دومین نشست وزیران خارجه ایران و ۱+۵ درباره برجام بامداد پنجشنبه ۲۱ سپتامبر/ ۳۰ شهریور در مقر سازمان ملل برگزار شد. یک دیپلمات اروپایی چکیده و حاصل این نشست را به این شکل بیان کرده است: وزرای خارجه آمریکا و ایران گفتوگویی طولانی داشتند. اما موضوع حیرتانگیزی مطرح نشد.
در دومین نشست وزیران خارجه ایران و ۱+۵ محمدجواد ظریف (وزیر خارجه ایران)، فدریکا موگرینی (مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا)، سرگئی لاوروف (وزیر خارجه روسیه)، وانگ یی (وزیر خارجه چین)، رکس تیلرسون (وزیر خارجه آمریکا)، زیگمار گابریل (وزیر خارجه آلمان)، ژان ایو لودریان (وزیر خارجه فرانسه) و سایمون گس (معاون سیاسی و امنیت بینالملل وزارت خارجه انگلیس، به جای بوریس جانسون وزیر خارجه این کشور) حضور داشتند. نیکی هیلی نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل و یکی از مخافلان سرسخـت توافق هستهای هم در این نشست شرکت کرده بود.
دیپلماتهای اروپایی به خبرگزاری رویترز گفتهاند این دیدار بسیار سخت و گفتوگوی ظریف با تیلرسون طولانی بوده است.
فدریکا موگرینی بعد از اتمام این نشست گفته است:
«دیداری صریح و رک داشتیم. همه طرفها توافق داشتند که همه، همانطور که آژانس تائید کرده، به تعهدات خود پایبند بودهاند. گستره توافق هستهای مشخص است و دیگر مسائل باید جداگانه مورد مذاکره قرار گیرند.»
و «دیگر مسائل» هم که با توافق هستهای ایران گره خورده برنامه موشکی ایران و گسترش نفوذ ایران در خاورمیانه است. دولت ترامپ اعتقاد دارد که ایران با برنامه موشکیاش و دخالتش در سوریه و عراق روح برجام را نقض کرده است.
رکس تیلرسون وزیر خارجه آمریکا به خبرنگاران گفته است:
«فرصت خوبی بود که دیداری کنیم و دست بدهیم. داد و فریادی رد و بدل نشد. ما به سمت هم کفش پرت نکردیم.»
به گفته وزیر خارجه آمریکا، یکی از موارد مورد مناقشه محدودیت سانتریفوژهای ایران است. بر اساس برجام، ایران میتواند بعد از ۱۰ سال تعداد سانتریفوژهایش را از ۵.۰۶۵ سانتریفوژی که اکنون در اختیار دارد افزایش دهد و سانتریفوژهای پیشرفتهتری را به کار بگیرد. اسرائیل و دولت ترامپ اعتقاد دارند که در اینصورت در آینده ایران به سادگی میتواند میزان اورانیوم غنیشده خود را افزایش دهد و به این ترتیب به بمب اتم دست بیابد. دولت ترامپ خواهان توافق دیگری با ایران است که تعداد سانتریفوژهای ایران در درازمدت محدود بماند، چنانکه ایران هرگز نتواند به اورانیوم غنیشده بیش از ۳۰۰ کیلوگرم دسترسی داشته باشد. فرانسه پیشنهاد داده که بعد از سال ۲۰۲۵ در مذاکره با ایران مکملهایی به برجام اضافه شود. ایران اما مذاکره مجدد را رد کرده است.
وزیر خارجه آمریکا به خبرنگاران گفته است: «طرفهای توافق اتمی چشمانتظار ایجاد یک وضعیت باثباتتر و آرامتر در منطقه خاورمیانه بودند، اما چنین نشد و ایران از حکومت بشار اسد حمایت کرد، به آزمایش موشکهای بالستیک خود بر خلاف قطعنامه شورای امنیت ادامه داد و به یمن و سوریه و عراق سلاح فرستاد.»
محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران اما در گفتوگو با رسانههای داخلی موضوع مذاکرات را از زاویه دیگری هم مطرح کرده: عدم پایبندی آمریکا به برجام در دولت ترامپ:
«جمهوری اسلامی درباره موارد نقضی که از سوی ایالات متحده از ابتدای اجرایی شدن برجام و بهخصوص در دوره دولت جدید آمریکا مطرح بوده، همچون اظهاراتی که مقامهای آمریکا کردند که از نظر ما مناسب نبوده، و برای مقررات برجام که بعضی موارد آن به عنوان نقض مواد ۲۶، ۲۸ و ۲۹ برجام قابل تفسیر است، صحبت کرد.»
مواد ۲۶، ۲۸ و ۲۹ توافق هستهای ایران با قدرتهای جهانی به عادیسازی روابط اقتصادی با ایران اشاره دارند و اینکه رئیس جمهور آمریکا تحریمهای تازهای علیه ایران اعمال نکند.
حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی در سخنانی که در مجمع عمومی سازمان ملل بیان کرد، اطمینان داد که زمینه سرمایهگذاری در ایران فراهم است. او گفت ایران برجام را نقض نمیکند، اما اگر برجام نقض شود، واکنش متناسبی نشان خواهد داد.
بیشتر بخوانید: