هزینه خانوارهای شهری ایران در سال ۱۳۹۵ به نسبت یک‌سال قبل ۱۱.۴ درصد افزایش یافته است. مسکن و مواد خوراکی و آشامیدنی نزدیک به ۶۰ درصد هزینه سالانه خانوارهای شهری در ایران را تشکیل می‌دهد.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران میانگین هزینه سالانه خانوارهای شهری برای سال ۱۳۹۵ را ۳۹ میلیون و ۳۰۰ هزار و ۵۸۷ تومان اعلام کرد که نشانگر افزایش ۴ میلیون تومانی میانگین هزینه خانوارها است.
میانگین هزینه سالانه خانوارهای شهری برای سال ۱۳۹۴، ۳۵ میلیون و ۲۶۵ هزار تومان اعلام شده بود.
برپایه این گزارش متوسط هزینه ماهیانه خانوارهای شهری در سال ۱۳۹۵ به نسبت یک‌سال قبل ۳۳۳ هزار تومان بیشتر شده است. میانگین هزینه ناخالص ماهیانه یک خانوار شهری در سال گذشته ۳ میلیون و ۲۷۵ هزار تومان برآورد شده که حدود سه و نیم برابر بیشتر از حداقل دستمزد مصوب برای سال ۱۳۹۶ است.
تشکل‌های مستقل کارگری ایران اسفند سال گذشته خواستار تعیین حداقل دستمزد بر مبنای سبد هزینه معیشت شدند اما دولت به بهانه ناتوانی تولیدکنندگان از پرداخت دستمزد، با این خواسته مخالفت کرد.
بانک مرکزی ایران میانگین درآمد ناخالص سالانه خانوارهای شهری را ۳۹ میلیون و ۲۳۳ هزار و ۷۳۲ تومان اعلام کرده که ۶۶ هزار و ۸۵۵ تومان کمتر از هزینه خانوارها است.
متوسط درآمد ناخالص ماهیانه خانوارهای شهری در سال گذشته ۳ میلیون و ۲۶۹ هزار تومان بوده که به نسبت سال ۱۳۹۴، ۱۱.۳ درصد افزایش داشته است.
مسکن صدر‌نشین هزینه
۳۵.۵ درصد از هزینه خانوارهای شهری در سال گذشته برای مسکن و حامل‌های انرژی بوده است که در مقایسه با سال ۱۳۹۴، افزایش ۱۲.۹ درصدی را نشان می‌دهد. هر خانوار شهری سالانه ۱۳ میلیون و ۹۴۳ هزار تومان برای مسکن و حامل‌های انرژی خانگی هزینه کرده‌اند.
مواد خوراکی و آشامیدنی دومین گروه کالایی است که نزدیک به یک چهارم ( ۲۲.۹ درصد) سبد هزینه خانوارهای شهری را تشکیل می‌دهد. میانگین هزینه خوراکی و آشامیدنی خانوارها در سال گذشته ۸ میلیون و ۹۹۷ هزار تومان اعلام شده که ۸ درصد به نسبت سال ۱۳۹۴ افزایش یافته است.
این دو گروه کالایی در مجموع ۵۸.۴ درصد از سبد هزینه سالانه خانوارها را به خود اختصاص داده است. سهم این دو گروه کالایی از سبد هزینه خانوار در سال ۹۴، ۶۰.۴ درصد اعلام شده بود.
پیشتر کارشناسان نسبت به کاهش سهم مواد خوراکی و آشامیدنی در سبد هزینه خانوارها هشدار داده و گفته بودند که خانوارها برای کاهش هزینه‌ها به ناچار مواد غذایی کمتر و یا با کیفیت پائین استفاده می‌کنند.
در همین رابطه مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت و درمان خواستار اختصاص یارانه برای لبنیات و مواد غذایی پروتئینی شده بود.
بر اساس گزارش منابع دولتی سفره خانوارهای ایرانی در چهار سال گذشته حدود هشت درصد کوچکتر شده است.
آموزش و تفریح کمتر از ۲ درصد
افزایش هزینه و کاهش سطح درآمد خانوارها سبب شده است که خانوارها برای کاهش کسری بودجه سهم کالاهای فرهنگی، امور تفریحی و آموزش را کاهش دهند.
براساس اعلام بانک مرکزی دو گروه کالایی «امور تفریحی» و «آموزش» هر یک تنها ۱.۹ درصد از هزینه سالانه خانوارهای شهری را تشکیل می‌دهند. میانگین هزینه ماهیانه یک خانوار برای هر یک از این گروه‌های کالایی در سال گذشته حدود ۶۴ هزار تومان بوده که حدود ۲ هزار تومان به نسبت سال ۱۳۹۴ کمتر است.
همچنین گروه کالایی رستوران و هتل نیز سهمی معادل ۲ درصد (۶۹ هزار تومان در ماه) از هزینه سالانه خانوارهای شهری را تشکیل می‌دهد.
خانوارهای شهری ایران سال گذشته حدود ۴ میلیون و ۱۸۵ هزار تومان برای حمل و نقل هزینه کرده‌اند. سهم ریالی این گروه کالایی نیز به نسبت سال ۱۳۹۴، ۱۰.۶ درصد بیشتر شده که به معنای افزایش ۱۶.۱ درصدی هزینه حمل و نقل برای خانوارها است.
در این آمارگیری سهم گروه بهداشت و درمان در سبد هزینه خانوارها ۵.۹ درصد برآورد و سهم ریالی هزینه بهداشت و درمان به نسبت یک‌سال قبل‌تر ۱۲.۷ درصد بیشتر شده است.
میانگین هزینه خانوارهای شهری برای بهداشت و درمان ۲ میلیون و ۳۱۵ هزار تومان در سال و ۱۹۳ هزار تومان در ماه است. وزیر بهداشت و درمان ایران چهار سال قبل وعده کرد که با اجرای طرح بیمه سلامت، سهم هزینه درمان خانوارها را کاهش دهد.
بانک مرکزی ایران در حالی از افزایش دوباره هزینه خانوارها خبر می‌دهد که دولت حسن روحانی یکی از دستاوردهای اقتصادی چهار سال گذشته را، کنترل نرخ تورم و افزایش قدرت خرید مردم اعلام کرده است.