیگر عقیدتی ، سبک زندگی، گرایش جنسی و غیره. برای اینکه بین یک تبعه (شهروند) و یک مقیم در یک کشور تفاوت تشخیص بگذاریم، ما قید ملیت با پسوند نسبت “ی” (ی، ای،ئی،یی) بعد نام کامل آن کشور میگذاریم.
مثلاً:
ایران نام کشور است، اتباع ایران را ایرانی میگوییم و نه ایری! ترکیه هم نام یک کشور است و اتباعش را “ترکیه ای/ترکیه ئی” میگوییم، همچنانکه به پاکستانی میگوییم پاکستانی و نه پاکی!
چرا این قدر لج بازی میکنید با با بدیهیات دستوری یک زبان (فارسی) را نقض میکنید؟!
وقتی به جای اصطلاح درست ترکیه ای، میگویید تُرک، اینجا دچار بهام زبان شناسی و حتی سوءتفاهم قوم گرایی میشویم، چرا تُرک نام اتنکی و زبانی گروهی از مردم است و نه به معنی ملیت ترکیه ای، نه همۀ مردم ترکیه، ترک هستند و نه همۀ ترکها، ترکیه ای!
کلید‌واژه / 05 October 2017