در حالی که بخش مهمی از دومین مناظره تلویزیونی کاندیداهای ریاستجمهوری ایران به توافق هستهای این کشور با گروه ۱+۵، «برجام» اختصاص یافت، وزارت خارجه آلمان بار دیگر بر حمایت برلین از برجام تأکید کرد. کمیسیون سیاست خارجه مجلس اعیان بریتانیا نیز حمایت از برجام را نقطه افتراق لندن و واشنگتن دانست. اما نمایندگان مجلس آمریکا از آغاز تحقیقات ویژه برای ارزیابی این مسئله خبر دادند که آیا دولت باراک اوباما برای رسیدن به برجام امنیت ملی ایالات متحده را به خطر انداختهاست یا خیر.
نمایندگان جمهوریخواه در کمیته بازرسی مجلس نمایندگان کنگره آمریکا جمعه پنجم ماه مه گفتند که تحقیقات خود را در مورد نحوه رسیدن دولت باراک اوباما، رئیسجمهوری پیشین آمریکا به «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) با ایران آغاز کردهاند.
این نمایندگان میگویند که این سوال را بررسی خواهند کرد: آیا روند دستیابی اوباما به توافق هستهای با ایران همراه با دیگر طرفین ۱+۵ و نیز تلاش دولت او برای آزادکردن شهروندان آمریکایی زندانی در ایران در قبال آزادی برخی شهروندان ایرانی زندانی در آمریکا، برنامه این کشور برای مبارزه با صدور و گسترش تسلیحات را زیر پا گذاشته است یا خیر.
همچنین ۱۳ سناتور جمهوریخواه آمریکایی خواستار روشن شدن این موضوع شدهاند که آیا دولت اوباما ضمن مذاکرات محرمانه با ایران و گمراهکردن مردم آمریکا هنگام فاشکردن مفاد آن در ژانویه ۲۰۱۶ به امنیت ملی آمریکا ضربه زده است یا نه.
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری جمهوریخواه ایالات متحده در کارزارهای انتخاباتی خود بارها برجام را «بدترین توافق ممکن» خواند و پس از رسیدن به کاخ سفید نیز انتقادهای خود از آن را ادامه داد. او چندی پیش خواستار بررسی دوباره برجام شد. واشنگتن میگوید که فعلاً از برجام بیرون نمیآید، اما شاید تحریمهای بیشتر وضع کند. سیاستی برای همسویی بیشتر با عربستان سعودی و اسرائیل.
حمایت اروپا
طرفین اروپایی برجام اما با آمریکا در یک جبهه قرار ندارند. مارکوس ادر، معاون وزیر خارجه آلمان شنبه ۱۶ اردیبهشت/ششم مه در حاشیه نشست با علی اکبر ولایتی، رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت گفت که «آلمان از برجام و اجراییکردن آن در همه جهات دفاع میکند.»
رویترز هفته گذشته گزارش داده بود که اتحادیه اروپا از مواضع سرسختانه ترامپ در قبال ایران و توافق هستهای این کشور با گروه ۱+۵ ناراضی است. به همین دلیل، اعضای این اتحادیه برای تقویت موضع اعتدالگرایان ایرانی در انتخابات آتی ریاستجمهوری ایران به دنبال عمل به وعدههای «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) و نشاندادن تعهد خود به آن هستند.
شنبه و یکشنبه گذشته، میگل آریاس کانیته، کمیسیونر انرژی اروپا همراه با نمایندگان بیش از ۵۰ شرکت اروپایی در یک مجمع کسبوکار در تهران بود تا توافقهای تجاری جدید امضا کند.
به گزارش فایننشال تریبون، پنجشنبه چهارم مه نیز دیوید هاول، رئیس کمیته روابط بینالمللی مجلس اعیان بریتانیا در گزارشی اعلام کرد که «ما دیگر نمیتوانیم به آمریکا اجازه دهیم تا لحن مناسبات غرب با خاورمیانه را تعیین کند.» این گزارش اعلام میکند که بریتانیا باید بر خلاف موضع تند ترامپ نسبت به ایران، با شرکای اروپایی خود همکاری کند تا تحریمهای بانکی علیه ایران تخفیف یابند و زمینه سرمایهگذاریهای مالی در بازار ایران فراهم شود.
بخش مهمی از دومین مناظره تلویزیونی نامزدهای انتخابات ایران نیز به برجام اختصاص یافت. رقبای حسن روحانی، رئیسجمهوری به او تاختند که پس از برجام هنوز تحریمهای ایران رفع نشده. روحانی نیز در پاسخ گفت که تحریمهای مربوط برنامه هستهای رفع شدهاند و تحریمهای دیگر هنوز پابرجا هستند. او همچنین تندروها موسوم به «دلواپسان هستهای» و سپاه پاسداران را به تلاش برای ناکامماندن برجام متهم کرد.
رسانههای مهم غربی نیز در پوشش اخبار انتخابات ایران و مناظره دوم نامزدها نیز به مسئله برجام پرداختند. رویترز نوشت که منتقدان روحانی عدم اجرای کامل برجام را «ترجیعبند نقدها از او» قرار دادهاند و گاردین نیز تیتر زد که روحانی سپاه پاسداران را به مشکلآفرینی برای برجام متهم کردهاست.