با تصور تصویر زن و ایران، پیکرهای پیچیده در پارچه و لباس و چشمان سیاهی که نگاه میکنند، در نظر اول توجه را به خود جلب میکند. آن لایههای پارچه همانقدر دست و پا گیرند که جامعه ایرانی برای زنان محدود کننده است. خط مشیهای دولت و سنتهای قدیمی که در تحلیل بردن زنان نقش داشتهاند نیز بر سلامت روح و تن آنها تاثیر گذاشته است. پروین اردلان یکی از فعالین حقوق زنان در ایران، نویسنده و خبرنگاری است که در راستای مبارزه برای حقوق برابر زن و مرد در ایران، برنده جایزه الاف پالمه در سال ۱۳۸۶ شد. او در سفر اخیرش به ایرلند با نشریه «اخبار پزشکی ایرلند» درباره تاثیر سیاست و سنت بر سلامت زنان ایرانی گفتوگو کرده است.
پروین اردلان که به مدت پنج سال است به بیماری «ام اس» دچار است، میگوید که «ام اس» در ایران به خاطر استرس زیاد بر جامعه رو به افزایش است. به گفته وی بیماری دیگری که در میان زنان ایرانی رو به گسترش است کمخونی است و زنان و دختران باید مقدار زیادی قرص آهن مصرف کنند. آمار ارائه شده توسط خانم اردلان نشان میدهد که کمبود آهن در میان زنان دو برابر مردان است و از همین رو در سال ۱۳۶۱ قانونی در رابطه با کمبود آهن تصویب شده که بر اساس آن مکمل آهن برای زنان حامله و کودکان زیر دو سال تجویز شود.
خانم اردلان به یاد میآورد که به طور سنتی در هنگام غذا، گوشت که ماده غذایی غنی از آهن است به مردان خانواده داده میشد. وی میگوید که به یاد میآورم که مردها و پسرها بیشتر از دخترها و مادرها گوشت مصرف میکردند وغذای خوب برای پدران نگه داشته میشد، البته این عمل بسیار سنتی است. تحقیقی که با عنوان «مسائل حقوق بشر و بهداشت زنان در ایران» در سال ۱۳۸۸منتشر شد، نشان میدهد که سوء تغذیه در زنان معمولا در اثر تبعیض جنسیتی در تقسیم غذا به وجود میآید و کمبود ید منجر به آسیبپذیری در برابر بیماریهای دوران بارداری و همچنین موجب کمخونی مادران میشود. بعلاوه آمار اخیر مشخص کرده است که سوء تغذیه در دخترها بیشتر از پسرها است. یازده در صد دخترها دچار سوء تغذیه هستند در حالی که این آمار در میان پسرها نصف میشود.
خانم اردلان میگوید که بسیاری از مشکلات جسمی زنان ازعدم تحرک ناشی میشود و برای حل این مشکل، تحقیقات اخیر ورزش را برای زنان تجویز کرده است. تحقیقی تحت عنوان تجویز ورزش برای زنان میان سال ایرانی که در سال ۱۳۸۹ در مجله بینالمللی پزشکی عمومی منتشر شد، نشان میدهد که فعالیت بدنی برای کاهش و جلوگیری از خطرات بیماریهای مزمن و بهبود سلامت زنان میان سال باید تجویز شود. پروین اردلان توضیح میدهد که کمبود حرکت و ورزش در میان زنان وجود دارد و آنها نمیتوانند به راحتی در خیابان بدوند و اجازه دوچرخه سواری ندارند. وی با اشاره به مدل ساختاری که دولت با ایجاد آن سعی در حل مشکل ورزش دخترها در محیط خارج داشت، گفت: «آنها برای شادی دخترها، سعی در ایجاد فضای بهتر کردند و در راستای همین ایده، دیوارهایی بسیار بلند که کسی نتواند داخلش را ببیند ساختند تا بچهها بتوانند روسریهایشان را بردارند. نتیجه بسیار زشت بود، شبیه زندان، شبیه قفس. البته این ایده در جای دیگری بازتولید نشد و متوقف گشت. دسترسی زنان به ورزش کاملا متفاوت از مردان است که اجازه ورزش در مکان عمومی را دارند. زنان در محیط بسته ورزش میکنند نه در مکان عمومی.»
به گفته وی برخی ادارات و منازل مکانهایی برای ورزش زنان دارند ولی بسیاری از زنان به آنها دسترسی ندارند و وقتی که ساختار شهری را هم که به آن اضافه کنید مشکلات دوچندان میشود. دکتر روجا فضائلی، استاد ایرانی دانشگاه ترینیتی دوبلین که این مصاحبه را به انگلیسی ترجمه کرده، به ما میگوید: «با وجود اینکه ما کنار دریا زندگی میکردیم،هرگز شنا کردن را در جوانی نیاموختیم، در آنجا استخرهای شنا بود اما کسی نبود که به ما آموزش دهد، بنابر این ما هرگز یاد نگرفتیم که چگونه شنا کنیم، در حالی که ما در کنار دریای خزر زندگی میکردیم! »
ضربالمثل قدیمی آگاهی، قدرت میدهد، در مورد زنان ایرانی اثبات شده است و دختران جوان و زنان تحصیلکرده، میدانند که چه میخواهند و سعی میکنند که خودکفا شوند
البته این موضوع فقط در مورد دخترها صدق میکند و پسرها تشویق به شنا کردن میشدند. خانم اردلان میگوید که امروزه این موضوع تغییر کرده است، البته نه به خاطر اینکه دولت مکانهایی برای ورزش به وجود آورده، بلکه به دلیل اینکه زنان بیشتری تحصیلکرده شدهاند.
پروین اردلان، یکی از موسسان کمپین یک میلیون امضا با خواست جمع آوری یک میلیون امضا برای قوانین برابر است. یکی از قوانینی که این کمپین میخواهد تغییر دهد، افزایش سن ازدواج به ۱۸ سال است.هم اکنون در ایران، یک دختر در سن ۱۳ سالگی میتواند به صورت قانونی ازدواج کند. همچنین وی در سن هشت سال و نه ماه بالغ محسوب شده و میتواند به خاطر زنا و رابطه جنسی خارج از قانون، که جرم است، محکوم به سنگسار، شلاق و اعدام شود. خشونت خانگی هنوز هم تاثیر فاحشی بر سلامت روان زنان میگذارد. یک نظر سنجی در ۲۸ استان از ۳۲ استان کشور در سال ۸۳-۸۴ نشان میدهد که ۶۶ درصد از زنان ایرانی حداقل یک بار در طول عمر خود مورد خشونت خانگی قرار گرفتهاند.
خانم اردلان میگوید: «زنان زیادی در ایران افسردگی دارند، خشونت خانگی در سطح وسیعی وجود دارد و زنان بسیاری دچار مشکلات جسمی شدهاند که نمیخواهند در موردش صحبت کنند. بنابراین دچار افسردگی میشوند که موجب افزایش مشکلات دیگر میشود. نجات از این زندگی در ایران بسیار سخت است و برخی زنان و دختران به عنوان راه نجات خود را قربانی کرده و به نشانه اعتراض خودسوزی میکنند.»
این عضو کمپین برای برابری با بیان اینکه زندگی سیاسی بر زندگی اجتماعی زنان نیز تاثیر میگذارد، میگوید: «خوشبختانه امیدهایی برای آینده هست، زیرا طرز فکر مردم در ایران به آهستگی در حال تغییر است.ضربالمثل قدیمی آگاهی، قدرت میدهد، در مورد زنان ایرانی اثبات شده است و دختران جوان و زنان تحصیلکرده، میدانند که چه میخواهند و سعی میکنند که خودکفا شوند.»
خوشبختانه زنان و دختران امروز ایران بیشتر از گذشته یه زیبایی و سلامتی خود اهمیت می دهندو همان طور که خانم اردلان گفته اند آگاهی قدرت می آورد و البته آنها قدرت خود را در تن نکردن مانتو های گشاد و بدقواره هم به اثبات رساندندو چندین سال پیاپی است که با پوشیدن لباس های شیک و خوش دوخت و البته تنگ که شاید آن هم یک جور مبارزه باشد سعی می کنند از ناهنجاری های جسمانی که در گذشته گریبان هفتاد درصد دختران دبیرستانی را شامل می شد به اندامی سالم و زیبا دست یابند.
کاربر مهمان ترانه / 16 April 2011