حیدرالعبادی، نخستوزیر عراق گفت که دولت او خواهان ضبط درآمدهای نفتی اقلیم کردستان با کمک ترکیه است. حزبالله لبنان به جمع منتقدان علنی این همهپرسی پیوسته و ترکیه و ایران همچنان بر طبل مخالفت میکوبند.
حیدرالعبادی شنبه ۳۰ سپتامبر، در پیامی توئیتری نوشت: «حکومت فدرال کنترل درآمدهای نفتی را برای پرداخت دستمزدهای کارکنان اقلیم کردستان عراق به طور کامل به دست میگیرد تا پول نصیب فاسدان نشود.»
Federal government control of oil revenues is in order to pay KR employee salaries in full and so that money will not go to the corrupt
— Haider Al-Abadi (@HaiderAlAbadi) September 30, 2017
ضبط درآمدهای نفتی اقلیم کردستان عراق آخرین تمهید سختگیرانه دولت مرکزی در واکنش به همهپرسی استقلال در آن منطقه است. پیش از آن از ساعت ۱۱ جمعه (به وقت محلی) همه پروازهای بینالمللی به فرودگاه اربیل و سلیمانه به تعلیق درآمد. اقدامی که به گفته مقامهای حکومت خودمختار کردستان عراق هزینههایی جدی برای این منطقه به دنبال داشته و یک «مجازات جمعی» است.
در همهپرسی استقلال کردستان که دوشنبه ۲۵ سپتامبر برگزار شد، ۹۲,۷۳ درصد به جدایی اقلیم از عراق رأی دادند. میزان مشارکت ۷۸ درصد گزارش شده است.
العبادی پیشتر پنجشنبه ششم مهر / ۲۸ سپتامبر اعلام کرده بود که ترکیه از این پس فقط با بغداد درباره صادرات نفت مناطق خودمختار کردستان مذاکره میکند.
نفت خام اقلیم کردستان عراق، به وسیله خط لوله انتقال نفت کرکوک – یومورتالک، به پایانه جیهان در بندر مرسین ترکیه منتقل میشود.
اقلیم کردستان عراق با مساحتی حدود ۷۸ هزار کیلومتر (شامل مناطق مورد منازعه) و جمعیتی بیش از پنج و نیم میلیون نفر از یکی از غنیترین منابع نفتی خاورمیانه برخوردار است.
اقلیم کردستان در سال ۲۰۱۵ مستقل از دولت مرکزی عراق، از طریق ترکیه نفت خام خود را در بازارهای جهانی عرضه کرد. ترکیه هر سال ۵۰۰ میلیون دلار از طریق انتقال نفت اقلیم درآمد به دست آورده است.
دولت مرکزی عراق در واکنش به اقدام اقلیم برای فروش مستقل نفت، سهم ۱۷ درصدی بودجه اقلیم را قطع کرد و با وجود آنکه دولت اقلیم روزانه حدود یک میلیون بشکه نفت از طریق بنادر ترکیه صادر میکند، اما با کسری بودجه مواجه است.
-
بیشتر بخوانید: توافق بغداد و آنکارا: خرید نفت فقط از طریق دولت مرکزی عراق
حزبالله: همهپرسی توطئه اسرائیل و آمریکا بود
حسن نصرالله، رئیس گروه شیعی «حزبالله» لبنان نیز از همهپرسی استقلال کردستان عراق انتقاد کرد و آن را توطئهای از سوی آمریکا و اسرائیل دانست.
اسرائیل از معدود کشورهایی بود که از همهپرسی استقلال کردستان عراق حمایت کرد.
به گزارش «رویترز»، نصرالله گفت که استقلال کردستان «راه را برای تقسیم و جدایی [در منطقه خاورمیانه] هموار میکند».
به گفته حزبالله، تجزیه کشورها در خاورمیانه به معنای «فرورفتن منطقه در جنگهایی است که پایانش را تنها خدا میداند.»
حزبالله لبنان تحت حمایت ایران قرار دارد و در جنگ سوریه نیز به طرفداری از بشار اسد، رئیسجمهوری دولت دمشق در کنار تهران و روسیه و دیگر شبهنظامیان شیعه به نبرد با مخالفان مسلح مشغول است.
ادامه مخالفتهای اردوغان
رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه نیز در موضعی مشابه با حسن نصرالله شنبه ادعا کرد که سرویس اطلاعاتی اسرائیل (موساد) در پس همهپرسی استقلال کردستان عراق بوده.
او در یک سخنرانی تلویزیونی گفت که ترکیه از مشاهده برافراشتهشدن پرچمهای اسرائیل در جشنهای شادی همهپرسی اقلیم «غمگین» شده است. «این نشان میدهد که حکومت اقلیم تاریخچهای از همکاری با موساد دارد، آنها دست در دست یکدیگر هستند.»
اردوغان شنبه تهدید کرد که مقامهای اقلیم کردستان «هزینه» برگزاری همهپرسی را پرداخت خواهند کرد. او جزئیات بیشتری ارائه نداد.
اردوغان چهارشنبه این هفته به تهران خواهد رفت تا با مقامهای ایرانی به مذاکره بپردازد. ایران در کنار ترکیه از مخالفان جدی همهپرسی بود.
آنکارا پیش از این اقلیم کردستان عراق را به تحریم و مداخله نظامی تهدید کرده بود.
مانور نظامی مشترک ایران و عراق
ایران نیز از برگزاری یک مانور مشترک نظامی با ارتش عراق در مرزهای اقلیم کردستان خبر داده.
مسعود جزایری، سخنگوی نیروهای مسلح ایران شنبه گفته بود که این مانور مشترک در روزهای آینده و در واکنش به عدم مشروعیت همهپرسی استقلال کردستان عراق برگزار خواهد شد.
جمعه نیز مقامهای امنیتی عراق به خبرگزاری «آسوشیتدپرس» گفته بودند که وزارت دفاع عراق در حال هماهنگی با ایران و ترکیه است تا کنترل مرزهای زمینی و هوایی اقلیم کردستان عراق را به صورت نظامی در دست بگیرد.