موضوع امتحانات نهایی مقطع متوسطه در ایران جنجال برانگیز شده است.در حالی که خبرهایی درباره فروش سوال‌های امتحانات نهایی در ایران منتشر شده است، امروز ۳۰ خرداد ۱۳۹۶ نایب رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس اعلام کرد که این کمیسیون در جلسه‌ای موضوع “لو رفتن سوالات امتحان نهایی” را بررسی خواهد کرد. در همین حال روز گذشته نیز تعدادی از دانش‌آموزان شهر تهران در اعتراض به لو رفتن سوالات امتحانات نهایی مقابل وزارت آموزش و پرورش تجمع کردند. نمرات امتحانات نهایی در تعیین سرنوشت دانش‌آموزان برای ورود به دانشگاه‌ها نیز تأثیرگذار است و در کنار عملکرد آنان در کنکور میانگین نمرات آنان در امتحان نهایی نیز محاسبه خواهد شد.

خرید و فروش سئوالات امتحان نهایی باعث اعتراض دانش‌آموزان و والدینشان شده (عکس: آرشیو)

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، داوود محمدی، نایب رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در واکنش به موضوع لو رفتن سوالات امتحان نهایی گفت: «با توجه به مطرح شدن اینکه سوالات امتحانات نهایی لو رفته است، کمیسیون آموزش از مسئولان مربوطه درخواست کرده تا در جلسه‌ای در این زمینه توضیحات لازم را ارائه کنند.»

به گفته این نماینده مجلس «تحقیقات لازم درصورت نیاز انجام خواهد شد، اما ابتدا باید مسئولان در رابطه با مسئله سوالات امتحان نهایی توضیحاتی را ارائه دهند.»

بازار فروش یا ادعای فروش سوالات امتحانات نهایی چند سالی است که به ویژه در کانال‌های تلگرامی داغ است و حتی در مقاطعی به دستگیری افرادی نیز منجر شده است. برای نمونه در اوایل خرداد سال جاری سرهنگ محمد مهدی کاکوان، رئیس پلیس فتای تهران از دستگیری سه کلاهبردار که با ادعای فروش سئوالات امتحانات نهایی اقدام به کلاهبرداری از دانش آموزان کرده بودند، خبر داد. به گفته او «دستگیرشدگان فاقد سابقه کیفری و ۲۴، ۲۳ و ۲۱ سال سن داشتند و از این طریق ۱۵، ۱۶ و ۹ میلیون تومان کلاهبرداری کرده بودند.»

در نمونه دیگر از فعالیت «سؤال‌فروشان» در فضای مجازی، کانالی در تلگرام با عنوان فروش امتحانات نهایی ۹۶، سوالات هر درس را به قیمت ۱۰۰ هزار تومان می‌فروشد. تصاویری از پست‌های این کانال به وفور در سایت‌های خبری منتشر شده است.

دو نمونه از پیام‌های کانال‌های تلگرام مدعی فروش سوال‌های امتحان نهایی

در ارتباط با همین موضوع بود که صبح دوشنبه ۲۹ خرداد ۱۳۹۶ جمعی از دانش‌آموزان شهر تهران در اعتراض به لو رفتن سوالات امتحانات نهایی مقابل وزارت آموزش و پرورش تجمع کردند.

یکی از دانش آموزان حاضر در تجمع به خبرگزاری تسنیم گفته است : «متأسفانه مسئولان وزارتخانه در رابطه با لو رفتن سوالات پاسخ روشنی به ما نمی‌دهند و از اساس منکر این موضوع هستند.»

به گفته این دانش آموز، سوالات امتحانات نهایی در تمام دروس لو رفته است و اغلب دانش آموزان به آن دسترسی داشته‌اند.

تسنیم در ادامه گزارش خود از این تجمع به نقل از مادر یکی از دانش‌آموزان معترض می‌نویسد: «از ساعت هفت صبح روز امتحان سوالات امتحانات نهایی در دست دانش‌آموزان بود و این در حالتی است که امتحان رأس ساعت هشت صبح شروع می‌شد. کانال‌های بسیاری در تلگرام به فروش سوالات مشغول بودند.»

نامه اعتراض والدین دانش‌آموزان به لو رفتن سؤالات خطاب به وزارت آموزش و پرورش

حمایت میرزاده، سخنگوی کمیسیون آموزش مجلس در واکنش به این موضوع به خبرگزاری مجلس گفته است هنوز سند و مدرکی برای اثبات لو رفتن سوالات امتحانات نهایی وجود ندارد. او اما در همان حال گفته است که متخلفان احتمالی باید از سیستم آموزشی  کشور اخراج شوند. به گفته سید حمایت میرزاده «با توجه محدود بودن بانک سوالات، تکرار برخی از آن‌ها در سال‌های بعد دور از ذهن نیست بنابراین فروش سوالاتی شامل چند درصد از سوالات امتحان نهایی بدون لو رفتن سوالات همان سال امکان‌پذیر است این به معنای وجود متخلفانی در سیستم آموزش و پرورش کشور نیست.»

پیشتر نیز مهدی کاکوان، رئیس پلیس فتای تهران بزرگ در پیوند با این ماجرا گفته بود که هیچ شکایتی از سوی مسئولان آموزش و پرورش مبنی بر شناسایی فروشندگان سوالات لو رفته امتحانات نهایی در شبکه‌های اجتماعی به دست این پلیس نرسیده است.

به گزارش خبرگزاری مهر، سرهنگ مهدی کاکوان همچنین گفته که در تمام بررسی‌های انجام شده پلیس فتا، هیچ مستنداتی مبنی بر صحت ادعای لو رفتن سوالات امتحانات نهایی به دست نیامده است و در بررسی‌های ما گردانندگان سه کانالی که مدعی فروش سوالات اصلی امتحانات نهایی بودند شناسایی و با تلاش پلیس دستگیر شدند. او توضیح بیشتری درباره این دستگیرشدگان نداده است.

عبدالرسول عمادی، رییس مرکز سنجش وزارت آموزش و پرورش تاکنون و در چند گفت‌وگوی مختلف اعلام کرده که امکان لو رفتن سوالات امتحانی وجود ندارد. به گفته او سوالات امتحانات نهایی با شیوه‌هایی که امنیت سؤالات در اولویت باشد به حوزه‌های امتحانی مدارس ارسال می‌شود. سوالات به دو شکل «سی دی سوالات» و «سی دی رمز»، به مدارس ارسال می‌شود لذا امکان دسترسی به سوالات در همان روز ودوساعت قبل از آزمون فراهم است.

در مقابل اما یکی از دانش آموزان دبیرستانی که در رشته ریاضی تحصیل می‌کند مدعی شده است درست یک ربع قبل از امتحان “عربی” نمونه سوالات به دست همکلاسی‌هایش رسیده است. به گفته او در ایام امتحانات برخی گروه‌های تلگرامی و اینستاگرامی ۸۰ تا ۱۰۰ هزار تومان دریافت می کردند و سوالات را در اختیار دانش آموزان قرار می‌دادند. این سوالات عینا شبیه سوالات امتحان نهایی نبود اما تا ۷۰ درصد هم مطابقت داشت.

عبدالرسول  عمادی، رئیس مرکز سنجش آموزش و پرورش در گفت‌وگو با روزنامه شهروند از دانش‌آموزان خواسته‌ است تا هر اطلاعاتی که درباره این موضوع دارند، به این مرکز بدهند. عبدالرسول عمادی گفته است: «به‌طور کلی، ماجرای لورفتن سوالات امتحان نهایی، مربوط به حوزه اجرا در شهرستان‌ها و مناطق مربوط می‌شود. این موضوع در فضای مجازی مطرح شد و به دنبال آن حراست آموزش و پرورش و پلیس فتا وارد عمل شدند، آنها دنبال این بودند که تخلف انجام‌شده را کشف کنند. در بررسی‌های آنها مشخص شد که برخی سایت‌ها، سوال‌های تاریخ گذشته مثل سوال‌های سال‌های گذشته را به دانش‌آموزان فروخته‌اند، بنابراین سوالاتی که منتشر شده بود، مربوط به سوالات امتحان نهایی  نبود.»