رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه چهارشنبه ۱۲ مهر به تهران سفر می‌کند. به گفته محمد باقر نوبخت، سخنگوی دولت حسن روحانی، هدف از این سفر گسترش مناسبات بین دو کشور، گفت‌وگو درباره سوریه و همینطور اقلیم کردستان عراق است.

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه چهارشنبه ۱۲ مهر به تهران سفر می‌کند (عکس: آرشیو)

محمد باقر نوبخت، سخنگوی دولت روحانی در نشست خبری ۱۲ مهر/ ۳ اکتبر خود با اشاره به سفر رجب طیب اردوغان به ایران گفت:

«سفر اردوغان به ایران برای توسعه مناسبات دو کشور است. در این سفر مذاکراتی هم در مورد سوریه داریم. توسعه مناسبات اقتصادی و لزوم اتخاذ مواضع معقول و منطقی درباره تحولات منطقه‌ای از دیگر محورهای این سفر خواهد بود. مساله کردستان عراق هم مطرح می‌شود، زیرا دولت ایران و ترکیه همکاری بسیار خوبی با دولت عراق در این مسأله دارند.»

رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه یک روز قبل از سفرش به تهران در دیدار با اعضای حزب حاکم عدالت و توسعه تهدید کرد که اگر کردها «بر سر عقل نیایند» تحریم‌ها علیه اقلیم کردستان را افزایش خواهد داد.  همزمان رزمایش مشترک «حیدر کرار» در مرزهای ایران با اقلیم کردستان نیز در دومین روز پیاپی با استقرار واحدهای زرهی ارتش ایران در در مناطق مرزی قصرشیرین تا مرز پرویزخان، مرز باشماق در مریوان و مرز تمرچین در پیرانشهر انجام می‌شود.

۷ مهر سال جاری سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای جمهوری اسلامی با انتشار بخشنامه‌ای اعلام کرده بود که شرکت‌های ایرانی اجازه ندارند با دولت اقلیم کردستان معاملات نفتی انجام دهند. دولت جمهوری اسلامی در واکنش به برگزاری همه‌‌پرسی استقلال کردستان گذرگاه‌های مرزی با اقلیم کردستان را هم مسدود کرده و بازرگانی بین ایران و کردستان عراق متوقف شده. نوبخت درباره بسته شدن مرزهای غربی ایران و خسارت‌هایی که بازگانان ایرانی به سبب این بحران متحمل می‌شوند گفت:

«بسته شدن مرزها تحت‌الشعاع مسأله مهم حق حاکمیت دولت عراق است که برای ایران اهمیت زیادی دارد. هنوز بخش‌هایی از عراق و سوریه در دست تروریست‌هاست و هر عاملی که انسجام برای مقابله با تروریست‌ها را بر هم بزند مورد تایید جمهوری اسلامی ایران نیست. برای مقابله با تروریست‌ها و حق حاکمیت کشورها ما اقداماتی انجام می دهیم که ممکن است آثار سوء کوتاه مدتی مثل بسته شدن مرزها را داشته باشد که در برابر اهداف بلند ایران، ترکیه و عراق به چشم نمی‌آید. بسته شدن مرزها در کوتاه مدت حل می‌شود.»

عبدالله آکریا، مسئول روابط اقلیم کردستان عراق با ایران در شهریور سال جاری پیش از عمیق شدن بحران اقلیم کردستان حجم مبادلات تجاری بین کردستان عراق و ایران را بین ۸ تا ۱۰ میلیارد دلار برآورد کرده بود. سرمایه‌گذاری‌های ایران بیشتر در جنوب اقلیم کردستان انجام شده. شیخ مصطفی عبدالرحمن، رئیس اتحادیه واردکنندگان و صادرکنندگان اقلیم کردستان خبر داده بود که به زودی دفاتر تجاری در ایران و اربیل گشایش می‌یابد که همه‌پرسی استقلال کردستان برگزار شد و این برنامه‌ها به هم خورد.

در شهریور سال جاری، مراد چاتین کایا رییس کل بانک مرکزی ترکیه و ولی اله سیف رییس کل بانک مرکزی ایران برای توسعه همکاری های بانکی به عنوان ضرورت و پیش شرط توسعه روابط تجاری تفاهم‌نامه‌ای را امضاء کرده بودند.

علاوه بر اقلیم کردستان و گسترش روابط تجاری بین ایران و ترکیه، این دو کشور در سوریه هم اهداف مشترکی را تعقیب می‌کنند. این موضوع نیز در دیدار اردوغان با مقامات ایرانی به بحث گذاشته می‌شود. در این سفر، چهارمین دوره شورای همکاری‌های راهبردی ترکیه و ایران به ریاست حسن روحانی و رجب طیب اردوغان نیز تشکیل جلسه می‌دهد.

دو سال پیش رجب طیب اردوغان قبل از سفرش به ایران، با انتقاد از سیاست‌های جمهوری اسلامی در یمن، ایران را به سلطه‌گرایی و تفرقه‌افکنی مذهبی در خاورمیانه متهم کرده بود. برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی در آن زمان خواهان لغو سفر او به تهران شده بودند. اردوغان اعلام کرده بود که نمایندگان مجلس همسطح او نیستند. در سفر کوتاه دو سال پیش اردوغان به ایران از تشریفات معمول خبری نبود.

حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی در فروردین سال جاری برای شرکت در سیزدهمین اجلاس سران کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی به ترکیه سفر کرده بود.

بیشتر بخوانید:

آغاز «همکاری‌های گسترده» نیروهای نظامی ایران و ترکیه