محمود خوشنام در مجموعه‌ی تازه‌ای از برنامه‌های رادیویی‌اش زیر عنوان «برجستگان سنتی» به موسیقی ملی ایران و هنرمندان برجسته در قلمرو موسیقی سنتی ایران می‌پردازد. این برنامه‌ها چهارشنبه‌ی هر هفته از رادیو زمانه پخش می‌گردد و هفته‌ی گذشته، در تاریخ ۲۸ تیر ماه ۱۳۹۰ (۲۱ جولای ۲۰۱۱) نخستین بخش این مجموعه برنامه‌ها که به علی اکبر خان فراهانی، پدر موسیقی سنتی ایران اختصاص داشت، از رادیو زمانه پخش شد.

در دومین برنامه از مجموعه برنامه‌‌های «برجستگان سنتی» محمود خوشنام این بار به میرزا عبدالله فرزند علی اکبر خان فراهانی می‌پردازد. میرزا عبدالله سهم به‌سزایی در گردآوری نغمه‌های ایرانی و تدوین آن‌ها به صورت «ردیف» داشت. در واقع پیشینه‌ی موسیقی ملی ما که به «موسیقی سنتی ایران» اشتهار دارد، به ۱۵۰ سال پیش در عهد ناصری می‌رسد. پیش از آن دستگاه‌ها و ردیف‌های موسیقی ملی ایران به‌شکل مدون وجود نداشت.

میرزا عبدالله فراهانی که در تار و سه‌تارنوازی شهره‌ی آفاق بود، ردیف‌های موسیقی ایرانی را تدوین کرد و پس از او زنده‌یاد علینقی وزیری با رنج و زحمت بسیار این ردیف‌ها را به شکل مکتوب درآورد و زیر نظر موسی خان معروفی در وزارت فرهنگ حکومت پیشین به چاپ رسانید. محمود خوشنام به رابطه‌ی این دو هنرمند می‌پردازد و نکات جالبی را از سرآغاز شکل‌گیری موسیقی سنتی ایران با شنوندگان در میان می‌گذارد.
 

آقا حسین‌قلی فرزند کوچک‌تر علی اکبر خان فراهانی که در سال ۱۲۳۸ در تهران متولد شد، یکی دیگر از چهره‌های ماندگار تاریخ موسیقی سنتی ایران است. عارف او را «استاد زمانه» خوانده بود. در سفر او به پاریس بود که نخستین ضبط گرامافونی موسیقی سنتی ایران انجام شد.(بشنوید+) 

خوشنام در ادامه‌ی این برنامه که با نفمه‌های دل‌انگیز و به یادماندنی تار و سه‌تار نیز همراه است، به خصوصیات اخلاقی و روحیه‌ی میرزا عبدالله فراهان و رابطه‌ی او با شاگردانش اشاره می‌کند. در این برنامه همچنین آواز میرزا عبدالله در یکی از دستگاه‌های موسیقی سنتی ایران را می‌شنویم. مثل این است که صدای این استاد موسیقی از پشت ویرانه‌های تاریخ یک ملت به گوش می‌رسد.
 

آقا حسین‌قلی فرزند کوچک‌تر علی اکبر خان فراهانی بود. او در سال ۱۲۳۸ در تهران به دنیا آمد. محمود خوشنام در ادامه‌ی این برنامه به این شخصیت ماندگار در تاریخ موسیقی ایران و به دستاوردهای آقا حسین‌قلی که عارف او را «استاد زمانه» خوانده بود، می‌پردازد. یکی از خدمات به‌یاد ماندنی او تربیت شاگردانی‌ست که هر یک سهمی در شکل‌بخشی به تاریخ موسیقی سنتی ایران داشته‌اند.
 

شاید کمتر کسی بداند که شهرت آقا حسن قلی به آنجا رسیده بود که یکی از شرکت‌های ضبط صفحه در پاریس از او دعوت به عمل آورد و چنین بود که میرزا حسین قلی به همراه جمعی از نوازندگان ایرانی به فرانسه سفر کرد و در این سفر بود که نخستین ضبط گرامافونی موسیقی سنتی ایران انجام شد.
دومین برنامه از مجموعه برنامه‌‌های «برجستگان سنتی» به روایت و با صدای محمود خوشنام را می‌توانید از طریق فایل صوتی بشنوید.(بشنوید+)

طرح و عکس: رادیو زمانه

در همین زمینه:

::مجموعه برنامه های برجستگان سنتی از محمود خوشنام در رادیو زمانه::